مرجع تخصصی آب و فاضلاب

فهرست خدمات مطالعات بهسازی لرزه‌ای سامانه‌های آبرسانی شهری موجود

راهنمای کاربرد مدل های تجربی و نظری آبشویی نمک های خاک های شور

مبانی و ضوابط طراحی تجهیز و نوسازی اراضی خشکه زاری (آبیاری ثقلی) جلد یکم: کلیات، تعاریف و مفاهیم پایه

مبانی و ضوابط طراحی تجهیز و نوسازی اراضی خشکه زاری (آبیاری ثقلی) جلد دوم: ضوابط و مبانی آبیاری و تسطیح اراضی کشاورزی

مبانی و ضوابط طراحی تجهیز و نوسازی اراضی خشکه زاری (آبیاری ثقلی) جلد سوم: زهکشی

مبانی و ضوابط طراحی تجهیز و نوسازی اراضی خشکه زاری (آبیاری ثقلی) جلد چهارم: سازه های آبی و جاده های دسترسی

مبانی و ضوابط طراحی تجهیز و نوسازی اراضی خشکه زاری (آبیاری ثقلی) جلد پنجم: یکپارچه سازی اراضی کشاورزی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

در غلظتهای کم کلراید برای انسان مضر نیست. در غلظت بالای 250 میلیگرم بر لیتر طعم شور به آب می‌دهد. به همین دلیل استاندارد ثانویه 250 میلیگرم بر لیتر برای کلراید در آب آشامیدنی پیشنهاد شده است (EPA, WHO).

بدن انسان تا غلظت 2000 میلیگرم بر لیتر کلراید را بدون ضرر تحمل می‌کند (سازگار می‌شود). ریشه‌ی گیاهان با استفاده از تفاوت فشار اسمزی بین خود و محیط آب جذب می‌کنند. با تبخیر زیاد، غلظت کلراید در اطراف ریشه گیاهان بالا رفته و مانع جذب آب توسط ریشه می‌شود. غلظت کلراید و شوری جهت آبیاری باید کمتر از آب آشامیدنی باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نقطه سه گانه آب نقطه ثابتی است که در آن یخ ، آب و بخار آب با هم در حال تعادل قرار دارند. این حالت فقط در فشار معینی حاصل می‌شود و یگانه است. فشار بخار آب در نقطه سه گانه 4.58 میلیمتر جیوه است. دما در این نقطه استاندارد ، به دلخواه مساوی با 273.16 درجه کلوین اختیار می‌شود.

مقدمه

برای ساختن وسیله‌ای برای اندازه گیری دما ، هر نوع انتخاب ماده و خاصیت دماسنجی ، همراه با رابطه مفروض بین خاصیت و دما، منجر به یک مقیاس دمایی خاص می‌شود که اندازه گیری‌های آن الزاما با اندازه گیری‌های حاصل از هر مقیاس دمایی دیگری که به صورت مستقل تعریف شده است، توافق نخواهد داشت. برای جلوگیری از این آشفتگی یک مقیاس جهانی برای درجه بندی ارائه می‌شود. در این مقیاس برای درجه بندی دماسنجی ، یک نقطه ثابت استانداردی نیاز است که در آن تمام دماسنجها دمای یکسانی را برای آن نقطه نشان دهند. به این ترتیب یک هماهنگی میان ابزارهای اندازه گیری دما حاصل می‌شود. این نقطه ثابت همان نقطه سه گانه آب است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

یك توده هوا عبارت است از حجم عظیمی از هوا كه خصوصیات فیزیكی آن بویژه از نظر دما و رطوبت در سطح افقی برای صدها كیلومتر تقریباً همسان باشد.
● مهFog : تراكم حاصل از سردشدن ذرات بخار آب در نزدیكی سطح زمین كه بصورت ذرات معلق در فضای سطحی مشاهده می‌گردند مه نامیده می‌‌شود. به عبارت دیگر مكانیزم تشكیل مه شبیه مكانیزم تشكیل ابرها می‌باشد اساساً بیان جدایی مه از ابر نیز مشكل است زیرا مه‌ها در حقیقت ابرهای استراتوس هستند كه در سطح زمین و یا در طبقه‌ایی بسیار نزدیك به زمین تشكیل می‌گردند.
● توده‌های هوا : یك توده هوا عبارت است از حجم عظیمی از هوا كه خصوصیات فیزیكی آن بویژه از نظر دما و رطوبت در سطح افقی برای صدها كیلومتر تقریباً همسان باشد.

مناطق منشأ و انواع توده‌های هوا : توده‌های هوا خصوصیات اصلی خود را از سطحی كه در روی آن تشكیل می‌شوند كسب می‌كنند و از این جهت است كه خصوصیات حرارت و رطوبت هر توده هوا به طور مستقیم از طریق طبیعت سطح زیرین آن تعیین می‌گردد. مهمترین مناطق منشأ توده‌های هوا در روی كره زمین مراكز پرفشار جنب حاره و مناطق قطبی می‌باشند.
توده‌های هوا با حركت تدریجی خود خصوصیات نواحی منشأ خود را به سایر مناطق جهان گسترش می‌دهند این حالت را معمولاً «هجوم موج سرد» و یا موج گرم می‌گویند.
● جبهه‌ها : به طور كلی بین توده‌های هوای مختلف با خصوصیات متفاوت، منطقه گذرایی كه در اصطلاح هواشناسی بنام «جبهه» معروف است وجود دارد . جبهه‌ها نواحی انتقالی كوچك یا وسیعی می‌باشند كه وسعت ناحیه آنها از ده الی صد كیلومتر تغییرمی‌كند با وجود این در روی نقشه های هواشناسی جبهه‌ها را باخطی نشان می‌دهند جبهه‌ها از لحاظ شرایط اقلیمی و هواشناختی اهمیت ویژه‌ای را حائزند. زیرا در مناطق انتقالی و گذری آنها بین عناصر فشارـ حرارت‌ـ پراكندگی بارندگی‌ـ میزان ابرناكی‌ـ جهت وزش بادـ و شدت آن ارتباط بسیار نزدیكی برقرار می‌گردد.
و می‌توان از ‎آن چهار نوع جبهه نام برد جبهه گرم- جبهه سرد-جبهه مسدود و جبهه ساكن
● تبخیر (Evaporation):در مورد تبخیر از سطح آبها،درجه حرارت،شدت باد- و درجه نمناكی بزرگترین نقش را بازی می‌كنند درواقع تبخیر تابعی از شرایط حرارتی است علاوه بر عوامل اساسی یاد شده فوق،فشار بخار آب،خصوصیات آب،وعمق و درجه شوری آن نیز بر تبخیر اثر می‌گذارند.
تعرق :گیاهان آبی را كه برای تامین فعالیت حیاتی خود از طریق زمین بدست می‌آورند بعد از مصرف بصورت بخار آب به اتمسفر پس می‌دهند آخرین مرحله گردش آب درون پوشش گیاهی را تعرق می‌گویند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

براي عبور آبهاي اضافي و سيلابها از سراب به پاياب سدها از سازه اي به نام « سرريز » استفاده مي شود . يكي از سازه هاي مهم سد ، سرريز مي باشد با توجه به وظيفه اي كه بر عهده آن مي باشد ، سرريز بايد سازه اي قوي ، مطمئن و با كارآيي بالا انتخاب شود كه هر لحظه بتواند براي بهره برداري آمادگي داشته باشد .
معمولاً سرريزها را بر حسب مهمترين مشخصه آنها تقسيم بندي مي كنند ، اين مشخصه مي تواند در رابطه با سازه كنترل ، كانال تخليه و يا هر عضو ديگر آن باشد . بر حسب اينكه سرريز مجهز به دريچه و يا فاقد آن باشد ، به ترتيب با نام سرريزهاي كنترل دار و يا سرريزهاي بدون كنترل شناخته مي شوند .

نوع سرريزها معمولاً با عناوين : ريزشي ، اوجي ، جانبي ، شوت ، مجرايي ، تونلي ، نيلوفري ، سقوطي با بار شكن ، آبرو و سيفوني مشخص مي گردد .

1- سرريز ريزشي آزاد ( سرريز هاي با سقوط مستقيم )
در اين نوع سرريزها جريان آب بطور آزاد از روي تاج سرريز فرو مي ريزد . اين سرريزها براي سدها ي بتني قوسي نازك ، سدهاي پشت بنددار و يا تاجهايي كه وجه پايين دست آنها تقريباً قائم است ، مناسب مي باشد . جريان ممكن است بصورت آزاد همانند يك لبريز لبه تيز انجام گيرد و يا تا فاصله كمي در روي اوجي هدايت شود . غالب اوقات تاج را بصورت يك لبه آويزان ادامه مي دهند ، تا جريانهاي كوچك را به نقطه اي دورتر از ديواره مقطع سرريز شونده هدايت كند .
در سرريزهاي ريزشي آزاد ، به زير سفرة آب به اندازة كافي هوا داده مي شود تا از شكل گيري جتهاي ضرباني و نوسان كننده جلوگيري شود .
اگر هيچگونه تأ سيسات حفاظتي مصنوعي در پاي سقوط در نظر گرفته نشود ، در بيشتر موارد در بستر رودخانه فرسايش ايجاد مي شود و يك حوضچه استغراق شكل مي گيرد عمق و حجم حوضچه تابعي از عمق پاياب ، ارتفاع سقوط آب و تغييرات دبي جريان است .
فرسايش ناپذيري مواد بستر ( مانند سنگ ) اثر جزئي بر روي اندازه حوضچه دارد ، چرا كه فقط مي تواند زمان حفر كامل حوضچه را به تعويق بيندازد . در مواردي كه فرسايش بستر غير قابل تحمل باشد ، مي توان با احداث يك سد كمكي در پايين دست سازه اصلي ، به ايجاد يك حوضچه مصنوعي پرداخت . اين كار همچنين مي توان با حفر يك حوضچه انجام داد و سپس آنرا به كف بند بتني مجهز ساخت .
به شرط وجود عمق كافي ، هنگامي كه جت آب به روي يك كف بند افقي سقوط مي‌كند ، جهش هيدروليكي شكل خواهد گرفت . براي تعيين مولفه هاي جهش هيدروليكي فوق‌الذكر مي توان معادله مومنتم را در پاي سقوط به كار گرفت .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بندان های شمال علاوه بر تأمین آب کشاورزی و صید ماهی، نقش مهمی در طراوت طبیعت دارد. آب بندان ها همچنین زیستگاه میلیون ها پرنده مهاجر در فصول مختلف است.
آب بندان های شمال علاوه بر تأمین آب کشاورزی و صید ماهی، نقش مهمی در طراوت طبیعت دارد. آب بندان ها همچنین زیستگاه میلیون ها پرنده مهاجر در فصول مختلف است.
● اهمیت حیاتی آب بندان ها در توسعه استان های شمالی

آب بندان ها یکی از منابع مهم تأمین آب برای اراضی شالیزاری است که به ازای هر هکتار آب بندان ۵ تا ۶ هکتار زمین شالیزاری آبیاری می شود. در این آب بندان ها پرورش ماهی شغل سودآوری است که بخشی از ساکنان شمال کشور به آن مبادرت می کنند.با توجه به این اطلاعات به نظر می رسد آب بندان ها در ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان نقش مهمی ایفا می کند.

پراکنش نامنظم باران در استان های شمالی کشور موجب می شود تا در فصل تابستان که اغلب زمین های کشاورزی زیرکشت انواع محصولات است با کمبود رطوبت موجود در خاک مواجه شوند، شدت بالای تبخیر، تعرق و کمبود بارندگی سبب به هم خوردن تعادل رطوبتی خاک و گیاه می شود.

آب رودخانه ها و هرز آب ناشی از بارندگی در فصل های غیرکاشت از طریق کانال ها و پمپاژ به آب بندان ها هدایت شده و در فصل بهار و تابستان برای آبیاری مورد استفاده قرار می گیرد. با حداکثر بازدهی به ازای هر هکتار تا ۵ هکتار از اراضی شالیکاری مشروب می شود. مساحت کل آب بندان های استان های گلستان، مازندران و گیلان ۳۲ هزار و ۹۷۳ هکتار است که آب آبیاری ۸۱ هزار هکتار اراضی شالیزاری را تأمین می کند.
براساس اطلاعات به دست آمده مورخان ساخت آب بندان ها را به ۳ هزار سال پیش نسبت می دهند. اما بررسی ها نشان می دهد که تلاش برای ساخت آب بندان ها و ذخیره آب برای کشاورزی از حدود ۲۰۰ سال پیش بسیار جدی تر شده و حتی نام برخی از مناطق روستاها اکنون با کلمه آب بندان ترکیب شده است.
هم اکنون آب بندان های شمال کشور یکی از منابع تأمین کننده مواد پروتئینی بوده و سالانه علاوه بر تولید قابل ملاحظه آبزیان، تعداد کثیری از ساکنان شمال کشور به پرورش ماهی مشغول هستند.
به گفته مسئولان سازمان جهادکشاورزی در برخی سال ها میزان صید ماهیان گرمابی در آب بندان ها بیشتر از صید ماهیان در دریای خزر بوده است. برای مثال تنها در استان مازندران سهم تولید ماهیان پرورشی در آب بندان ها نسبت به ماهیان گرمابی استان ۸۲ درصد و نسبت به ماهیان گرمابی کل کشور حدود ۲۵ درصد است.
تولید ماهی در آب بندان های استان مازندران در سال ۱۳۸۶ بالغ بر ۲۴ هزار تن اعلام شده است. از سوی دیگر پوشش های گیاهی، مأمن مناسبی برای ایجاد پناهگاه و امنیت پرندگان و شرایط خوبی برای آشیانه سازی و زادآوری انواع پرندگان، پستانداران و گونه ای موجودات بی مهرگان آبزی است.مهندس ساعدی، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز بر اهمیت آب بندان ها برای تأمین آب کشاورزان و ایجاد اشتغال برای جوانان تأکید دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

هدف : اندازه گیری So4 بصورت So4Ba

تئوری:

روش فوق در اندازه گیری سولفات در بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می گیرد.

رسوب بعلت  پدیده ی آدسورپسیون ناخالص بدست می آید.

عمل رسوب دادن بعلت دو پدیده ی زیر باید در محیط اسید کلریدریک رقیق صورت گیرد:

1-   رسوب بسهولت قابل صاف کردن میباشد

2-   تنها در این محیط سولفات باریم رسوب می کند

 می تواند توسط اسید کلریدریک غلیظ و حرارت احیا گردد.

یون  را می توان  توسط اسید بوریک کمپلکسه کرد.

 را می توان توسط روی در محیط اسید کلریدریکی احیا نمود:

 

جدید ترین روش پیشنهادی برای جلوگیری از پدیده ی آدسورپسیون رسوب دادن در حضور اسید اتیلن دی آمین تترا استیک به فرمول زیر صورت می گیرد :

 

جسم فوق با اغلب کاتیون ها تولید کمپلکس می نماید و در این صورت از پدیده ی آدسورپسیون جلوگیری میکند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نزدیک 100 سال است که صافی‌های چکنده با هدف تصفیه زیستی فاضلاب‌های شهری و صنعتی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. صافی‌چکنده یک راکتور زیستی فیلم ثابت غیر مستغرق است که در آن از یک بستر سنگی یا پلاستیکی استفاده می‌شود که فاضلاب به طور دائمی در میان آن توزیع می‌شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب