بررسی تغییرات جامدات در راکتورهای جریان پیوسته ورمی کمپوست - کمپوست بر روی لجن تصفیه خانه فاضلاب با
مجتبی خوارزمی - دانش اموخته مهندسی عمران - محیط زیست دانشگاه شیراز ایران
ناصر طالب بیدختی - استاد بخش مهندسی راه ساختمان و محیط زیست دانشگاه شیراز ایران
چکیده مقاله:
سیستم ورمی کمپوست - کمپوست می تواند جایگزینی برای سیستم های متداول تثبیت لجن در تصفیه خانه های فاضلاب باشد اندازه گیری جامدات دراین نوع سیستم نشان دهنده کارکرد درست راکتور است لذا برررسی این تغییرات از اهمیت بسزایی برخوردار است دراین تحقیق ابتدا لجن مازاد ابگیری شده در تصفیه خانه فاضلاب شیراز با دیگر پسماندهای الی در تعداد 5 راکتور از نوع جریان ناپیوسته مخلوط و مورد بررسی قرارگرفت. مدت اجرای هریک از پایلوتها 2 ماه و تغییرات جامدت این مواد در هر 2 هفته اندازه گیری شده است با توجه به نتایج به دست امده لجن ابگیری شده به تنهایی برای پایلوت بعدی که از نوع راکتور با جریان پیوسته است انتخاب شد. این راکتور شامل 3 سلول است و به صورتی اجرا شده است که جریان پیوسته به وسیله حرکت کرمها به وجود می اید دراین راکتور بعد از اتمام پروسه ورمی کمپوست فاز کمپوست گرمادوست شروع می شود و پروسه تثبیت لجن دراین فاز ا دامه پیدا می کند زمان اجرای این پایلوت 4 ماه است و تغییرات جامدات لجن در هر 2 هفته اندازه گیری شده است تغییرات جامدات در هر دو نوع راکتور اندازه گیری شده و در اخر مدل ریاضی برای هرکدام محاسبه و تعیین گردید.
کلیدواژهها:
لجن تصفیه خانه فاضلاب، پسماندهای الی، ورمی کمپوست ، کمپوست ، راکتور پیوسته، تغییرات جامدات
بهینه سازی کمپوست ترکیبی co-composting با استفادها ز زباله خانگی شهر بابل و لجن دفعی تصفیه خانه فاضل
مقاله بهینه سازی کمپوست ترکیبی co-composting با استفادها ز زباله خانگی شهر بابل و لجن دفعی تصفیه خانه فاضلاب شهرک یثرب
محمدحسین حسنی مهر - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
حسن امینی راد - استادیار گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
سیدجعفر هاشمی - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
فرشاد گلبابایی کوتنایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست
چکیده مقاله:
تهیه کمپوست از پسماندهای شهری درمقایسه با سایر روشهای دفع زباله بخصوص سوزاندن ارزانترو اقتصادی تر می باشد از جهت دیگر یکی از معضلات تصفیه خانه های فاضلاب مشکل دفع لجن می باشد با توجه به اهمیت مباحث زباله و لجن می توان با ترکیب کردن این دو طی فرایندی کود کمپوست ترکیبی co-composting بدست اورد که مشکل موجود را حل کرده و در نهایت کود تولیدی برای مصارف گوناگون به کارگرفته شود دراین تحقیقات سه مرحله کمپوست ترکیبی زباله و لجن فاضلاب شهر ساخته شد درمرحله سوم جهت حذف فلزات سنگین بالا بردن نسبت C/N و افزایش تخلخل و بهبود هوادهی از سنگ کلینوپتیلولیت و خاک اره استفاده گردید. خاک اره نیز سبب کاه شمدت زمان بلوغ کمپوست ترکیبی زباله و لجن فاضلاب گردید وطل دوره کمپوست ترکیبی مرحله اول 27 روز، مرحله دوم 23 روز و مرحله سوم با توجه به اضافه کردن خاک اره و کاهش زمان بلوغ توده کمپوست ترکیبی به 19 روز رسیده است.
کلیدواژهها:
کمپوست ترکیبی، زباله شهری، لجن فاضلاب، بهینه سازی ، نسبت کربن به نیتروژن C/N
ارزیابی توان زیست محیطی محور شمال غرب شیراز جهت احداث تصفیه خانه فاضلاب
علی رضا کنفچیان - اداره کل شیلات استان فارس
زینب صبوری - اداره کل شیلات استان فارس
چکیده مقاله:
فاضلاب تولید شده توسط جوامع شهری و مرکز صنعتی از جمله مهمترین عوامل آلوده کننده منابع آب است.شهر شیراز به عنوان یکی از کلان شهرهای کشور فاقد سیستم مناسب جمع آوری ، دفع و تصفیه فاضلاب است . منطقه مورد مطالعه در شمال غرب شهر شیراز در برگیرنده چندین شهرک مسکونی می باشد که فاضلاب حاصل از آنها از طریق چاه جذبی و شبکه جمع آوری شده و به تصفیه خانه اضطراری فاضلاب شیراز منتقل می شود . مشکلات سیستم فاضلاب در شهرکهای مذکور غیر قابل نفوذ بودن اراضی منطقه و عدم امکان استفاده مناسب از چاه جذبی ، فاصله زیاد این منطقه از تصفیه خانه اضطراری فاضلاب شیراز (حدود 40 کیلومتر) امکان آلودگی آب ، خاک و هوا د رمنطقه و تشدید آلودگی مناطق جنوب شهر می باشد که احداث یک تصفیه خانه فاضلاب را در منطقه مذکور اجتناب ناپذیر می نماید. با توجه به اینکه تصفیه خانه فاضلاب همانند بسیاری از طرحهای عمرانی آثار و پیامدهای مثبت و منفی بر محیط زیست فیزیکی ، بیولوژیکی و اقتصادی - اجتماعی منطقه خواهد گذاشت ، استفاده از اصل جامع نگری (اکولوژیک و اقتصادی - اجتماعی ) و تلفیقی بودن در اجرای این پروژه ضروری است به گونه ای که محل اجری پروژه باید از نظر توجه به مبانی اکولوژیک و واقعیات اقتصادی - اجتماعی جامع نگر بوده و از نظر هماهنگی رشد و توسعه بخشهای مختلف اقتصادی تلفیقی باشد و با حداقل دخالت در شرایط محیطی (طبیعی و انسانی ) همراه باشد . در این مقاله با استفاده از روش سیستمیک اصول مذکور در مکانیابی محل احداث تصفیه خانه فاضلاب در محور شمال غرب شهر شیراز رعایت شد . در این روش از نقشه منابع اکولوژیکی پایدار و سایر منبع اکولوژیک و رویهم گذاری آنها ، نقشه یگان زیست محیطی و جدول ویژگی آنها تهیه شد . ویژگی هر یک از یگانها با مدل اکولوژیکی ساخته شده ( صرفا جهت اجرای پروژه در منطقه مورد مطالعه ساخته شد) مقایسه و توان اکولوژیکی هر یگان جهت اجری پروژه مشخص گردید . در نهایت با در نظر گرفتن ویژگی منابع اقتصادی - اجتماعی نظیر شبکه دسترسیها - کاربریهای موجود - طرحها و پروژه های در دست اجرا و مالکیتها توان زیست محیطی هر یگان مشخص گردید.
کلیدواژهها:
توان زیست محیطی ، شمال غرب شیراز تصفیه خانه فاضلاب
اثر لجن فاضلاب بر غلظت تعدادی از عناصر غذایی و ویژگی های شیمیایی خاک
سکینه واثقی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاک شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
مجید افیونی - دانشیار گروه خاک شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین شریعتمداری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۳۹۱)
دانشیار گروه خاک شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
مصطفی مبلی - دانشیار گروه باغبانی دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده مقاله:
لجن فاضلاب به عنوان کود آلی در زمین های کشاورزی ، فواید اقتصادی بی شماری دارد . لجن فاضلاب بر خواص شیمیایی و غلظت عناصر پرمصرف در خاک اثر می گذارد . هدف این تحقیق ، ارزیابی تاثیر لجن فاضلاب بر خواص شیمیایی خاک و غلظت عناصر پرمصرف در خاک های اسیدی و آهکی تحت کشت اسفناج می باشد. این تحقیق ، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه انجام شد . تیمارها شامل لجن فاضلاب ، در سطوح سفر یا شاهد ، 50، 100 و 200 تن در هکتار و یک سطح کود شیمیایی شامل 250 کیلوگرم فسفات دی آمونیوم و 250 کیلوگرم اوره در هکتار ( به صورت سرک ) در چهار خاک از مناطق رشت ، لنگرود ، لاهیجان و اصفهان تحت کشت اسفناج قرار گرفتند. لجن فاضلاب باعث افزایش معنی دار فسفر و پتاسیم قابل جذب ، نیتروژن کل ، درصد ماده آلی ، هدایت الکتریکی و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک ها گردید. pH خاک ها با افزایش سطح لجن فاضلاب کاهش معنی داری نشان داد. تاثیر لجن فاضلاب بر عملکرد اسفناج نیز معنی دار بود. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که لجن فاضلاب از پتانسیل کودی زیادی برخوردار است و می توان از آن در باروری خاک استفاده کرد ؛ اما قبل از استفاده از لجن فاضلاب در سطح وسیعی از زمین های کشاورزی باید اثر آن را بر ا فزایش عناصر سنگین مورد توجه قرار داد.
کلیدواژهها:
لجن فاضلاب، ویژگی های شیمیایی خاک ، عناصر غذایی و اسفناج
بررسی کیفیت لجن خشک شده تصفیه خانه های فاضلاب اصفهان و کاربرد آن برای مصارف مختلف
بیژن بینا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۱)
دانشیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
حسین موحدیان عطار - استادیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
احمدعلی امینی - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط
چکیده مقاله:
لجن ناشی از تصفیه فاضلاب ، قبل از دفع نیاز به تصفیه دارد. فرایندهای مورد استفاده برای تصفیه لجن ، خصوصیات آن را تغییر داده و برای دفع قابل قبول می سازند. با توجه به خواص کودی لجن و استفاده آن در کشاورزی ، جنگل کاری، چمن زمین های بازی و اماکن تفریحی ، کود گلدان ها ، احیای اراضی و غیره و نیز صنعتی شدن شهرها و وجود آلاینده های میکروبی ، شیمیایی ، تخم انگل ها ، عناصر و ترکیبات بالقوه سمی آلی و معدنی و ... در لجن و نیز استفاده بی رویه از آن ، موجبات آلودگی فزاینده آب های سطحی و زیرزمینی و خاک را فراهم ساخته و در زنجیره غذایی و آلودگی انسان قرار می گیرد. در هر صورت ، برای اطمینان از حذف آلاینده های مذکور ، نیاز به تعیین خصوصیات لجن قبل از مصرف می باشد. در این مطالعه ، خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی ، ارزش کودی ، میکروبیولوژیکی ، بیولوژیکی و فلزات سنگین لجن خشک شده تصفیه خانه های جنوب و شمال اصفهان و شاهین شهر به مدت شش ماه و هر 10 روز یک بار اندازه گیری و میانگین مقادیر آنها با استانداردهای زیست محیطی مقایسه گردیدند.نتایج حاصل از انجام آزمون ها نشان می دهد که میانگین مقادیر pH، رطوبت، جامدات کل ، مواد آلی ، مواد معدنی ، ازت ، فسفر ، پتاسیم و 11 فلز سنگین در هر سه تصفیه خانه ، و میانگین مقادیر کلیفرم مدفوعی و تخم انگل ها در دو تصفیه خانه جنوب اصفهان و شاهین شهر ، در محدوده معمول و یا استاندارد واقع هستند. اما میانگین مقادیر سدیم ، کربن آلی و C/N در هر سه تصفیه خانه و کلیفرم مدفوعی و تخم انگل در تصفیه خانه شمال اصفهان از حداکثر مقادیر معمول و مجاز فراتر رفته و لذا کاربرد آنها برای مصارف مختلف مناسب نمی باشد و نیاز به تجدید نظر در فرایندهای تصفیه لجن و سیستم بهره برداری از این تصفیه خانه دارد و چون میانگین مقادیر کلیفرم مدفوعی و تخم انگل در لجن دو تصفیه خانه دیگر با توجه به مقررات قسمت 503 آئین نامه 40CFR وضع شده توسط EPA در کلاس B مقررات پاتوژن واقع می شوند. بنابراین رعایت محدودیت های مصرف آنها در کشاورزی از نظر نوع محصول و زمان برداشت ضروری است. هم چنین با توجه به خاصیت تجمع پذیری فلزات سنگین و نداشت اثرات حفاظتی لازم استانداردهای EPA، در کاربرد این لجن ها برای مصارف کشاوری باید احتیاط و دقت لازم به عمل آیا. اما برای سایر مصارف لجن ها محدودیتی وجود ندارد.
کلیدواژهها:
لجن خشک ، تصفیه خانه های فاضلاب اصفهان ، کلیفرم مدفوعی ، مقررات پاتوژن
تخلیه فاضلاب به دریا گزینه مطلوب برای دفع فاضلاب شهری در مناطق ساحلی
افشین تکدستان - عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز و دانشجوی دکتری مهندسی عمران محیط زیست دانشگاه تهران
ناصر حاجی زاده - عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست تهران و مسئول مرکز اقیانوس شناسی تهران
نعمت ا... جعفرزاده - مدیر گروه و عضو هیات علمی گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
چکیده مقاله:
در شهرهای ساحلی دفع فاضلاب خام شهری یا پساب تصفیه مقدماتی به داخل دریا و اقیانوس از نظر اقتصادی به صرفه تر از تصفیه ثانویه فاضلاب می باشد. در این روش ، فاضلاب به وسیله لوله هایی در فاصله ای دور از ساحل در ته دریا در چند نقطه توسط دیفیوزر تخلیه می گردد. امروزه بسیاری از محققان و صاحب نظران ، گزینه تخلیه به دریا را برای شهرهای ساحلی در مقایسه با سایر روش های تصفیه ، گزینه مطلوب می دانند . هدف از ارائه این مقاله معرفی این گزینه به عنوان یک روش دفع فاضلاب و ملاحظات اساسی در طراحی آن با توجه به خصوصیات مختلف دریا از قبیل شوری ، دانسیته ، درجه حرارت ، لایه بندی و نوع جریان می باشد. به علاوه طراحی این سیستم در شرایط بحرانی که فاقد جریان مناسب است و لایه بندی حرارتی نیز وجود دارد مرور می گردد. این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای ، جستجوی اینترنتی و ملاحظات سازه ای در کشورها و شهرهای ساحلی مختلف جهان به دست آمده است . همچنین طراحی این سازه در بحرانی ترین شرایط دریایی مورد بررسی قرار گرفته است . در این روش دفع ، علاوه بر این که فاضلاب تحت شرایط ترقیق اختلاط و پارامترهای طبیعی تصفیه می گردد ، مناطق حساس ساحلی که به منظور شنا و فعالیت های ماهی گیری به شمار می رود از آلاینده های مختلف در امان می باشند. معمولاً هیچ استانداردی برای خروجی فاضلاب از دیفیوزرهای تخلیه از نظر پارامترهای BOD, DO ، کلیفرم و مواد مغذی در منطقه اختلاط اولیه وجود ندارد. هنگامی که فاضلاب توسط فاضلابروها وارد دریا می گردد ، بسته به خصوصیات و پارامترهای دریایی نظیر لایه بندی حرارتی ، لایه بندی شوری ، لایه بندی دانسیته و جریانات دریایی و پارامترهای طراحی ترقیق و اختلاط اولیه که تحت کنترل طراح است تصفیه می گردد.
کلیدواژهها:
دریا ، طراحی آتفال ، دفع فاضلاب ، اختلاط اولیه، ترقیق ، محیط زیست
تاثیر افزودن لجن فاضلاب بر شدت نیتریفیکاسیون و جذب نیتروژن به وسیله گیاه ذرت
سروش سالک گیلانی - دانشجوی سابق کارشناس ارشد گروه خاکشناسی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
فرشید نوربخش - استادیار گروه خاکشناسی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
مجید افیونی - دانشیار گروه خاکشناسی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
یحیی رضایی نژاد - استادیار گروه خاکشناسی ، دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده مقاله:
لجن فاضلاب در سال های اخیر به عنوان یک کود آلی برای افزایش حاصلخیزی خاک های زراعی مورد استفاده قرار گرفته است . این تحقیق به بررسی تاثیر سطوح و دفعات مختلف استفاده از لجن فاضلاب بر سرعت فرایندهای معدنی شدن و نیتریفیکاسیون در شرایط انکوباسیون آزمایشگاهی و نیز به بررسی جذب نیتروژن به وسیله گیاه ذرت و عملکرد آن در یک ازمایش مزرعه ای پرداخته است. در مزرعه تحقیقاتی لورک نجف آباد ( خاک فاین لومی میکسد ترمیک هاپل آرجید ) سطوح مختلف صفر ، 25 و 50 و 100 مگاگرم در هکتار لجن فاضلاب بین یک تا 3 سال متوالی با سه تکرار تیمار گردید. یک تیمار کود شیمیایی نیز در نظر گرفته شد . کوددهی در سال های 1378، 1379 و 1380 انجام گردید. نمونه های خاک در سال 1380 از عمق 15-0 سانتی متری خاک برداشت گردید. سرعت معدنی شدن ، سرعت نیتریفکاسیون ، عملکرد و جذب نیتروژن در گیاه ذرت اندازه گیری شد . نتایج نشان داد افزودن لجن فاضلاب باعث افزایش معنی دار کربن آلی خاک گردیده است . از سوی دیگر ، روند مشابهی در سرعت معدنی شدن نیتروژن و نیتریفکاسیون مشاهده گردید. الگوی تغییرات عملکرد ذرت و جذب نیتروژن به وسیله این گیاه نیز با افزایش سطح و دفعات افزودن لجن فاضلاب ، افزایش معنی دار نشان داد. رگرسیون ساده خطی نشان داد که بین کربن آلی خاک و سرعت نیتریفکاسیون ارتباط معنی داری وجود دارد (0/001> P و 0/825=r) . همچنین بین جذب نیتروژن به وسیله گیاه ذرت و سرعت نیتریفکاسیون نیز همبستگی معنی داری (0/001>P و 0/856=r) مشاهده گردید. به طور کلی چنین به نظر می رسد که با توجه به ارتباط قوی بین جذب نیتروژن به وسیله گیاه ذرت و سرعت نیتریفیکاسیون می توان از سرعت نیتریفیکاسیون به عنوان یک شاخص آزمون خاک برای سنجش کمی مقادیر قابل جذب نیتروژن به وسیله ذرت استفاده نمود.
کلیدواژهها:
لجن فاضلاب ، نیتریفیکاسیون ، معدنی شدن نیتروژن
نقش مهندسی فرآوری در کاهش خطرات زیست محیطی باطله های معدنی
محمد نوع پرست (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۴۰۳۷)
استادیار گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی دانشگاه تهران
حمید اکبری - کارشناس ارشد فرآوری مواد معدنی، گروه مهندسی معدن، دانشکده دانشگاه ت
چکیده مقاله:
بزرگترین مشکل زیست محیطی در معدنکاری وفراوری امروزی مواد، مربوط به فاضلاب اسیدی تولیدی در معادن و کارخانه بصورت باطله می باشد. این فاضلابهای اسیدی به طور عمده حاصل دمپهای باطله، دیواره ها و قسمت های دستکاری شده زمین در معادن و بویژه سد باطله کارخانه فرآوری می باشند. مهمترین اثرات سوء این فاضلابها، آلودگی آبهای منطقه و تاثیر بر اکولوژی محیط و زندگی جانوران و گیاهان و حتی انسانها می باشد. فن آوریهای نوی در دراز مدت ، کاهش خطرات حاصل از این فاضلابها و اقدامات اجباری و پر هزینه در عملیات معدنکاری و نیز در دمپهای باطله، که البته در کشور ما متاسفانه کمتر مشاهده می شود. را در پی داشته است. با شناخت و توسعه این فن آرویها، می توان با تبدیل فاضلابهای اسیدی (حاصل از معدنکاری) به فاضلابهای غیر اسیدی، اثرات سوء آنها را کاهش داد. البته باید توجه داشت که رسیدن به فازی که بطور مطلق بر میحط زیست بی اثر باشد، ممکن نیست ولی می توان بطور نسبی موجب کاهش این اثرات شد. با تحقیقات دامنه دار و گسترده در رابطه با این فاضلاها، چندین تکنیک موفقیت آمیز و بسیار سودبخش و قابل کاربرد که برخی از آنها شامل استفاده از تکنیک های فرآوری درجهت جلوگیری از تولید فاضلابها (جداسازی سولفیدها، افزودن مواد قلیایی) جمع آوری و تصفیه فاضلابها، روش هایی که جهت ارزشمند کردن باطله ها می باشند و استفاده از پوشش آب و خاک می باشند. در این مقاله سعی شده است با تشریح روشهای فوق و بررسی و بیان سادگی و قابل اجرا بودن آنها درکشورما یک مقوله جدیدی مورد بحث قرار گیرد تا نادیده گرفتن آن می تواند ضربه جبران ناپذیری را به صنعت معدنکاری و بویژه محیط زیست اطراف معادن وارد نماید.
کلیدواژهها:
فاضلابهای اسیدی ، زهابهای اسیدی ، فرآوری ، دمپ باطله ، سد باطله