مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بهداشت زباله و مواد زائد
تعریف و طبقه بندی زباله
مجموعه ای از مواد غیر قابل استفاده و مازادی را که ضمن فعالیت های انسانی پدید می آید، زباله نامیده می شود، زباله از منابع مختلف خانگی، مؤسسات، واحد های صنعتی، کارهای ساختمانی کارخانجات تهیه مواد غذایی و غیره تولید می گردد. مواد ترکیب دهنده زباله بستگی کامل به فصول مختلف سال، جمیعت، میزان مصرف روزانه، آداب و رسوم و روش زندگی تولید کنندگان دارد. بدیهی است تولید سرانه زباله در هر کشور و منطقه متفاوت است.

مراحل دفع زباله
از بین بردن و دفع زباله سه مرحله دارد که عبارتند از:
1. نگهداری موقت: در دو مرحله انجام می گیرد، مرحله اول در منازل است که از وظایف خانه داران می باشد. در این مرحله به نکاتی بایستی توجه نمود؛ زباله های قابل تعفن، احتیاج به نگهداری دقیق تری دارند و بهتر است ابتدا آب آن ها را قبلاً گرفته و سپس در چند ورق روزنامه پیچیده و سپس داخل ضروف قرار دهند.
ظروف نگهداری زباله باید طوری باشد که حداکثر راحتی را برای افراد از نظر ریختن زباله در آن ها ایجاد نماید و به آسانی در دسترس جمع آوری کننده باشد. بطور کلی در انتخاب اندازه و جنس ظرف نگهداری نکات زیر باید رعایت گردد:
ـ غیر قابل نفوذ در برابر آب باشد.
ـ در آن کاملا بسته شود.
ـ جنس محکمی داشته باشد.
ـ به آسانی پر و خالی و تمیز شود.
ـ به اندازه مناسب باشد.
ـ دارای دسته های جانبی یا بالایی باشد.
استفاده از صندوق ها یا جعبه های چوبی از نظر بهداشتی صحیح نیست زیرا مواد داخل زباله بتدریج در داخل چوب نفوذ می نماید و در اثر شست و شو بخوبی تمیز نمی شوند و محلی برای تولید مگس و موش می باشند. از ظروف نگهداری زباله باید مراقبت کامل به عمل آید و پس از شست و شو واژگون نگه داشته شوند تا قبل از استفاده مجدد خشک شوند.
بطور کلی نباید زباله را در خارج از ظروف زباله نگه داشت هم چنین نباید زباله را به مدت طولانی در منزل گذاشت.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مفهوم اصلى پيشگيرى از عفونت‌هاى آميبى و ژيارديائى به اين معنا است که در مناطقى که آميبياز شايع مى‌باشد، وضع اقتصادي، شرايط زندگى و آموزش بهداشت افراد را بهبود بخشند. به‌طور اختصاصى‌تر اين موارد مى‌توانند به پيشگيرى کمک زيادى بکنند:
- بهداشت محيط زيست، سالم‌بودن مخازن آب و مواد غذائي
- کشف مخازن عفونت (ناقلان سالم) و درمان آنها
- آموزش بهداشت در سطح وسيع
کيست‌هاى آنتامبا هيستوليتيکا و ژيارديا نسبت به مواد ضدعفونى کننده شيميائى مانند کُلرينه‌نمودن به‌طور قابل‌توجهى مقاوم هستند و مى‌توانند در يک محدوده وسيعى از pH و فشار اسمزى زنده بمانند، درحالى که در مقابل خشکي، گرما (حدود ۵۵ درجه سانتى‌گراد) و انجماد، بسرعت ازبين مى‌روند.
کيست اين تک‌ياخته‌ها در آب تميز مى‌تواند تا ۲۰ هفته زنده بماند. آنها ۴۵ درجه حرارت را ۳۰ دقيقه و ۵۰ درجه را فقط پنج دقيقه تحمل مى‌کنند. کيست‌ها به‌نسبت درمقابل امتين (Emetin) و ياترن (Yatren)، مقاوم مى‌باشند. همچنين کُلُر با غلظتى که براى ازبين بردن باکترى‌ها در آب، بکار مى‌رود (۲/۰ تا ۵/۰ ميلى‌گرم در ليتر) روى کيست‌ها بى‌اثرند، اما مقدار زيادتر يعنى ۲ تا ۴ ميلى‌گرم در ليتر کيست‌ها را در ۲۰ تا ۳۰ دقيقه ازبين مى‌برد، ولى آن آب ديگر قابل شرب نيست. مؤثربودن کُلُر روى کيست‌ها و از بين بردن آنان به pH آب نيز بستگى دارد. يعنى هرچه pH بالاتر باشد، اثر کشندگى کُلُر کمتر است. وجود اجسام آلى در آب، اثر کلر و کلرآمين را کاهش مى‌دهد، بنابراين کيست‌ها را در آب‌هاى تميز سريع‌تر از فاضلاب مى‌توان ازبين برد.
کلرور جيوه با غلظت ۲۵۰۰/۱ و پرمنگنات پاسيم کمتر از ۱%، فرمالدئيد ۵/۰%، ليزول ۱% و اسيد کربنيک ۱% به‌يقين کيست‌ها را ازبين مى‌برند. افزودن اوزون به آب به‌نسبت ۵/۰ تا ۱ قسمت اوزون بر يک ميليون قسمت آب در مدت ۵ دقيقه حدود ۹۹% کيست‌ها را نابود مى‌کند. باتوجه به اين‌که مقدار اوزون در آب بسرعت کاهش مى‌يابد، بنابراين نمى‌تواند اثرى طولانى داشته باشد. بعضى از پژوهندگان، يُد را که به‌مقدار کم مصرف مى‌شود، مزهٔ آب را تغيير نمى‌دهد و به pH آب نيز بستگى ندارد، پيشنهاد مى‌کنند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

هشدار نسبت به سرطان زایی جدی گاز رادون

سازمان جهانی بهداشت در گزارش جدیدی نسبت به خاصیت سرطان زایی گاز رادون كه ممكن است نامحسوس باشد، هشدار داد.

رادون یك گاز رادیواكتیو و بی اثر شیمیایی است كه به طور طبیعی بوجود می آید.

این گاز هیچ بو، رنگ و طعمی ندارد. رادون از تجزیه رادیو اكتیو طبیعی اورانیوم تولید می شود كه در سنگها و خاك یافت می شود. گاز رادون در آب هم یافت می شود.

رادون به سادگی از زمین وارد هوا می شود كه در آنجا در میان فرآورده های تخریبی فرار موسوم به بازمانده های رادون متلاشی می شود. بازمانده های رادون در حین تجزیه، ذرات رادیواكتیو آنها منتشر می كنند و به بخارات، غبار و سایر ذرات در هوا ملحق می شوند.

وقتی نفس می كشیم ، پس مانده های رادون روی سلولهای جدا مجاری تنفسی قرار می گیرند كه در اینجا ذرات آلفا می توانند به مولكول وراثتی DNA آسیب برسانند و احتمالا سبب بروز سرطان ریه می شوند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

هدف: ‏هدف از تدوین این آیین‌نامه پیشگیری از حوادث منجر به صدمات جانی و ‏خسارات مالی در حین کار کارگران در محل مخازن آب و استخرها می‌باشد. با عنایت ‏به اینکه تا کنون آیین‌نامه‌ای تحت عنوان آیین‌نامه ایمنی در مخازن آب و استخرها ‏در مجوعه آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی وجود نداشته، بنابراین ‏آیین‌نامه مذکور برای زمان بهره‌برداری از مخازن و استخرها که کارگران در آن محیط ‏اشتغال به‌کار دارند تدوین شده است. قابل ذکر است برای ایمنی در امور دیگر از ‏جمله ساخت، خرید حمل و نقل، نصب، مونتاژ و دمونتاژ باید نامه‌های دیگر مصوب ‏شورای عالی حفاظت فنی بهره‌برد.‏


فصل اول: (تعاریف)‏

مخزن: به کلیه محل‌های طبیعی و مصنوعی جمع‌آوری و ذخیره آب مخزن اطلاق ‏می‌شود. مانند انواع استخرها، محل‌های ذخیره آب و پسآب، حوضچه‌های پرورش ‏ماهی و میگو و موارد مشابه.‏
ـ مخازن آب برحسب موقعیت مکانی به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:‏
الف) مخزن آب هوائی: بسته به شرایط و نیازها با مصالح مناسب، در ارتفاع و ‏بالاتر از سطح زمین ساخته می‌شود.‏
ب) مخزن آب زمینی: با توجه به شرایط و نیازها، مانند استخرها در سطح زمین و ‏با مصالح مورد نظر احداث می‌شود.‏
ج) مخزن آب زیرزمینی: این نوع مخازن در زیر سطح زمین با مصالح مورد نظر و ‏برای مصارف خاص ساخته می‌شود.‏
مخازن آب برحسب نوع مصالح به شش دسته تقسیم می‌گردند:‏
‏1ـ مخازن بتنی.‏
‏2ـ مخازن فلزی.‏
‏3ـ مخازن با مصالح بنایی.‏
‏4ـ مخازن پلاستیکی.‏
‏5ـ مخازن فایبرگلاس.‏
‏6ـ مخازن با مصالح مرکب.‏

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

در استخر شنا امکان انتقال و یا شیوع بیماری‌های چشم، گوش، دستگاه تنفسی، عفونت‌های جلدی، بیماری‌های گوارشی و بیماری‌های مجاری ادرار به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم در بین شناگران وجود دارد. به‌ویژه این بیماری‌ها در شرایط اپیدمیولوژیک زمانی‌که آب گندزدائی نشود و مواد گندزدای از درجه مؤثر و مفید برخوردار نباشد، به‌وجود می‌آیند. مهم‌ترین و محتمل‌ترین بیماری‌های قابل انتقال از طریق استخر عبارتند:
۱. بیماری‌های داخلی و غالباً بیماری‌های دستگاه هاضمه مانند حصبه، اسهال آمیبی، وبا، شبه حصبه، اسهال باسیلی، ژیاردیا و بیماری‌های انگلی و در مواردی هپاتیت‌ها.
۲. بیماری‌های تنفسی مانند: سرماخوردگی و گلودردهای عفونی.
۳. بیماری‌های عفونی همچون: عفونت‌های چشم، گوش، حلق، بینی و قارچ‌های شناگران، درماتیت‌ها و در استخرهای مربوط به بانوان احتمال ابتلاء به بیماری‌های عفونت‌های مجاری ادراری و تناسلی.
۴. بیماری‌های جلدی و پوستی مانند: قارچ کچلی، زردزخم، اگزما و خارش انگشتان پای شناگران.
آب استخر نه تنها دریافت کننده مواددفعی بدن نظیر آب بینی، بزاق دهان، عرق و چرک بدن هست، در مواردی که ضوابط دوش گرفتن قبل از شنا به‌دقت رعایت نشود آثار مواد دفعی، پوست مرده، آلودگی‌های دیگر روی پوست وارد آب خواهند شد. چنانچه آب استخر از تصفیه و گندزدائی مناسب برخوردار نباشد، به تدریج از کیفیت بهداشتی آن کاسته شده سلامتی شناگران را به مخاطره می‌اندازد.
توصیه‌های بهداشتی: آموزش نکات بهداشتی همه مراجعین به استخرها جهت به‌کارگیری اطلاعات ارائه شده تنها ضامن پیشگیری از انتشار بیماری‌های کانون آبی، به‌ویژه استخرهای شنا است. در این زمینه قوی‌ترین انگیزه‌ای که انسان به‌طور غریزی و ناخودآگاه، رفتار و عادات خود را براساس آن تنظیم می‌کند تأمین و حفظ سلامتی و به تبع آن توانائی، جوانی، زیبائی و شادابی خویشتن است. باید در پیام‌های آموزشی افراد طوری ترغیب شوند که احساس کنند با عمل به آنها پاداش خود را که همان حفظ سلامتی است دریافت می‌کنند. بین این دو پیام زیر تفاوت بسیار محسوس است: ”ورود شناگران به استخر بدون دوش گرفتن ممنوع“ یا ”شناگران عزیز! قبل از ورود به استخر با آب گرم و صابون بدن خود را به دقت بشوئید تا دچار عفونت چشم و گوش نشوید“.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اقدامات بهداشتى استخرهاى شنا

الف- مساحت لازم
توصيه شده براى هر شناگر ۲/۲ متر مربع مساحت استخر در نظر گرفته شود.
ب- بررسى و مراقبت
براى استفادهٔ شناگران و آگاهى از قوانين و مقررات دولتى دربارهٔ استفاده از استخرها، بايد مقررات مربوطه در جائى که در معرض ديد همگان باشد به ديوار نصب شود.
اين مقررات عبارتند از:
۱. به کسانى که دچار بيمارى‌هاى پوستى و قرمزى چشم، سرماخوردگي، ترشح گوش و بينى يا هر گونه بيمارى واگير ديگر هستند اجازهٔ شنا داده نشود.
۲. به همهٔ کسانى که به استخر مى‌روند اکيداً توصيه شود پيش از ورود به استخر مثانهٔ خود را تخليه کنند و در صورت لزوم به مستراح هم بروند.
۳. پيش از ورود به استخر لازم است تن خود را لخت کرده و زير دوش تميز کنند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

گازهای موجود در چاه :

از دیگر مسائلی که جزء مخاطرات چاه ها محسوب می گردد وجود گازهای سمی است .

بیشترین گازهایی که در چاه ها یافت می شوند عبارتند از :

1) گاز هیدروژن سولفوره 2) آمونیاک 3 ) گاز کربنیک 4) متان

گاز هیدروژن سولفوره :

این گازها در اثر سوختن ناقص موادی مانند مو و پشم و گوشت و موادی که دارای گوگرد می باشند بوجود می آید . بوی این گاز شبیه بوی تخم مرغ گندیده می باشد . مقدار خیلی کم این گاز را می توان با حس بویایی تشخیص داد در جاهایی که تدریجاً استشمام شود حس بویایی را فلج می کند .

1 % این گاز شدیداً خطرناک است و تا 2% این گاز را می توان تشخیص داد در جایی که مقدار گاز در چاه زیاد باشد تخلیه گاز باید با وسایل ضد جرقه انجام گیرد . اگر گاز در محیط سر بسته ای از داخل چاه نشت کند امکان مسمومیت وجود دارد . شخصی را که برای مدتی از این گاز تنفس کرده باید به هوای آزاد انتقال داد و در صورت عدم تنفس اقدام به دادن تنفس مصنوعی و اکسیژن نموده و مصدوم را به بیمارستان منتقل نمود .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

در سال‌های اخیر خرید آب آشامیدنی در بطری گسترش یافته است. اینکه چرا آب آشامیدنی در بطری خریداری می‌شود، دلایل گوناگون دارد. از سویی خوب نبودن کیفیت آب لوله‌کشی در برخی از کشورها و مناطق دلیل این کار است و از سوی دیگر نا آگاهی در مورد آب و خواص آن در کنار رفع عطش و دلیل آخر سوء استفاده تولیدکنندگان آب در بطری از نا آگاهی عموم. به علاوه بعضی‌ها خواصی را برای آب آشامیدنی (معدنی) برمی‌شمارند که یا اساسا ناصحیح است و یا صحت علمی آنها هیچ‌گاه به اثبات نرسیده...
چنانچه در صورت فقدان مواد مضر در آب میزان مواد سالم معدنی موجود در آن را به‌عنوان معیار مفید بودنش در نظر بگیریم، به سهولت می‌توان بر اساس مقایسه میزان موادی که روی بطری‌ها نوشته شده با میزان املاح سالم در آب لوله‌کشی به این نتیجه رسید که میزان املاح در آب لوله‌کشی همان اندازه و یا در غالب موارد بیشتر است.
● تحمیل هزینه‌های بالا
آن‌چه مسلم است اینکه چنانچه بخواهیم نیاز املاح بدن خود را از طریق نوشیدن آب (معدنی) برطرف کنیم این روشی غیرممکن است زیرا که در این صورت انسان باید روزانه تا حدود ۲۰ لیترآب بنوشد، ضمن اینکه برخی از متخصصان امور تغذیه بر این باورند که چون املاح موجود در آب منشاء معدنی دارند، بیش از ۵ درصدشان جذب بدن نمی‌شوند. ضمنا بهای آب در بطری‌ها ۵۰ تا ۷۰ برابر آب تصفیه شده لوله‌کشی است. طبیعی‌ است که حداقل قشر ضعیف قادر به تامین چنین هزینه‌ای نبوده در حالی‌ که نوشیدن فراوان آب ضروری است. از آنجا که آب مهم‌ترین ماده غذایی است، توجه جدی به آن از طرف دولت امری است انکارناپذیر زیرا از یک سو بروز تنها یک اپیدمی هزینه گزافی برای دولت دربر دارد و از سوی دیگر سلامتی‌ آب هزینه‌های درمانی را کاهش می‌دهد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب