شاخص های مدفوعی آلودگی آب
1-کل کلیفرم ها«TC»:
باکتری های میله ای گرم منفی هستند که هوازی وبی هوازی اختیاری بوده ،اسپور تولید نمی کنند وقادرند قند لاکتوز را در دمای 37درجه سانتی گراد ظرف حداکثر 48ساعت تخمیر کرده وگاز تولید کنند .
کلیفرم ها شامل گونه های مختلف:اشرشیاکلی،کلبسیلا،انتروباکتر،سیتروباکتر،سراتیا،یرسینیا،هافنیا می شود باشد.
2-کلیفرم های مدفوعی یا کلیفرم های گرماپای «FC»:
کلیفرم هایی هستند که قادرند قند لاکتوز را در دمای 5/44درجه سانتی گراد در مدت 24ساعت تخمیر کنند.
از مهم ترین کلیفرم های مدفوعی می توان به اشرشیا کلی ،کلبسیلا پنومونیه اشاره کرد.
3-استرپتوکوک های مدفوعی «FS»:
از مهم ترین آنها می توان فکالیس ،بوویس،آویوم،اکوئینوس را نام برد .اگر وارد محیط شوند تکثیر نمی کنند ودسته ای از آنها به نام انتروکوک ها «فیکالیس وفاسیوم» می توانند به عنوان شاخصی برای رد یابی ویروس ها در لجن وآب دریا به کار بروند.با داشتن نسبت کلیفرم مدفوعی به استر پتوکوک مدفوعی می توانیم منشاءآلودگی آب را پیدا کنیم.
جنبه های میکروبی حائز اهمیت آب آشامیدنی
بیماریهای منتقله توسط آب آشامیدنی
پاتوژن ها یا انگل های آب آشامیدنی
الف-پاتوژن ها ی باکتریایی:
مدفوع انسان در هر گرم 1012باکتری دارد که 9درصد وزن مدفوع را تشکیل می دهد.از مهم ترین باکتریهای پاتوژن که در صورت ورود به منابع آب ایجاد بیماری می کند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سالمونلا:
غالب ترین باکتریهای پاتوژن در فاضلاب هستند وبیماریهای تیفوئید «حصبه»،پاراتیفوئید«شبه حصبه»وگاستروانتریت در انسان ایجاد می کند. از مهم ترین گونه های آن می توان به سالمونلا تیفی ،سالمونلا انتر یتیدیس وسالمونلا تیفی موریم اشاره کرد .
شیگلا:
عامل دیسانتری باکتریایی «اسهال باسیلی»است .این بیماری از تماس مستقیم آب وغذا منتقل می شود .دز کم آن باعث ایجاد بیماری می شود.
میکروبیولوژی محیط آب
جلبکها معمولا به صورت طبیعی در منابع آب وجود دارند.در صورتی که مواد مغذی مورد نیاز آنها مثل فسفر وازت به مقدار زیاد .ارد آب شود باعث رشد بیش از اندازه جلبکها می شود تا حدی که کل سطح آب را پوشانده واز عبور نور به لایه های پائینی جلوگیری می کند .این پدیده با عناوینی چون اوتریفیکاسیون،شکوفایی جلبکی یا Algabloom شناخته می شود.
مشکلات ناشی از اوتریفیکاسیون:
جلبکها سطح اب را می پوشانند.
طعم و بوی ناشی از جلبکها.
محدود شدن دسترسی به اب.
رفتن جلبکهای مرده به کف منبع اب .
کاهش اکسیژن اب توسط باکتریها
از بین رفتن ماهیها
سمومی که جلبکها وارد منبع اب میکنند.این سموم معمولا" بر روی سیستم عصبی اثر می گذارند.اثر انها نوروتوکسین میباشد.سیانوباکتریها می تواننداین سموم را وارد اب نمایند
اشيريشيا كليفرم ( كليفرم روده اي ) E. Coli Coliform
اين شاخص
معرف آلودگي آب به فاضلاب هاي انساني و حيواني است. بنابراين بهداشتي بودن
آب را مد نظر دارد. دلايل استفاده از كليفرم روده اي به عنوان شاخص
بهداشتي بودن آب عبارتند از :
• در برابر شرايط نامساعد محيط مثل دما و
يا PH مقاومت بالايي دارند بطوري كه اگر به خاطر نامساعد بودن محيط ،
كليفرم روده اي از بين برود مي توان با اطمينان گفت كه هيچ ويروس و يا
باكتري بيماري زايي نمي تواند در آن محيط وجود داشته باشد.
• تعداد (
غلظت ) اين باكتري بسيار زياد است و پس از رقيق شدن هاي مكرر هم مي توان
اطمينان داشت كه اگر هر نوع باكتري در نمونه باشد ، حتما كليفرم روده اي هم
هست.
•طرز تشخيص اين باكتري در مقايسه با ساير باكتري هاي بيماري زا ، بسيار ساده و ارزان است.
با
توجه به مطالب فوق، در صورتي كه در يك نمونه آب، كليفرم روده اي وجود
نداشته باشد، مي توان اطمينان داشت كه هيچ ويروس يا ميكروب ديگري در آن
نمونه موجود نيست، و در صورتي كه در يك نمونه آب كليفرم روده اي موجود
باشد، مي توان با اطمينان آب را آلوده اعلام كرد. لذا در آزمايشگاهها جهت
ارزيابي آلودگي آب، تعداد كليفرم روده اي را شمارش و با توجه به آن نظر مي
دهند.
محیط های کشت میکروبیولوژی
اولين گروه مايع هستند که براث ناميده مي شوند مانند نوترين براث- مولر هينتون براث
در اين نوع محيط هاي کشت که به صورت سوسپانسيون هستند حرکت ديده نمي شود.
دومين گروه جامد هستند که آگار ناميده مي شوند مانند نوترين آگار- مولر هينتون آگار
سومين گروه محيط کشت هاي نيمه جامد هستند که مقدار آگار آن ها نسبت به محيط جامد کمتر است 1% تا5% آگار دارند).
اين نوع محيط هاي کشت زماني استفاده مي شوند که بخواهيم حرکت باکتري ها را مشاهده کنيم.
توضیح و نکات پارامترهای بیولوژیکی کیفیت آب
مقدمه:
آب محیطی است که هزاران گونه بیولوژیکی، بخشی یا تمام دوران حیات خود را در آن سپری می کنند. میکروارگانیزم ها (باکتری ها، قارچ ها و جلبک ها) کاتالیزورهای زنده ای هستند که امکان انجام برخی از واکنشهای شیمیایی را در آب فراهم می سازند.
بخش کثیری از واکنش های شیمیایی مهم، چون واکنش های مواد آلی و فرآیندهای اکسیداسیون واحیاء، از طریق واسطه های باکتریایی انجام می گیرد.
مهمترین ارگانیزم های بیولوژیکی موجود در آب، ارگانیزم هایی هستند که در ایجاد بیماری ها نقش اصلی را ایفا می کنند. این ارگانیزم های بیماری زا که منشاء آبی دارند در برگیرنده انواع ...
-باکتری ها
باکتری ها، میکروارگانیزم های تک سلولی هستند که معمولآ بی رنگ بوده و جزء پست ترین اشکال حیانند.
بیماری روده و معده اغلب در اثر بیماری های منتقل شده توسط باکتری های بیماری زای آبزی هستند.
-ویروس ها
ویروس ها کوچکترین ساختمان های بیولوژیکی شناخته شده هستند که تمام اطلاعات زنتیکی لازم برای تولید مثل خویش را دارند.
ویروس ها انگل هایی هستند که برای زندگی خود اجبارا نیاز به یک میزبان دارند.
تعیین موثر بودن گندزدایی ویروس ها مشکل است، برای ارگانیزم های ویروسی آزمایش جامع و سریع وجود ندارد.
عدم قطعیت در گندزدایی ویروسی مشکل اصلی برای کاربرد مستقیم فاضلاب و پساب به حساب می آید.
تصفیه بیولوژیکی به روش لاگونهای هوادهی (Aerated Lagoons)
بهره برداری از لاگونها هوادهی مانند سیستم لجن فعال میباشد با این تفاوت که بدون برگشت لجن عمل می نمایند. از لحاظ تاریخی این نوع لاگونها دراثر اصلاحاتی که روی استخرهای تثبیت فاضلاب در مناطق معتدله (مواردی که از هوادهی مکانیکی برای تامین اکسیژن مورد نیاز جلبکها در زمستان استفاده میشد) صورت گرفت ، بوجود آمدند. البته باید گفت پس از اینکه دستگاههای هوادهی در برکه شروع بکار کردند، جلبکها ناپدید شده وبه جای آنها توده های فعال بیو لوژیکی مشابه آنچه در لجن فعال وجود دارد جایگزین شدند. درحال حاضر لاگونهای هوادهی بصورت واحدهای لجن فعال بدون برگشت لجن وبا حالت اختلاط کامل طراحی میگردند.
توسط لاگونهای هوادهی میتوان به کاهش 5BOD بیش از 90 درصد بازمان ماند نسبتا" طولانی (2 تا 6 روز) دست یافت .
درزمان ماند کمتر از دوروز بعلت کوتاه بودن بیش از حد زمان ، فلوکهای بیولوژیکی تشکیل نمیشوند وبه همین دلیل پیشنهاد نمیگردند (هرچند که غلظت لجن فعال درحدود1/mg400-200 میباشد، برخلاف آنکه درسیستمهای معمولی تصفیه فاضلاب و برکه های اکسیدداسیون غلظت لجن فعال درحدود 1/mg6000-2000 است).
ژيارديا وکريپتوسپوريديوم در آب
ژيارديا وکريپتوسپوريديوم ازجمله انگلهاي ميکروسکوپي هستند که ميتوان آنهارا درآب مشاهده نمود.ژيارديا عامل يک بيماري روده اي بنام ژيارديازيس يااصطلاحاً»تب سگ آبي» وکريپتوسپوريديوم عامل بيماري مشابهي بنام کريپتوسپوريديوزيس مي باشد.هردوانگل کيستهايي توليد مي کنند که درشرايط محيطي سخت ونامساعد مقاومند.کيستها پس ازبلعيده شدن شروع به رشد وتکثير نموده وموجبات بيماري را فراهم مي نمايند.انگلها پس ازتغذيه،کيستهاي جديدي تشکيل مي دهندکه ازآن پس درمدفوع زندگي خود راسپري مي نمايند.مطالعه برروي اشخاص داوطلب نشان داده است که هضم فقط تعداد بسيار کمي ازکيستها باعث ابتلا به بيماري مي گردد.
ازجمله علائم عمومي بيماري ناشي ازانگل ژياردياميتوان اسهال،دردهاي ناحيه شکم،گاز معده،ناراحتي وبيقراري وکاهش وزن رانام برد.تهوع،احساس سرما،سردرد وتب مي تواند ازديگرعلائم اين بيماري باشد.اين علائم غالبا شش تا شانزده روز بعداز اولين حضور انگل دربدن ظاهر شده ومي تواند تايکماه بطول بيانجامد.علائم بيماري ناشي ازکريپتوسپوريديوم مشابه ژيارديازيس مي باشد که معروفترين آنها اسهال،دردهاي ناحيه شکم،حالت تهوع وسردرد مي باشد.اين علائم معمولا طي دوتا بيست وپنج روزپس از ابتلا نمايان شده ويک تادوهفته بطول مي انجامد.دربيشتر موارد اين انگلها به محيط پيرامون خودبراي بيش از يکماه مي چسبند.
ژيارديا و کريپتوسپوريديوم معمولا درانسانهاي سالم درظرف مدت يکماه بدون نياز به درمان دفع مي شوند.داروهاي ضد انگل دردسترس بوده وبويژه براي ايمن نمودن مردم درجاهاييکه بيماري مي تواند بگونه اي توسعه يابد که ايجاد يک حالت پايا وفراگير نمايد،مفيد مي باشد.داروهاي ضداسهال ونيز درمان ازطريق جبران آب ازدست رفته بدن بويژه درموارد اسهال شديد،توصيه مي گردد.ازميان داروهاي زيادي که تاکنون موردآزمايش قرارگرفته اند،هيچ دارويي براي درمان کامل بيماري مورد تاييد قرار نگرفته است.