مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تاريخچه: آب ماده اي است که حيات بدون آن ميسر نيست. بشر در دوره نو سنگي سعي در مهار آب داشته است و بر روي الواحي که از 4 هزار سال قبل از ميلاد از سومري ها باقي مانده است سنگ نوشته هائي با اين مضمون موجود است.
در دين يهود اشاره شده است که حضرت موسي در 1400 سال قبل از ميلاد مسيح با عصاي سحرآميز خود چشمه اي در دل کوير پديد آورد. اين موضوع بر اهميت آب در زمانهاي گذشته صحه مي گذارد، به نحوي که تمدنهاي بزرگ در کنار رودهاي بزرگ ظاهر شده اند.


استخراج آبهاي زيرزميني سابقه اي طولاني در کشورهاي مختلف چون چين (حفر چاهي تا عمق 1500 متر بوسيله دسته هاي ني)، مصر (چاه يوسف با عمق تقريبي 100 متر 3000 سال قدمت دارد) و ايران باستان دارد. منوچهر پادشاه ايراني حدود 3400 سال پيش دستور داد تا حفر کاريز (قنات ) را به برزگران بياموزند. پيوند دادن لوله هاي چاه و انتقال ثقلي آب زيرزميني کاري طاقت فرسا بوده که ايرانيان سرآمد آن بوده اند. کهن ترين قناتي که آثاري از آن باقي مانده است در شمال ايران پيدا شده است. اين قنات همزمان با ورود آريائي ها حفر گرديده است. عمر قنات گناباد که مادرچاه آن 300 متر عمق دارد را 2500 سال برآورد کرده اند.

امپراطوري ايران تا دوره طولاني از لحاظ قدرت در دنيا بيمانند بود و اين نه فقط به لحاظ نظامي بلکه فنآوري سرآمد سپاه ايران بود. در تاريخ آمده است که کورش بزرگ پس از گرفتن سرزمين سوريه در آسياي صغير به بابل که همچون دژي مستحکم بود حمله کرد. ديده بانان بابلي وقتي ايرانيان را در حال حفر کانال ديدند به آنان ريشخند زدند تا اينکه سپاه ايران با انحراف آب رودخانه و پائين افتادن سطح آب فرات از رود گذشتند و وارد بابل شدند. پس از کورش پسرش کمبوجيه به فکر حفر کانال سوئژ افتاد ولي به دليل اوضاع نابسامان سياسي در نقاط ديگر کشور مجبور به ترک مصر شد تا اينکه پادشاه ديگر ايران داريوش، کانالي حفر کرد و رود نيل را به درياي سرخ پيوند داد تا کشتي هاي جنگي ايران از درياي مديترانه وارد رود نيل شوند. خشايار شاه پسر داريوش در 480 سال قبل از ميلاد با سپاه بزرگي از کشتي هاي جنگي به يونان حمله کرد و با حفر کانال بزرگ خشايار شاه که عرضي نزديک به 45 متر داشت لشکريان خود را به جاي عبور از درياي اژه از آن عبور داد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

استفاده از پرتو فرابنفش، یک روش فیزیکی به منظور حذف میکروارگانیسم ها بشمار می رود. نور فرابنفش در طول موج 200 تا 280 نانومتر خاصیت گندزدایی و عقیم کردن میکروارگانیسم ها را دارد. بالاترین راندمان نور UV در طول موج 254 نانومتر اتفاق می افتد. در سیستم های UV، آب در یک محفظه از جنس فولاد ضدزنگ از مجاورت نور فرابنفش عبور کرده و استریل می شود.

میزان تشعشع نور UV در انتهای عمر لامپ باید مطابق با استاندارد مشخص شده برای نوع مصرف که برای صنایع داروسازی، تولید مواد غذایی، تامین آب شرب، گندزدایی فاضلاب و ... به تفکیک مشخص است عبور نماید. ( مقدار تشعشع برای صنایع داروسازی و تولید مواد دارویی و بهداشتی برابر با 1000 j/m2 است.
روش دیگر گندزدایی آب استفاده از ازن می باشد. گاز ازن قوی ترین اکسید کننده مجاز در صنایع تصفیه آب به شمار می رود. گاز ازن در هنگام تزریق به آب، بر روی مواد موجود در آب ( مواد زیستی، آلی و معدنی) تاثیر گذاشته و آنها را تجزیه می نماید. همچنین موجب از بین رفتن کامل باکتری ها، انگل ها، آمیب ها و ویروس ها شده و آنها را متلاشی می کند.

علاوه بر موارد فوق، ازن در بهبود طعم و بو، رنگ بری، تجزیه مواد آلی سنگین، انعقاد و ته نشینی، حذف آهن و منگنز محلول و آمونیاک در آب به کار رفته و از نظر قدرت اکسیداسیون نسبت به سایر مواد شیمیایی به زمان تماس کمتری احتیاج دارد. ازطرف دیگر ازن، مواد آلی را به مولکول های سبک تجزیه کرده و در نتیجه مواد جانبی مضر هالوفرمی که در هنگام بکارگیری اکسید کننده های با پایه کلر (یا سایر هالوژن ها ) ایجاد می شوند، بوجود نمی آیند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب سخت آبی است که حاوی نمک‌های معدنی از قبیل ترکیبات کربنات‌های هیدروژنی ٬ کلسیم ٬ منیزیم و... است.

سختی آب بر دو نوع است: دایمی و موقت.
تغییرات سختی آب:
بر حسب آنکه آب در موقع نفوذ در زمین از قشرهای آهکی و منیزیمی و گچی گذشته و یا نگذشته باشد سختی آب کم یا زیاد می‌شود. آبهای نواحی آهکی سختی زیادتری تا آبهای نواحی گرانیتی و یا شنی دارند. سختی آب در عرض سال هم ممکن است تغییر نماید. معمولاً سختی آبها در فصل باران کم و در فصل خشکی زیاد می‌شود. و بعضی مواقع هم در فصول پر باران و مرطوب مثل غارها ایجاد شود.

فواید آب سخت:
ب سخت برای انسان مضر نیست بلکه مفید است و معمولاً شکستگی استخوانهای آنهایی که آب سخت می‌آشامند زودتر بهبودی حاصل می‌کند و بیماری راشیتیسم کمتر در این اشخاص دیده می‌شود.
با آنكه نوشيدنآب سـخـت مشـكل خـاصـي بـراي سـلامـتـي شـما ايجادنمي كنـد (جـز آنـكه ميتواند تشكيل سنگ كليه را افزايشدهـد) چــه بسا ممكن است در برخي موارد مزيتهايي نيزداشـتــه باشد مثلا شكستگي استخوانها سريعتر جوشمي خـورند و يا خوردگي را در لوله ها به حداقل ميرساند)امــا مصرف آب سخت مضرات بسياري نيز دارا ميباشد

مضرات آب سخت:
علیرغم فواید آب سخت برای بدن سختی بیش از حد آب نیز مضراتی دارد که مهم‌ترین آن تشدید پدیده تولید سنگ کلیه به دلیل رسوب یونهای معلق در کلیه می‌شود. آب سخت برای رختشویی و مصرف در کارخانجات مناسب نیست. آب سخت موجب از دست دادن طعم و مزه خوب چایی و قهوه می‌شود. پخته نشدن حبوبات با آب سخت ضرر رساندن به جداره دیگهای بخار و ایجاد قشر آهکی بر روی جداره دیگ خوب کف نکردن صابون و موجب افزایش مصرف صابون مزاحمت در هنگام شستن نسوج و دستها رفع سختی آب در تجارت تعداد زیادی مواد شیمیایی برای رفع سختی آب به فروش می‌رسد که دارای کربنات سدیم هستند. این مواد را قبل از ورود آب در دیگها سختی آنرا می‌گیرند و یا در دیگ بر اثر افزودن این مواد آهک و گچ را رسوب می‌دهند و دیگر این رسوب محکم به جدار دیگ نمی‌چسبد بطوری که می‌توان آنرا به آسانی پاک نمود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

افزايش CO2 اتمسفر منجر به افزايش آب رودخانه ها مى شود.

تحقيقات اخير گوياى آن است که گياهان موجود در جهان به دليل افزايش مقدار دى اکسيد کربن به آب کمترى براى رشد نياز دارند. نتايج اين تحقيق جديد بيانگر آن است که مقدار آب رودخانه ها شديداً افزايش خواهد يافت و ريسک جارى شدن سيل بيشتر خواهد شد. نيکولا جدنى از مرکز پيشگويى و تحقيق آب و هواى هادلى در انگلستان مسئول اين تحقيق بوده است و در اين باره اظهار مى دارد که «ما فکر مى کنيم که اين موضوع باعث مى شود سالانه ۲۰۰۰ کيلو متر مکعب به روان آب هاى جهان اضافه شود که اين عدد نسبتاً زيادى است.»
مقدار اضافى دى اکسيدکربن موجود در جو حاصل سوزاندن سوخت هاى فسيلى است. عقيده بر آن است که افزايش غلظت اين گاز باعث گرم شدن اتمسفر مى شود. البته اين موضوع باعث مى شود که گياهان راحت تر اين گاز را جذب کرده و از طريق فتوسنتز به بافت هاى گياهى تبديل کنند و براى اين فرآيند از رطوبت کمترى بهره جويند.

در مقياس هاى کم اين بدان معنى است که گياهان رطوبت کمترى را از طريق منافذ موجود بر روى برگ هاى خود وارد هوا کنند. اين موضوع در سطح يک سرزمين بدان معنى خواهد بود که رطوبت بيشترى در خاک باقى بماند و احتمالاً وارد روان آب ها شود.
• عجايب آب
سالانه در رودخانه هاى جهان حدود ۴۰ هزارکيلومتر مکعب آب جريان مى يابد و اين رقمى است که طى قرن بيستم حدود ۳ در صد افزايش داشته است. تاکنون اکثر محققين اين تقصير را بر گردن تغييرات آب و هوا انداخته اند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

هيدرولوژي چيست ؟

بر اساس آخرين مطالعات تا كنون 5 ميليارد سال از عمر زمين مي گذرد و شواهد مشان مي دهد كه آب از همان ابتداي تشكيل كره زمين نقش مهمي در تحول و قابل سكونت كردن آن به عنوان تنها سياره قابل زيست داشته است . با تشكيل اقيانوسها و در ياها و تشگيل بخار از روي آنها و ايجاد ابر و بارندگي و به طور كلي گردش آب در طبيعت و جاري شدن آب در رودخانه ها و بازگشت مجدد آن به طروق مختلف به اقيانوسها ، ابتدا زندگي اوليه با گياهان و جانداران پست آغاز شد و سپس گياهان و حيوانات عالي به وجود آمدند.

پوسته زمين كه از سنگهاي آذرين سرد شده تشكيل شده بود در اثر تماس با هوا و جو تحت تأ ثير پديده هوازدگي قرار گرفت و تغييرات همزمان آب ، دما و يخبندان باعث تكه تكه شدن سنگها شده وجاري شدن آبها آنها را جابه جا كرده و دشتهاي وسيعي را كه داراي پوشش خاك بودند به وجود آوردند . اين پوشش خاكي همراه با آب قابل دسترس در طبيعت محيط مناسبي را براي رشد گياهان فراهم شد و محيط مناسب براي زندگي بشر آماده و مهيا گرديد . انسانهاي نخستين از آب تنها براي شرب استفاده مي كردند بتدريج با پيشرفت تمدن و گذشت زمان از آن براي گردش آسيابها ، كشاورزي و حمل و نقل نيز استفاده كرد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه :
قرار بود براي بازديد از يک واحد بازيافت آب از نيويورک به کاليفرنيا سفر کنم. قبل از مسافرت مطابق معمول کف آشپزخانه را دستمال کشيدم. سپس در حالي که سطل حاوي آب کثيف را درون کاسه توالت خالي کرده و به آب کف آلودي که از سيفون خارج مي شد نگريستم، براي يک لحظه در ذهن خود به تاسيساتي فکر کردم که مسير اين آب کثيف را تشکيل داده و با گذشتن از لوله هاي طويل، اين آب را به تصفيه خانه فاضلاب مي رسانند تا در آنجا مواد جامد موجود در آن جدا شده و آب پس از ضدعفوني شدن وارد اقيانوس شود.

يک روز بعد زماني که در شهر سانتاآنا در کاليفرنيا بودم، توجهم به توالت هتل جلب شد و در اين لحظه بود که به يک چرخه کاملاً جديد آب فکر کردم. در اين شهر آب پس از خروج از سيفون و شبکه فاضلاب وارد تصفيه خانه فاضلاب در ناحيه فانتين ولي مي شود. سپس آب خروجي به جاي اقيانوس وارد يک تصفيه خانه داراي سوپرفيلترهايي مي شود که آب را از آب باران نيز تميزتر مي کنند. در ادامه آب خروجي از اين واحد از طريق يک خط لوله 13مايلي به شمال اين منطقه پمپاژ و وارد يک درياچه مصنوعي مي شود تا از اين طريق به درون زمين نفوذ کند. در پايين دست اين درياچه نيز تصفيه خانه هايي قرار دارد که آب را از اين آبخوان برداشت کرده و آب مورد نياز 3/2 ميليون مشترک را تامين مي کند که البته اين آب قابل شرب نيز هست. اگر شما با اين کار موافقيد مي توانيد نام اين عمليات را «استفاده مجدد غيرمستقيم براي شرب» بناميد. اگر با اين نام درگيري ذهني داريد، شايد بتوانيد نام اين عمليات را «از توالت به شير آب» نامگذاري کنيد!

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تاریخچه امور:

امور نظارت بر بهداشت آب و فاضلاب و آزمایشگاههای شرکت آبفای تهران قبل از بهره برداری از تأسیسات آبرسانی تهران (اواخر دهه 1320) کار خود را جهت مطالعه تصفیه پذیری آب رودخانه کرج که برای طراحی تصفیه خانه شماره یک تهران ضرورت داشت، آغاز کرد و در سال 1334 با دو آزمایشگاه شیمی و میکروبی و با حدود 30 نفر پرسنل فعالیت رسمی خود را ادامه داد. این آزمایشگاهها در طول حدود نیم قرن فعالیت بنا به مقتضیات زمان به تدریج توسعه و تکامل یافته است.

در حال حاضر این امور با 7 آزمایشگاه بسیار مجهز و تخصصی در زمینه آب و فاضلاب و حدود 94 نفر پرسنل، امر حساس پایش و کنترل کیفی آب کلان شهر تهران را به عهده دارد. در این راستا با تجهیز آزمایشگاهها به دستگاه های پیشرفته و حداکثر استفاده از توانمندی های موجود و با برنامه ریزی منسجم، فعالیت های آزمایشگاهی با گسترش روز افزون جمعیت تهران و استانداردهای جدید تطابق داده شده است. ضمن آنکه افزایش و ارتقاء توانائی ها جهت مقابله با شرایط بحرانی، جزء لاینفک برنامه ریزی ها است که امید می رود در آینده نزدیک به کمال مطلوب رسد.

شایـان ذکـر است که استقـرار و دریافت همـزمان گـواهینامه هـای سیستم مـدیریت یـکـپـارچه (IMS) شامـل اسـتـانـداردهـای ISO 9001(2000) , ISO 14001(1999) و 18001(1999) OHSAS از شرکتTuv saarland در پایان سـال 1380 صـورت گرفت و در سال 1384 مجدداً سیستم مدیریت یکپارچه IMS این امور توسط شرکت UKAS انگلستان و TGA/DAR آلمان اعتباردهی شد. دریافت گواهینامه استاندارد ISO/IEC 17025(2005) نیز جهت اعتبار یافتن نتایج آزمایشهای آب و فاضلاب آزمایشگاههای شرکت آب و فاضلاب تهران در سطح بین الملل از شرکت DAP آلمان در پایان سال 1385 تحقق یافت.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

قسمت اول : پيش بيني سيلاب

سابقه اولین پیش بینی سیل در دنیا به سال 1897 ‏ در فرانسه بر می گردد. در آن سال هیدرولوژیست ها احتمال وقوع سیل در یکی از رودخانه های بزرگ فرانسه را از سه روز قبل پیش بینی کردند که این پیش بینی منجر به کاهش تلفات جانی و مالی گرد ید. سایر بررسی ها نیز نشان می دهد که از دیر باز به کارگيري روش های مختلف برای پیش بینی رواج داشته است.

‏سیستم های پیشرفته پیش بینی سیل به عنوان یکی از روش هاي غیر سازه ای مدیریت سیلاب، بیش از نیم قرن است که در اکثر کشورها مورد توجه قرار گرفته است. در زمینه ایجاد سیستم های پیشرفته پیش بینی سیل چه از لحاظ سخت افزاری و چه از لحاظ نرم افزاری تجربه مفیدی در سطح بین المللی وجود دارد.

مؤلقه های سیستم های هشدار سیل موجود شامل سه بخش اصلی:

1) اندازه گيري، پایش و ارسال داده ها،

2 ‏). بخش نرم افزاری و مدل های ریاضی و

3 ‏) بخش مدیریت و اطلاع رسانی مي باشد.

 مهمترین اجزاء بخش نرم افزاری سیستم، شامل شبیه سازی بارش _ رواناب و فرموله کردن روابط حاکم در فرآیند تبدیل بارش به رواناب، روندیابی سیلاب در رودخانه ها و مخازن و واسنجی و اصلا‏ح سیستم در زمان واقعی و برنامه رابط کاربرمی باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب