مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حذف تخم انگل و کیست از آب و فاضلاب به دلیل خطرات بهداشتی ناشی از بیماری‌هایی مانند ژیاردیازیس، کریپتوسپوریدیوز و آسکاریازیس، از اهمیت بالایی برخوردار است. این عوامل بیماری‌زا معمولاً در فاضلاب شهری، کشاورزی و منابع آب آلوده یافت می‌شوند. در ادامه روش‌های سنتی و نوین، بهینه‌سازی، فرمول‌ها و ساختارهای اجرایی ارائه می‌شود:

روش‌های سنتی حذف تخم انگل و کیست:

۱. ته‌نشینی و فیلتراسیون (Sedimentation & Filtration):

• مکانیسم: استفاده از مخازن ته‌نشینی برای جداسازی ذرات درشت و فیلترهای شنی (Sand Filters) برای حذف ذرات ریزتر.

• بازده: ~۹۰٪ حذف تخم‌های انگل با اندازه >۲۰ میکرون.

• محدودیت: عدم کارایی برای کیست‌های ریز (مانند کریپتوسپوریدیوم با اندازه ۴–۶ میکرون).

۲. گندزدایی شیمیایی (Chemical Disinfection):

• کلرزنی (Chlorination):

  • فرمول واکنش:

    Cl2​+H2​O→HOCl+HCl

  • محدودیت: مقاومت کیست‌ها (مانند کریپتوسپوریدیوم) به کلر.

• ازنزنی (Ozonation):

  • فرمول واکنش:

    O3+دیواره کیست→تخریب ساختارO3​+دیواره کیست→تخریب ساختار

  • مزایا: مؤثرتر از کلر برای کیست‌های مقاوم.

۳. تابش فرابنفش (UV Disinfection):

• مکانیسم: آسیب به DNA/RNA انگل‌ها با تابش UV-C (۲۵۴ نانومتر).

• بازده: ~۹۹٫۹٪ حذف با دوز ≥۴۰ mJ/cm².

• چالش: نیاز به آب شفاف (کدری پایین).

روش‌های نوین حذف تخم انگل و کیست:

۱. فناوری غشایی (Membrane Technology):

• اولترافیلتراسیون (UF) و میکروفیلتراسیون (MF):

  • مکانیسم: جداسازی فیزیکی با منافذ ۰٫۰۱–۰٫۱ میکرون.

  • بازده: ~۹۹٫۹۹٪ حذف کیست‌ها (حتی کریپتوسپوریدیوم).

• مزایا: عدم نیاز به مواد شیمیایی و سازگاری با محیط زیست.

• معایب: هزینه بالای نگهداری و گرفتگی غشاها.

۲. فرآیندهای اکسیداسیون پیشرفته (AOPs):

• ترکیب ازن/UV یا H₂O₂/UV برای تولید رادیکال‌های هیدروکسیل (•OH) که دیواره کیست را تخریب می‌کنند.

• فرمول واکنش:

  H2​O2​+UV→2•OH

• بازده: ~۹۹٫۹۹٪ حذف در زمان کوتاه.

۳. نانوفیلتراسیون (Nanofiltration):

• مکانیسم: استفاده از غشاهای با بار سطحی برای دفع انتخابی کیست‌ها.

• کاربرد: مناسب برای آب‌های با کدورت بالا.

۴. زیست‌فناوری (Biotechnology):

• استفاده از آنزیم‌های تجزیه‌کننده (مانند پروتئازها) یا باکتری‌های رقیب برای تخریب دیواره کیست.

بهینه‌سازی روش‌ها:

• پارامترهای کلیدی:

  • دوز UV: ≥۴۰ mJ/cm² برای حذف کیست‌ها.

  • غلظت کلر آزاد: ۱–۲ mg/L با زمان تماس ≥۳۰ دقیقه.

  • pH: ۶–۸ برای حداکثر کارایی ازن.

  • کدورت آب: <۱ NTU برای تابش UV مؤثر.

• مدل‌های ریاضی:

  • مدل Chick-Watson برای گندزدایی:

    ln(Nt/N0​​)=−k⋅Cn⋅t

    • Nt​: غلظت باقی‌مانده، C: غلظت ضدعفونی‌کننده، t: زمان تماس.

ساخت و اجرا:

۱. طراحی سیستم:

• شهری: ترکیب ته‌نشینی + فیلتراسیون غشایی (UF) + UV.

• روستایی: استفاده از فیلترهای شنی آهسته + قرص‌های کلر.

• صنعتی: AOPs + نانوفیلتراسیون.

۲. مواد و تجهیزات:

• فیلترهای شنی: لایه‌های شن با دانه‌بندی ۰٫۲–۱ mm.

• لامپ‌های UV: لامپ‌های کم فشار با طول موج ۲۵۴ nm.

• غشاهای UF/MF: جنس پلی سولفون یا PVDF.

۳. نصب و راه‌اندازی:

• ساخت مخازن ته‌نشینی با شیب ۴۵ درجه.

• نصب سیستم‌های UV در مسیر جریان آب با سرعت کنترل‌شده.

• استفاده از پمپ‌های فشار بالا برای غشاهای نانوفیلتراسیون.

۴. نگهداری:

• شستشوی معکوس (Backwash) فیلترهای شنی هر ۷۲ ساعت.

• تعویض لامپ‌های UV پس از ۹۰۰۰–۱۲۰۰۰ ساعت کارکرد.

• نظارت مداوم بر کدورت و pH آب.

فرمول‌های کلیدی:

• محاسبه دوز UV:

  دوز (mJ/cm²)=شدت (μW/cm²)×زمان (ثانیه)×0.001

• راندمان حذف (Log Removal Value - LRV):

  (Cخروجی/Cورودی)LRV=log10

نتیجه‌گیری:

روش‌های سنتی مانند کلرزنی و فیلتراسیون شنی به دلیل سادگی و هزینه پایین، هنوز در مناطق کم‌درآمد استفاده می‌شوند. اما روش‌های نوین مانند فناوری غشایی، AOPs و نانوفیلتراسیون به دلیل بازده بالا (~۹۹٫۹۹٪) و سازگاری با محیط زیست، برای سیستم‌های پیشرفته توصیه می‌شوند.
بهینه‌سازی: ترکیب چند روش (مثلاً فیلتراسیون + UV + ازن) برای حذف کامل تخم انگل و کیست ضروری است.
اجرا: طراحی سیستم باید بر اساس کیفیت آب خام، مقررات بهداشتی (مانند استاندارد WHO) و هزینه پروژه انجام شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حذف مواد رادیواکتیو از آب و فاضلاب به دلیل خطرات شدید سلامتی و زیست‌محیطی، نیازمند روش‌های تخصصی و دقیق است. این مواد شامل ایزوتوپ‌هایی مانند اورانیوم (U)، رادیم (Ra)، سزیوم (Cs)، استرانسیوم (Sr) و ید (I) هستند. در ادامه روش‌های سنتی و نوین، بهینه‌سازی، فرمول‌ها و ساختارهای اجرایی ارائه می‌شود:

روش‌های سنتی حذف مواد رادیواکتیو:

۱. تبادل یونی (Ion Exchange):

• استفاده از رزین‌های تبادل یونی انتخابی برای جذب ایزوتوپ‌های دارای بار الکتریکی.

• مثال: رزین‌های زئولیت یا رزین‌های آلی برای جذب سزیوم (Cs⁺) و استرانسیوم (Sr²⁺).

• فرمول کلی:

  +R-Na+Cs+→R-Cs+Na

• مزایا: بازده بالا (~۹۵٪) برای یون‌های تک‌ظرفیتی.

• معایب: نیاز به احیای دوره‌ای و مدیریت پسماند رزین‌های آلوده.

۲. ته‌نشینی شیمیایی (Chemical Precipitation):

• افزودن مواد شیمیایی مانند فسفات‌ها یا کربنات‌ها برای تشکیل ترکیبات نامحلول.

• فرمول واکنش برای اورانیوم:

  ↓UO22+​+2PO43−​→UO2​(PO4​)2​

• مزایا: ساده و کم‌هزینه.

• معایب: تولید لجن رادیواکتیو و نیاز به دفع ایمن.

۳. جذب سطحی (Adsorption):

• استفاده از جاذب‌هایی مانند کربن فعال، اکسیدهای فلزی یا رس‌های اصلاح‌شده.

• مثال: جذب اورانیوم توسط اکسید آهن (Fe₃O₄).

• فرمول جذب:

  UO2+2​+Fe3​O4​→UO2​−Fe3​O4​

• مزایا: مناسب برای غلظت‌های پایین.

• معایب: اشباع سریع جاذب.

روش‌های نوین حذف مواد رادیواکتیو:

۱. نانو جاذب‌های مغناطیسی (Magnetic Nanoadsorbents):

• استفاده از نانوذرات Fe₃O₄ اصلاح‌شده با گروه‌های عاملی (-SH، -NH₂) برای جذب انتخابی.

• مثال: جذب سزیوم (Cs⁺) توسط نانوذرات پوشش‌دار با Prussian blue.

• مزایا: ظرفیت جذب بالا (~۳۰۰ mg/g) و بازیابی آسان با میدان مغناطیسی.

۲. فناوری غشایی پیشرفته (Advanced Membrane Technology):

• اسمز معکوس (RO) و اولترافیلتراسیون (UF):

  • جداسازی ایزوتوپ‌ها بر اساس اندازه مولکولی و بار الکتریکی.

  • بازده: ۹۹٪ حذف برای اورانیوم و سزیوم.

• مزایا: مناسب برای سیستم‌های با جریان بالا.

• معایب: هزینه بالای نگهداری و گرفتگی غشاها.

۳. فرآیندهای الکتروشیمیایی (Electrochemical Processes):

• الکتروکواگولاسیون (Electrocoagulation):

  • استفاده از الکترودهای آهن یا آلومینیوم برای تولید هیدروکسیدهای فلزی که مواد رادیواکتیو را جذب می‌کنند.

  • فرمول واکنش:

  • -Fe→Fe2++2e

  • ↓Fe2++UO22+​+OH−→Fe(OH)2​⋅UO2​

۴. زیست‌پالایی (Bioremediation):

• استفاده از میکروارگانیسم‌ها (مانند Shewanella و Geobacter) برای کاهش یا تثبیت مواد رادیواکتیو.

• مثال: کاهش اورانیوم (VI) به اورانیوم (IV) غیرمتحرک.

• پUO2↓​ → باکتری+UO2+2

• مزایا: سازگار با محیط زیست.

• معایب: نیاز به کنترل دقیق شرایط رشد.

بهینه‌سازی روش‌ها:

• pH:

  • تبادل یونی: pH ~۶–۸ برای جذب Cs⁺ و Sr²⁺.

  • زیست‌پالایی: pH ~۵–۷ برای فعالیت باکتری‌ها.

• زمان تماس: ۱–۴ ساعت برای جذب سطحی و ۶–۲۴ ساعت برای فرآیندهای بیولوژیکی.

• غلظت جاذب: ۱–۱۰ گرم بر لیتر برای نانو جاذب‌ها.

• پتانسیل الکتریکی: ۱۰–۳۰ ولت در الکتروکواگولاسیون.

فرمول‌های کلیدی:

• محصول انحلال (Ksp) برای اورانیوم فسفات:

  Ksp​=[UO2 2+​][PO43−​]2=1.6×10−45

• نرخ تجزیه بیولوژیکی:

  (Ks+S)/(r=(μmax​⋅X⋅S​

  • r: نرخ واکنش، μmax​: نرخ رشد بیشینه، X: غلظت زیست‌توده، S: غلظت ماده رادیواکتیو.

ساخت و اجرا:

۱. طراحی سیستم:

• برای ایزوتوپ‌های یونی (Cs⁺, Sr²⁺): ترکیب تبادل یونی با نانو جاذب‌ها.

• برای اورانیوم: استفاده از الکتروکواگولاسیون + فیلتراسیون غشایی.

• برای ید (I⁻): جذب سطحی با کربن فعال اصلاح‌شده.

۲. مواد و تجهیزات:

• رزین‌های تبادل یونی، نانوذرات Fe₃O₄، غشاهای RO/UF، الکترودهای آهن/آلومینیوم.

۳. نصب و راه‌اندازی:

• ساخت ستون‌های تبادل یونی، سلول‌های الکتروشیمیایی، و سیستم‌های غشایی.

• نصب سنسورهای تشعشع سنج (Geiger-Muller) برای مانیتورینگ.

۴. نگهداری و دفع:

• تعویض رزین‌ها و غشاهای اشباع‌شده.

• دفع ایمن پسماندهای رادیواکتیو در مخازن بتنی با پوشش سرب.

نتیجه‌گیری:

روش‌های سنتی مانند تبادل یونی و ته‌نشینی به دلیل اثربخشی نسبی هنوز استفاده می‌شوند، اما روش‌های نوین مانند نانو جاذب‌ها، فناوری غشایی و زیست‌پالایی به دلیل بازده بالا و کاهش تولید پسماند، برای سیستم‌های پیشرفته توصیه می‌شوند. انتخاب روش باید بر اساس نوع ایزوتوپ، غلظت و مقررات ایمنی-زیست‌محیطی انجام شود. بهینه‌سازی پارامترهایی مانند pH، زمان تماس و دوز جاذب، نقش کلیدی در افزایش بازده دارد. دفع نهایی پسماندها باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی (مانند IAEA) انجام شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حذف دترجنت‌ها (شوینده‌ها) از آب و فاضلاب به دلیل اثرات نامطلوبی مانند ایجاد کف، سمیت برای آبزیان و اختلال در فرآیندهای تصفیه، از اهمیت بالایی برخوردار است. دترجنت‌ها معمولاً از سورفکتانت‌ها (مواد فعال سطحی) تشکیل شده‌اند که به دو دسته آنیونی (مانند سدیم لوریل سولفات) و غیرآنیونی (مانند اتوکسیلات) تقسیم می‌شوند. در ادامه روش‌های سنتی و نوین حذف دترجنت، بهینه‌سازی، فرمول‌ها و ساختارهای اجرایی ارائه می‌شود:

روش‌های سنتی حذف دترجنت:

۱. انعقاد و لخته‌سازی (Coagulation & Flocculation):

• استفاده از مواد شیمیایی مانند آلوم (Al₂(SO₄)₃) یا کلرید فریک (FeCl₃) برای خنثی‌سازی بار سطحی دترجنت‌ها و تشکیل لخته.

• فرمول واکنش:

  Al-دترجنت↓→Al3++دترجنت−

• مزایا: کاهش ذرات معلق و کف.

• معایب: تولید لجن و نیاز به دفع مواد شیمیایی.

۲. جذب سطحی (Adsorption):

• استفاده از کربن فعال یا زئولیت‌ها برای جذب دترجنت‌ها.

• مکانیسم: جذب از طریق نیروهای واندروالسی و پیوند هیدروژنی.

• مزایا: مناسب برای غلظت‌های پایین.

• معایب: اشباع سریع جاذب و نیاز به احیای دوره‌ای.

۳. تصفیه بیولوژیکی (Biological Treatment):

• استفاده از باکتری‌های هوازی (مانند Pseudomonas) برای تجزیه دترجنت‌های زیست‌تخریب‌پذیر.

• فرمول تجزیه:

  ​ CO2​+H2​O+زیست‌توده →میکروب‌ها-- دترجنت+O2 ​

• مزایا: سازگار با محیط زیست.

• معایب: عدم کارایی برای دترجنت‌های مقاوم.

روش‌های نوین حذف دترجنت:

۱. فرآیندهای اکسیداسیون پیشرفته (AOPs):

• استفاده از ترکیب ازن (O₃)، پراکسید هیدروژن (H₂O₂) و اشعه UV برای تولید رادیکال‌های هیدروکسیل (•OH) که دترجنت‌ها را تجزیه می‌کنند.

• فرمول واکنش:

  محصولات بی‌خطر+•OH→CO2​+H2​O+دترجنت

• مزایا: تجزیه کامل و کاهش ترکیبات سمی.

۲. فناوری غشایی (Membrane Technology):

• اسمز معکوس (RO) و اولترافیلتراسیون (UF):

  • جداسازی دترجنت‌ها بر اساس اندازه مولکولی و بار الکتریکی.

  • بازده: ۹۵–۹۹٪ حذف دترجنت.

• مزایا: مناسب برای سیستم‌های صنعتی.

• معایب: هزینه بالای انرژی و گرفتگی غشاها.

۳. نانو جاذب‌های مغناطیسی (Magnetic Nanoadsorbents):

• استفاده از نانوذرات Fe₃O₄ اصلاح‌شده با گروه‌های عاملی (-NH₂، -COOH) برای جذب انتخابی دترجنت.

• مزایا: ظرفیت جذب بالا (~۲۰۰ mg/g) و امکان بازیابی جاذب با میدان مغناطیسی.

۴. الکتروکواگولاسیون (Electrocoagulation):

• استفاده از الکترودهای آهن یا آلومینیوم و جریان الکتریکی برای تولید هیدروکسیدهای فلزی که دترجنت‌ها را جذب می‌کنند.

• فرمول واکنش:

  −Fe→Fe2++2e
• Fe-دترجنت↓→ +Fe2+دترجنت

بهینه‌سازی روش‌ها:

• pH:

  • انعقاد: pH ~۶–۷ برای آلوم و ~۴–۵ برای کلرید فریک.

  • AOPs: pH ~۳–۵ برای افزایش تولید رادیکال‌های •OH.

• دوز مواد شیمیایی: ۵۰–۲۰۰ mg/L آلوم یا FeCl₃ بسته به غلظت دترجنت.

• زمان تماس: ۳۰–۶۰ دقیقه برای اکسیداسیون و ۲–۴ ساعت برای جذب سطحی.

• ولتاژ در الکتروکواگولاسیون: ۱۰–۳۰ ولت.

فرمول‌های کلیدی:

• ایزوترم جذب فروندلیش:

• ln⁡qe=ln⁡KF+(1/n)ln⁡Ce​

• • qe​: ظرفیت جذب (mg/g)، Ce​: غلظت تعادلی (mg/L).

• نرخ تجزیه در AOPs:

  r=k[دترجنت][•OH]

ساخت و اجرا:

۱. طراحی سیستم:

• صنایع شوینده: ترکیب انعقاد + AOPs + فیلتراسیون غشایی.

• فاضلاب شهری: استفاده از بیوراکتورهای هوازی + جذب سطحی.
  ۲. مواد و تجهیزات:

• مواد شیمیایی (آلوم، H₂O₂)، نانوذرات Fe₃O₄، غشاهای UF/RO، ژنراتورهای ازن.
  ۳. نصب و راه‌اندازی:

• ساخت مخازن انعقاد، نصب سیستم‌های UV/Ozone، و راه‌اندازی بیوراکتورها.

• استفاده از سنسورهای pH و TOC برای مانیتورینگ.
  ۴. نگهداری:

• تعویض غشاها، احیای جاذب‌ها و مدیریت لجن‌های شیمیایی.

نتیجه‌گیری:

روش‌های سنتی مانند انعقاد و جذب سطحی به دلیل سادگی و هزینه پایین، هنوز در صنایع کوچک استفاده می‌شوند. اما روش‌های نوین مانند AOPs، نانو جاذب‌ها و الکتروکواگولاسیون به دلیل بازده بالا و سازگاری با محیط زیست، برای سیستم‌های پیشرفته توصیه می‌شوند. انتخاب روش نهایی باید بر اساس نوع دترجنت (آنیونی/غیرآنیونی)، غلظت و مقررات زیست‌محیطی انجام شود. بهینه‌سازی پارامترهایی مانند pH، دوز مواد شیمیایی و زمان تماس، نقش کلیدی در افزایش بازده دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حذف چربی و روغن در تصفیه آب و فاضلاب به دلیل ایجاد مشکلاتی مانند انسداد لوله‌ها، کاهش اکسیژن محلول، و اختلال در فرآیندهای بیولوژیکی، از اهمیت بالایی برخوردار است. چربی‌ها معمولاً در فاضلاب صنایع غذایی، رستوران‌ها، کشتارگاه‌ها و صنایع پتروشیمی یافت می‌شوند. در ادامه روش‌های سنتی و نوین حذف چربی، بهینه‌سازی، فرمول‌ها و ساختارهای اجرایی ارائه می‌شود:

روش‌های سنتی حذف چربی:

۱. تله‌های چربی (Grease Traps):

• مکانیسم: جداسازی چربی‌های سبک (مانند روغن) از آب بر اساس اختلاف چگالی.

• ساختار: مخازن با صفحات جداکننده که چربی در سطح آب جمع می‌شود.

• مزایا: ساده و کم‌هزینه برای فاضلاب‌های با جریان کم (مانند رستوران‌ها).

• معایب: نیاز به تمیزکاری دوره‌ای و عدم کارایی برای ذرات ریز.

۲. انعقاد و لخته‌سازی (Coagulation & Flocculation):

• استفاده از مواد شیمیایی مانند آلوم (Al₂(SO₄)₃)، کلرید فریک (FeCl₃) یا پلیمرهای کاتیونی برای خنثی‌سازی بار سطحی چربی و تشکیل لخته.

• فرمول واکنش آلوم:

  ↑Al3++3HCO3−​→Al(OH)3​↓+3CO2

• مزایا: کاهش ذرات معلق و چربی.

• معایب: تولید لجن و نیاز به دفع مواد شیمیایی.

۳. شناورسازی با هوای محلول (DAF - Dissolved Air Flotation):

• تزریق حباب‌های ریز هوا به آب برای شناورسازی چربی و جمع‌آوری آن از سطح.

• مزایا: بازده بالا (~۹۰٪) برای چربی‌های امولسیونه.

• معایب: هزینه بالای انرژی و تجهیزات.

روش‌های نوین حذف چربی:

۱. بیوراکتورهای هوازی و بی‌هوازی:

• استفاده از باکتری‌های تجزیه‌کننده چربی (مانند Pseudomonas و Bacillus) در سیستم‌های هوازی (فیلترهای بیولوژیکی) یا بی‌هوازی (هاضم‌ها).

• فرمول تجزیه بیولوژیکی:

  CO2​+H2​O+زیست‌توده → میکروب‌ها--- چربی (C57​H104​O6​)+O2​ ​

• مزایا: سازگار با محیط زیست و تبدیل چربی به بیوگاز (در بی‌هوازی).

۲. فناوری نانو (نانو جاذب‌ها):

• استفاده از نانوذرات مغناطیسی (Fe₃O₄) یا نانوکامپوزیت‌های کربنی برای جذب و جداسازی چربی.

• مکانیسم: سطح ویژه بالا و گروه‌های عاملی (-OH، -COOH) برای جذب مولکول‌های چربی.

• مزایا: امکان بازیابی جاذب با میدان مغناطیسی و بازده بالا (~۹۵٪).

۳. امواج فراصوت (Ultrasonic Treatment):

• استفاده از امواج با فرکانس بالا (~۲۰–۴۰ kHz) برای شکستن امولسیون چربی-آب.

• مکانیسم: ایجاد حفره‌های ریز (کاویتاسیون) که چربی را به ذرات ریزتر تبدیل می‌کنند.

• مزایا: کاهش نیاز به مواد شیمیایی.

• معایب: هزینه بالای انرژی.

بهینه‌سازی روش‌ها:

• pH:

  • انعقاد شیمیایی: pH ~۶–۷ برای آلوم و ~۴–۵ برای کلرید فریک.

  • بیوراکتورها: pH ~۶.۵–۸.۵ برای فعالیت بهینه میکروبی.

• دما:

  • بیوراکتورهای بی‌هوازی: دمای بهینه ~۳۵–۳۷°C (مزوفیل).

• زمان ماند هیدرولیکی (HRT):

  • ~۴–۸ ساعت در DAF و ~۱۲–۲۴ ساعت در بیوراکتورها.

• غلظت مواد شیمیایی:

  • دوز آلوم: ۵۰–۱۵۰ mg/L بر اساس غلظت چربی.

فرمول‌های کلیدی:

• محاسبه بار آلی (COD):

  COD=هزار 1000/(غلظت چربی (mg/L)×2.9)​

  (ضریب ۲.۹ برای تبدیل چربی به COD استفاده می‌شود.)

• بازده حذف:

  
  بازده (%)=((Cf/​Ci​​)-1)×100

ساخت و اجرا:

۱. طراحی سیستم:

• صنایع غذایی: ترکیب تله چربی با DAF و بیوراکتور هوازی.

• رستوران‌ها: استفاده از تله چربی ساده و فیلترهای بیولوژیکی.

• صنایع پتروشیمی: امواج فراصوت + نانو جاذب‌ها.

۲. مواد و تجهیزات:

• مواد شیمیایی (آلوم، پلیمرها)، نانوذرات Fe₃O₄، دستگاه‌های DAF، ژنراتورهای فراصوت.

۳. نصب و راه‌اندازی:

• ساخت مخازن تله چربی، نصب پمپ‌های تزریق مواد شیمیایی، و راه‌اندازی بیوراکتورها.

• استفاده از سنسورهای pH، دما و سطح چربی برای کنترل فرآیند.

۴. نگهداری:

• تمیزکاری دوره‌ای تله‌های چربی، احیای نانو جاذب‌ها، و مدیریت لجن تولیدی.

نتیجه‌گیری:

روش‌های سنتی مانند تله‌های چربی و DAF به دلیل سادگی و هزینه پایین، هنوز در صنایع کوچک کاربرد دارند. اما روش‌های نوین مانند بیوراکتورهای پیشرفته، نانو جاذب‌ها و امواج فراصوت به دلیل بازده بالا و سازگاری با محیط زیست، برای سیستم‌های صنعتی بزرگ توصیه می‌شوند. انتخاب روش نهایی باید بر اساس نوع چربی (امولسیونه یا آزاد)، غلظت، و هزینه پروژه انجام شود. بهینه‌سازی پارامترهایی مانند pH، دما و زمان ماند، نقش کلیدی در افزایش بازده دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حذف روی (Zn²⁺) از آب و فاضلاب به دلیل سمیت آن در غلظت‌های بالا و اثرات نامطلوب بر سلامت انسان (مانند اختلالات گوارشی و آسیب به سیستم عصبی) و محیط زیست، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روی معمولاً در فاضلاب صنایعی مانند آبکاری فلزات، تولید باتری، معادن و صنایع رنگ‌سازی یافت می‌شود. در ادامه روش‌های سنتی و نوین حذف روی، بهینه‌سازی، فرمول‌ها و ساختارهای اجرایی ارائه می‌شود:

روش‌های سنتی حذف روی:

۱. ته‌نشینی شیمیایی (Chemical Precipitation):

• استفاده از هیدروکسید سدیم (NaOH) یا سولفید سدیم (Na₂S) برای تشکیل ترکیبات نامحلول روی.

• فرمول واکنش:

  ↓Zn2++2OH−→Zn(OH)2
• ↓Zn2++S2−→ZnS

• مزایا: ساده و کم‌هزینه.

• معایب: تولید لجن سمی و نیاز به دفع ایمن.

۲. تبادل یونی (Ion Exchange):

• استفاده از رزین‌های تبادل کاتیونی (مانند رزین سولفونیک اسید) برای جایگزینی یون روی با یون‌های بی‌خطر (مانند Na⁺).

• فرمول کلی:

  +2R-Na+Zn2+→R2​-Zn+2Na

• مزایا: مناسب برای غلظت‌های پایین.

• معایب: هزینه بالای رزین و نیاز به احیای دوره‌ای با اسید یا نمک.

۳. جذب سطحی (Adsorption):

• استفاده از جاذب‌هایی مانند کربن فعال، اکسید آهن یا زئولیت‌ها.

• فرمول جذب:

  Zn2++Adsorbent→Zn-Adsorbent

• مزایا: ساده و مؤثر.

• معایب: محدودیت در ظرفیت جذب و نیاز به احیای جاذب.

روش‌های نوین حذف روی:

۱. نانو جاذب‌های انتخابی (Selective Nanoadsorbents):

• استفاده از نانوذرات مغناطیسی (Fe₃O₄)، گرافن اکسید یا نانولوله‌های کربنی برای جذب انتخابی روی.

• مکانیسم: گروه‌های عاملی (-OH، -COOH) روی سطح نانوذرات، یون‌های Zn²⁺ را جذب می‌کنند.

• مزایا: ظرفیت جذب بالا (تا ۱۵۰ mg/g) و قابلیت بازیابی جاذب با میدان مغناطیسی.

۲. الکتروکواگولاسیون (Electrocoagulation):

• استفاده از الکترودهای آهن (Fe) یا آلومینیوم (Al) و جریان الکتریکی برای تولید هیدروکسیدهای فلزی که روی را رسوب می‌دهند.

• فرمول واکنش:

  −Fe→Fe2++2e
• ↓Fe2++Zn2++4OH−→Fe(OH)2​⋅Zn(OH)2

• مزایا: حذف همزمان چند فلز سنگین و کاهش لجن.

۳. فناوری غشایی (Membrane Technology):

• اسمز معکوس (RO) و نانوفیلتراسیون (NF):

  • مکانیسم: جداسازی یون‌های روی بر اساس اندازه و بار الکتریکی.

  • بازده: ۹۵–۹۹٪ حذف روی.

• مزایا: مناسب برای سیستم‌های صنعتی بزرگ.

• معایب: هزینه بالای انرژی و گرفتگی غشاها.

۴. زیست‌جذب (Biosorption):

• استفاده از زیست‌توده‌های ارزان مانند جلبک‌ها، پوست گردو یا ضایعات کشاورزی.

• فرمول کلی:

  Zn2++Biomass→Zn-Biomass

• مزایا: سازگار با محیط زیست و هزینه عملیاتی پایین.

بهینه‌سازی روش‌ها:

• pH:

  • ته‌نشینی شیمیایی: pH ~۹–۱۱ برای تشکیل Zn(OH)₂.

  • جذب سطحی: pH ~۶–۸ برای حداکثر جذب.

• زمان تماس: ۳۰–۱۲۰ دقیقه برای جذب سطحی و الکتروکواگولاسیون.

• غلظت جاذب: ۱–۵ گرم بر لیتر برای نانو جاذب‌ها.

• ولتاژ در الکتروکواگولاسیون: ۱۰–۲۰ ولت.

فرمول‌های کلیدی:

• محصول انحلال (Ksp) برای Zn(OH)₂:

  Ksp​=[Zn2+][OH−]2=4.5×10−17

• بازده حذف:

  
  بازده (%)=((Cf/​Ci​​)-1)×100

ساخت و اجرا:

۱. طراحی سیستم:

• برای غلظت‌های بالا: ترکیب ته‌نشینی شیمیایی با فیلتراسیون.

• برای غلظت‌های پایین: استفاده از نانو جاذب‌ها یا سیستم‌های غشایی.
  ۲. مواد و تجهیزات:

• مواد شیمیایی (NaOH، Na₂S)، رزین‌های تبادل یونی، نانوذرات Fe₃O₄، الکترودهای آهن/آلومینیوم، غشاهای نانوفیلتراسیون.
  ۳. نصب و راه‌اندازی:

• ساخت راکتورهای ته‌نشینی، ستون‌های جذب یا سلول‌های الکتروشیمیایی.

• نصب پمپ‌ها، سنسورهای pH و کنترلرهای جریان.
  ۴. نگهداری:

• تعویض رزین‌ها، تمیزکاری غشاها و دفع ایمن لجن‌های حاوی روی.

نتیجه‌گیری:

روش‌های سنتی مانند ته‌نشینی شیمیایی و تبادل یونی به دلیل سادگی و هزینه پایین، همچنان در صنعت استفاده می‌شوند. اما روش‌های نوین مانند نانو جاذب‌ها، الکتروکواگولاسیون و زیست‌جذب به دلیل بازده بالا، سازگاری با محیط زیست و امکان بازیابی روی، برای سیستم‌های پیشرفته توصیه می‌شوند. انتخاب روش نهایی باید بر اساس غلظت روی، هزینه پروژه و الزامات زیست‌محیطی انجام شود. بهینه‌سازی پارامترهایی مانند pH، زمان تماس و دوز جاذب، نقش کلیدی در افزایش بازده و کاهش هزینه‌ها دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حذف وانادیوم (V) از آب و فاضلاب به دلیل سمیت آن در غلظت‌های بالا و اثرات نامطلوب بر سلامت انسان (مانند آسیب به کبد، کلیه و سیستم تنفسی) و محیط زیست، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وانادیوم معمولاً در فاضلاب صنایعی مانند فولادسازی، تولید کاتالیست‌ها، معادن و صنایع شیمیایی یافت می‌شود. در ادامه روش‌های سنتی و نوین حذف وانادیوم، بهینه‌سازی، فرمول‌ها و ساختارهای اجرایی ارائه می‌شود:

روش‌های سنتی حذف وانادیوم:

1. ته‌نشینی شیمیایی (Chemical Precipitation):

   • استفاده از آهک (Ca(OH)₂) یا سولفات آهن (FeSO₄) برای تشکیل ترکیبات نامحلول وانادیوم.

   • فرمول واکنش:

     ↓V5++3OH−→VO(OH)3​
   • ↓Fe3++VO3−​+H2​O→FeVO4​⋅H2​O

   • مزایا: ساده و کم‌هزینه.

   • معایب: تولید لجن سمی و نیاز به دفع ایمن.

2. تبادل یونی (Ion Exchange):

   • استفاده از رزین‌های تبادل آنیونی یا کاتیونی برای جذب انتخابی یون‌های وانادیوم (مانند VO3−VO3−​ یا V5+V5+).

   • فرمول کلی:

     −R-Cl+VO3−​→R-VO3​+Cl

   • مزایا: بازده بالا (~۹۰٪).

   • معایب: هزینه بالای رزین و نیاز به احیای دوره‌ای با محلول NaCl.

3. جذب سطحی (Adsorption):

   • استفاده از جاذب‌هایی مانند اکتیو کربن، اکسید آهن یا زئولیت‌ها.

   • فرمول جذب:

     VO3−​+Adsorbent→VO3​−Adsorbent

   • مزایا: مناسب برای غلظت‌های پایین.

   • معایب: ظرفیت جذب محدود و نیاز به احیای جاذب.

روش‌های نوین حذف وانادیوم:

1. نانو جاذب‌های انتخابی (Selective Nanoadsorbents):

   • استفاده از نانوذرات اکسید آهن (Fe₃O₄)، گرافن اکسید یا نانوذرات سیلیکا اصلاح‌شده با گروه‌های عاملی (-NH₂، -SH).

   • مکانیسم: جذب از طریق بار سطحی مثبت و تشکیل کمپلکس با یون‌های وانادیوم.

   • مزایا: ظرفیت جذب بالا (تا ۱۲۰ mg/g) و امکان بازیابی جاذب با میدان مغناطیسی.

2. الکتروکواگولاسیون (Electrocoagulation):

   • استفاده از الکترودهای آهن (Fe) یا آلومینیوم (Al) و جریان الکتریکی برای تولید هیدروکسیدهای فلزی که وانادیوم را رسوب می‌دهند.

   • فرمول واکنش:

     −Fe→Fe3++3e
   • ​↓Fe3++VO3−​+OH−→Fe(OH)3​⋅VO3

   • مزایا: حذف همزمان چند فلز سنگین و کاهش لجن.

3. فناوری غشایی (Membrane Technology):

   • اسمز معکوس (RO) و نانوفیلتراسیون (NF):

     • مکانیسم: جداسازی یون‌های وانادیوم بر اساس اندازه و بار الکتریکی.

     • بازده: ۹۵–۹۹٪ حذف وانادیوم.

   • مزایا: مناسب برای سیستم‌های صنعتی.

   • معایب: هزینه بالای انرژی و گرفتگی غشاها.

4. زیست‌جذب (Biosorption):

   • استفاده از زیست‌توده‌های ارزان مانند جلبک‌ها، قارچ‌ها یا پسماندهای کشاورزی برای جذب وانادیوم.

   • فرمول کلی:

     VO3−​+Biomass→VO3​−Biomass

   • مزایا: سازگار با محیط زیست و کم‌هزینه.

بهینه‌سازی روش‌ها:

• pH:

  • ته‌نشینی شیمیایی: pH ~۴–۶ برای تشکیل VO(OH)3VO(OH)3​.

  • جذب سطحی: pH ~۳–۵ برای حداکثر جذب توسط اکسیدهای فلزی.

• زمان تماس: ۳۰–۹۰ دقیقه برای جذب سطحی و الکتروکواگولاسیون.

• غلظت جاذب: ۱–۵ گرم بر لیتر برای نانو جاذب‌ها.

• ولتاژ در الکتروکواگولاسیون: ۱۰–۳۰ ولت.

فرمول‌های کلیدی:

• محصول انحلال (Ksp) برای FeVO4FeVO4​:

  Ksp​=[Fe3+][VO43−​]=1.2×10−18

• ایزوترم جذب لانگمویر:

• Ce/qe=1/(KL*qm)+Ce/qm

• • qe​: ظرفیت جذب (mg/g)، Ce​: غلظت تعادلی (mg/L)، KL​: ثابت لانگمویر.

ساخت و اجرا:

1. طراحی سیستم:

   • برای غلظت‌های بالا: ترکیب ته‌نشینی شیمیایی با فیلتراسیون.

   • برای غلظت‌های پایین: استفاده از نانو جاذب‌ها یا سیستم‌های غشایی.

2. مواد و تجهیزات:

   • مواد شیمیایی (آهک، FeSO₄)، رزین‌های تبادل یونی، نانوذرات Fe₃O₄، الکترودهای آهن/آلومینیوم، غشاهای نانوفیلتراسیون.

3. نصب و راه‌اندازی:

   • ساخت راکتورهای ته‌نشینی، ستون‌های جذب یا سلول‌های الکتروشیمیایی.

   • نصب پمپ‌ها، سنسورهای pH و کنترلرهای جریان.

4. نگهداری:

   • تعویض رزین‌ها، تمیزکاری غشاها و دفع ایمن لجن‌های حاوی وانادیوم.

نتیجه‌گیری:

روش‌های سنتی مانند ته‌نشینی شیمیایی و تبادل یونی به دلیل سادگی و هزینه پایین، هنوز در صنایع استفاده می‌شوند. اما روش‌های نوین مانند نانو جاذب‌ها، الکتروکواگولاسیون و زیست‌جذب به دلیل بازده بالا، سازگاری با محیط زیست و امکان بازیابی وانادیوم، برای سیستم‌های پیشرفته توصیه می‌شوند. انتخاب روش نهایی باید بر اساس غلظت وانادیوم، هزینه پروژه و مقررات زیست‌محیطی انجام شود. بهینه‌سازی پارامترهایی مانند pH، زمان تماس و دوز جاذب، نقش کلیدی در افزایش بازده و کاهش هزینه‌ها دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حذف ترکیبات سولفور (سولفید، سولفات، و سولفیت) از آب و فاضلاب به دلیل اثرات نامطلوبی مانند خورندگی، بوی نامطبوع، و سمیت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در زیر روش‌های سنتی و نوین، بهینه‌سازی، فرمول‌ها و ساختارهای اجرایی برای هر یک از این ترکیبات ارائه می‌شود:

۱. حذف سولفید (S²⁻):

روش‌های سنتی:

• اکسیداسیون شیمیایی:
  استفاده از کلر (Cl₂)، پراکسید هیدروژن (H₂O₂) یا ازن (O₃) برای تبدیل سولفید به سولفات یا گوگرد عنصری.

  • فرمول واکنش با کلر:

    −S2−+4Cl2​+4H2​O→SO42−​+8H++8Cl

  • مزایا: حذف سریع و کامل.

  • معایب: تولید محصولات جانبی سمی (مانند تری‌هالومتان‌ها).

• ته‌نشینی با نمک‌های فلزی:
  افزودن سولفات آهن (FeSO₄) یا کلرید آهن (FeCl₃) برای تشکیل رسوب سولفید آهن.

  • فرمول واکنش:

    ↓Fe2++S2−→FeS

روش‌های نوین:

• الکتروکواگولاسیون (Electrocoagulation):
  استفاده از الکترودهای آهن (Fe) برای تولید یون Fe²⁺ که با سولفید واکنش می‌دهد.

  • فرمول واکنش:

    −Fe→Fe2++2e
  • ↓Fe2++S2−→FeS

• بیوراکتورهای بی‌هوازی:
  استفاده از باکتری‌های اکسیدکننده سولفید (مانند Thiobacillus) برای تبدیل سولفید به گوگرد عنصری.

  • فرمول واکنش:

    ​2S0↓+4OH →باکتری‌ها 2S2−+O2​+2H2​O

۲. حذف سولفات (SO₄²⁻):

روش‌های سنتی:

• ته‌نشینی با نمک‌های کلسیم:
  افزودن آهک (Ca(OH)₂) برای تشکیل رسوب ژیپس (CaSO₄).

  • فرمول واکنش:

    ↓Ca2++SO42−​→CaSO4

  • محدودیت: حلالیت نسبی ژیپس در آب (~۲٫۴ گرم بر لیتر).

• تبادل یونی:
  استفاده از رزین‌های تبادل آنیونی برای جذب سولفات.

  • فرمول کلی:

    −R-Cl+SO42−​→R-SO4​+2Cl

روش‌های نوین:

• فناوری غشایی (نانوفیلتراسیون):
  استفاده از غشاهای با بار منفی برای دفع انتخابی سولفات.

  • بازده: ۹۰–۹۵٪ حذف سولفات.

• کاهش بیولوژیکی:
  تبدیل سولفات به سولفید توسط باکتری‌های احیاکننده سولفات (SRB) در محیط بی‌هوازی.

  • فرمول واکنش:

    ​S2−+4H2​O ---SRB→​SO42−​+8H++8e

۳. حذف سولفیت (SO₃²⁻):

روش‌های سنتی:

• اکسیداسیون شیمیایی:
  استفاده از هوا یا اکسیژن در حضور کاتالیست برای تبدیل سولفیت به سولفات.

  • فرمول واکنش:

    −2SO3+2−​+O2​→2SO42​

• ته‌نشینی با کلسیم:
  افزودن آهک برای تشکیل کلسیم سولفیت.

  • فرمول واکنش:

    ↓Ca2++SO32−​→CaSO3​

روش‌های نوین:

• الکترواکسیداسیون (Electrooxidation):
  استفاده از الکترودهای دی اکسید سرب (PbO₂) یا الماس دوپ شده با بور (BDD) برای اکسیداسیون سولفیت.

  • فرمول واکنش:

    ----- −​SO42−​+2H++2e→الکترولیز SO32−​+H2​O

• جذب با نانوذرات:
  استفاده از نانوذرات اکسید آهن (Fe₃O₄) یا کربن فعال اصلاح‌شده برای جذب سولفیت.

بهینه‌سازی پارامترها:

• pH:

  • سولفید: pH ~۸–۱۰ برای کاهش انتشار گاز H₂S.

  • سولفات: pH ~۵–۷ برای جذب سطحی.

  • سولفیت: pH ~۶–۸ برای اکسیداسیون.

• زمان تماس: ۳۰–۱۲۰ دقیقه برای فرآیندهای اکسیداسیون و جذب.

• غلظت مواد شیمیایی: دوز بهینه کلر یا آهک بر اساس غلظت اولیه.

• ولتاژ در الکتروشیمیایی: ۵–۲۰ ولت.

ساخت و اجرا:

1. طراحی سیستم:

   • سولفید: ترکیب الکتروکواگولاسیون با فیلتراسیون.

   • سولفات: استفاده از نانوفیلتراسیون یا بیوراکتورهای SRB.

   • سولفیت: ترکیب الکترواکسیداسیون با جذب سطحی.

2. مواد و تجهیزات:

   • مواد شیمیایی (آهک، کلر)، رزین‌های تبادل یونی، غشاهای نانوفیلتراسیون، الکترودهای آهن/BDD.

3. نصب و راه‌اندازی:

   • ساخت راکتورهای اکسیداسیون، سلول‌های الکتروشیمیایی یا ستون‌های جذب.

4. نگهداری:

   • تعویض رزین‌ها، تمیزکاری غشاها و مدیریت لجن‌های تولیدی.

نتیجه‌گیری:

• سولفید: روش‌های الکتروکواگولاسیون و بیوراکتورها به دلیل سازگاری با محیط زیست توصیه می‌شوند.

• سولفات: نانوفیلتراسیون و کاهش بیولوژیکی گزینه‌های بهینه برای غلظت‌های بالا و پایین هستند.

• سولفیت: الکترواکسیداسیون و جذب سطحی با نانوذرات کارایی بالایی دارند.

• بهینه‌سازی: کنترل دقیق pH، زمان تماس و دوز مواد شیمیایی کلید موفقیت است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حذف سلنیوم (Se) از آب و فاضلاب به دلیل سمیت بالا (اثراتی مانند آسیب به سیستم عصبی و سرطانزایی) و حضور آن در پساب صنایعی مانند معادن، نیروگاه‌های زغال‌سوز، صنایع الکترونیک و کشاورزی، از چالش‌های مهم در تصفیه آب است. سلنیوم معمولاً به صورت آنیون‌های سلنات (SeO₄²⁻) و سلنیت (SeO₃²⁻) وجود دارد. در ادامه روش‌های سنتی و نوین حذف سلنیوم، بهینه‌سازی، فرمول‌ها و ساختارهای اجرایی ارائه می‌شود:

روش‌های سنتی حذف سلنیوم:

1. ترسیب شیمیایی (Chemical Precipitation):

   • استفاده از نمک‌های فلزی مانند کلرید آهن (FeCl₃) یا سولفات آلومینیوم (Al₂(SO₄)₃) برای تشکیل ترکیبات نامحلول سلنیوم.

   • فرمول واکنش:

     ↓Fe3++SeO32−​→FeSeO3

   • مزایا: ساده و کم‌هزینه.

   • معایب: تولید لجن سمی و نیاز به دفع ایمن.

2. جذب سطحی (Adsorption):

   • استفاده از جاذب‌هایی مانند اکتیو آلومینا (Al₂O₃)، اکسید آهن یا زئولیت‌ها.

   • فرمول جذب:

     SeO32−​+Adsorbent→Se-Adsorbent

   • مزایا: مناسب برای غلظت‌های پایین.

   • معایب: ظرفیت جذب محدود و نیاز به احیای جاذب.

3. تبادل یونی (Ion Exchange):

   • استفاده از رزین‌های تبادل آنیونی انتخابی برای جایگزینی سلنات/سلنیت با یون‌های کلرید (Cl⁻).

   • فرمول کلی:

     R-Cl+SeO42−→R-SeO4+2Cl−R-Cl+SeO42−​→R-SeO4​+2Cl−

   • مزایا: بازده بالا (~۹۰٪).

   • معایب: هزینه بالای رزین و نیاز به احیای دوره‌ای.

روش‌های نوین حذف سلنیوم:

1. کاهش شیمیایی با نانوذرات (Nanoparticle Reduction):

   • استفاده از نانوذرات آهن صفرظرفیتی (nZVI) برای کاهش سلنات/سلنیت به سلنیوم عنصری (Se⁰) غیرسمی.

   • فرمول واکنش:

     SeO42−​+Fe0+H+→Se0↓+Fe2++H2​O

   • مزایا: تبدیل سلنیوم به شکل کم‌خطر و عدم تولید لجن.

2. الکتروکواگولاسیون (Electrocoagulation):

   • استفاده از الکترودهای آهن یا آلومینیوم و جریان الکتریکی برای تولید هیدروکسیدهای فلزی که سلنیوم را جذب می‌کنند.

   • فرمول واکنش:

     -Al→Al3++3e
   • ↓Al3++SeO32−​+OH−→Al(OH)3​⋅SeO3​

   • مزایا: حذف همزمان چند آلاینده.

3. فناوری غشایی (Membrane Technology):

   • اسمز معکوس (RO) و نانوفیلتراسیون (NF):

     • مکانیسم: جداسازی سلنیوم بر اساس اندازه و بار الکتریکی.

     • بازده: ۹۵–۹۹٪ حذف سلنیوم.

   • مزایا: مناسب برای سیستم‌های صنعتی.

   • معایب: هزینه بالای انرژی و گرفتگی غشاها.

4. زیست‌پالایی (Bioremediation):

   • استفاده از باکتری‌های کاهنده (مانند Thauera و Enterobacter) برای تبدیل سلنات/سلنیت به سلنیوم عنصری (Se⁰).

   • فرمول واکنش:

     ↓SeO42​→−​باکتری‌هاSe0

   • مزایا: سازگار با محیط زیست و کم‌هزینه.

   • معایب: نیاز به کنترل دقیق دما و pH.

بهینه‌سازی روش‌ها:

• pH:

  • ترسیب شیمیایی: pH ~۴–۶ برای جذب سلنیت روی اکسید آهن.

  • زیست‌پالایی: pH ~۷–۸ برای فعالیت بهینه باکتری‌ها.

• پتانسیل اکسیداسیون-کاهش (ORP):

  • حفظ ORP منفی (~-۲۰۰ تا -۴۰۰ mV) برای فرآیندهای کاهشی.

• غلظت ماده آلی (COD):

  • نسبت COD:Se ~۵:۱ برای فعالیت میکروبی.

• زمان تماس: ۱–۴ ساعت برای جذب سطحی و الکتروکواگولاسیون.

فرمول‌های کلیدی:

• محصول انحلال (Ksp) برای FeSeO₃:

  Ksp​=[Fe3+][SeO32−​]=1.6×10−29

• ایزوترم جذب فروندلیش:

• ln⁡qe=ln⁡KF+(1/n)ln⁡Ce​

ساخت و اجرا:

1. طراحی سیستم:

   • برای غلظت‌های بالا: ترکیب ترسیب شیمیایی با فیلتراسیون.

   • برای غلظت‌های پایین: استفاده از نانوذرات nZVI یا سیستم‌های غشایی.

2. مواد و تجهیزات:

   • مواد شیمیایی (FeCl₃، Al₂(SO₄)₃)، رزین‌های تبادل یونی، نانوذرات آهن، غشاهای RO/NF.

3. نصب و راه‌اندازی:

   • ساخت راکتورهای اختلاط سریع، سلول‌های الکتروشیمیایی یا بیورآکتورهای میکروبی.

   • نصب سنسورهای pH، ORP و کنترلرهای جریان.

4. نگهداری:

   • دفع ایمن لجن‌های حاوی سلنیوم، احیای رزین‌ها و تمیزکاری غشاها.

نتیجه‌گیری:

روش‌های سنتی مانند ترسیب شیمیایی و تبادل یونی به دلیل سادگی، هنوز در صنعت استفاده می‌شوند. اما روش‌های نوین مانند نانوذرات nZVI، الکتروکواگولاسیون و زیست‌پالایی به دلیل بازده بالا، کاهش تولید لجن و سازگاری با محیط زیست، برای سیستم‌های پیشرفته توصیه می‌شوند. انتخاب روش نهایی باید بر اساس فرم شیمیایی سلنیوم (سلنات/سلنیت)، غلظت و هزینه پروژه انجام شود. بهینه‌سازی پارامترهایی مانند pH، ORP و زمان تماس، نقش کلیدی در افزایش بازده دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب