مرجع تخصصی آب و فاضلاب

خطرات سرب (Pb) در آب آشامیدنی

• سم‌شناسی و تأثیرات بر سلامتی

  • تجمع در بافت‌ها (عموماً استخوان‌ها و کلیه‌ها) و اثرات مزمن: اختلال در عملکرد کلیه، فشار خون بالا، ناباروری و آرتریت.

  • اثرات عصبی به‌ویژه در کودکان: کاهش ضریب هوشی (IQ)، اختلال در یادگیری، بیش‌فعالی و تأخیر در رشد عصبی–حرکتی.

  • دوزهای حاد بالای Pb می‌تواند منجر به مسمومیت حاد شود: درد شدید شکمی، استفراغ، تشنج و حتی کما.

• استانداردها و حد مجاز

  • سازمان بهداشت جهانی (WHO): حداکثر ۱۰ میکروگرم در لیتر (µg/L).

  • استاندارد اتحادیه اروپا: ۱۰ µg/L.

  • استاندارد EPA آمریکا: ۱۵ µg/L به‌عنوان «action level» برای سیستم‌های بزرگ آب‌رسانی.

شیوه‌های تصفیه و حذف سرب از آب

1. اسمز معکوس (Reverse Osmosis)

   • عبور آب از ممبرین با فاصله منافذ کمتر از اندازه‌ی یون Pb²⁺.

   • کارآیی بالای >95% در حذف Pb؛ اما نیاز به پیش‌تصفیه (حذف کلر، ذرات معلق).

2. رزین‌های تبادل یونی (Ion Exchange)

   • تبادل یون‌های Pb²⁺ با یون‌های Na⁺ یا H⁺ روی سطح رزین.

   • قابل شارژ مجدد با شست‌وشوی اسیدی یا بازی.

3. جذب سطحی (Adsorption)

   • کربن فعال: حذف Pb با تکیه بر سطح ویژه و گروه‌های عاملی سطحی.

   • بیوچار (Biochar) و زئولیت‌‌ها: مواد ارزان و کم‌هزینه با ظرفیت جذب مناسب.

   • نانومواد (نانوذرات اکسید آهن، گرافن اکسید): کارآیی بالا اما گران‌تر و نیازمند کنترل انتشار نانومواد.

4. الکترودیالیز (Electrodialysis)

   • حرکت یون‌های Pb²⁺ به سمت الکترود مخالف زیر میدان الکتریکی و حذف آن‌ها.

5. رسوب‌دهی شیمیایی (Chemical Precipitation)

   • افزودن هیدروکسید سدیم یا سدیم کربنات → تشکیل رسوب Pb(OH)₂ یا PbCO₃ → جداسازی با ته‌نشینی یا فیلتراسیون.

روش‌های اندازه‌گیری آزمایشگاهی سرب

1. آنالیز جذب اتمی (AAS)

   • Flame AAS: حد تشخیص حدود 20–50 µg/L.

   • Graphite Furnace AAS: حد تشخیص کمتر از 1 µg/L، مناسب نمونه‌های کم‌غلظت.

2. ICP–MS (Inductively Coupled Plasma–Mass Spectrometry)

   • حد تشخیص در سطح نانوگرم بر لیتر. توان تفکیک چند ایزوتوپی Pb (۲۰۶Pb، ۲۰۷Pb، ۲۰۸Pb).

3. ICP–OES (Optical Emission Spectroscopy)

   • حد تشخیص حدود 1–10 µg/L، اما با پایداری و تکرارپذیری کمتر از ICP–MS.

4. XRF (X‑Ray Fluorescence)

   • مناسب نمونه‌های جامد (رسوبات، لوله‌ها)، نه مایع؛ برای تشخیص سریع و غیرمخرب.

5. Cold Vapor AAS (CV–AAS)

   • برای Hg مرسوم‌تر است، ولی گاهی برای سنجش همزمان Pb با اصلاحات ویژه استفاده می‌شود.

روش‌های سنتی حسی و چشمی

• طعم و بو

  • سرب محلول به‌خودی‌خود رنگ یا بوی مشخصی ندارد؛ در غلظت‌های بالا ممکن است طعم فلزی یا تلخ ایجاد کند، اما این نشانه‌ی قابل اعتماد نیست.

• تغییر رنگ یا کدورت

  • رسوب‌های Pb(OH)₂ به‌صورت لایه‌های خاکستری–سفید روی ظرف یا فیلتر ظاهر می‌شوند.

• آزمون‌های رنگ‌سنجی ساده (کیت‌های آزمایش سریع)

  • کاغذهای اندیکاتور یا نوار شیمیایی که در حضور Pb تغییر رنگ می‌دهند (اغلب از کمپلکس‌سازی Pb با Dithizone یا EDTA).

• نشانه‌های فنی

  • وجود لوله‌های سربی یا سفید‌آبه در سیستم لوله‌کشی منزل، فرسودگی رنگ قدیمی روی لوله‌ها (رنگ‌های قدیمی سرب‌دار).

سایر روش‌های ساده و پیچیده

• کیت‌های الکتروشیمیایی پرتابل

  • الکتروشیمی سنج (potentiostat پرتابل) با الکترودهای شیشه‌ای کربنی یا طلا، اندازه‌گیری جریان ناشی از اکسایش Pb روی سطح الکترود.

• حسگرهای نانو

  • ‌گرافن اکسید یا نانوذرات اکسید آهن پوشش‌دار با لیگاندهای اختصاصی Pb2+؛ تغییر مقاومت الکتریکی یا سیگنال الکتروشیمیایی.

• روش DGT (Diffusive Gradients in Thin films)

  • جذب پیوسته‌ی Pb از آب عبوری بر روی رزین درون ژل؛ مناسب پایش بلندمدت و سنجش Bioavailable Pb.

• فلورسانس هسته‌ای (Laser-Induced Breakdown Spectroscopy - LIBS)

  • پرتاب لیزر به سطح، یونیزاسیون و تحلیل طیفی؛ سریع و غیرمخرب، اما هزینه و تجهیزات بالا.

علائم و نشانه‌های محیطی وجود سرب

• فرسایش و زنگ‌زدگی لوله‌ها

  • لوله‌های سربی یا کرومی‌زدایی‌نشده: آزادسازی Pb در آب؛ رنگ آب ممکن است کدر یا خاکستری شود.

• اثر بر آبزیان

  • کاهش جمعیت بی‌مهرگان حساس (ماکروفیت‌ها، حشرات آبزی).

  • ایجاد رسوب سرب در رسوبات بستر رودخانه‌ها و دریاچه‌ها.

• تجمع در گیاهان آبی

  • جمع‌شدن Pb در برگ‌ها و ریشه‌ی جلبک‌ها و گیاهان هیدروفیت، از جمله نیلوفر آبی.

• آزمایش‌های بیولوژیکی

  • تست‌های سمیت روی Daphnia magna: کاهش تحرک و بقاء در غلظت‌های بالای Pb.

نکته‌ی پایانی:
به دلیل عدم وجود علائم قابل‌لمس و قابل‌اعتماد حسی در مورد سرب محلول، تنها روش اطمینان‌بخش برای تعیین حضور و غلظت Pb در آب آشامیدنی، استفاده از روش‌های تحلیلی آزمایشگاهی یا کیت‌های استاندارد شیمیایی/الکتروشیمیایی است. برای پیشگیری، تعویض لوله‌کشی‌های سربی، استفاده از فیلترهای اسمز معکوس یا رزین تبادل یونی و پایش دوره‌ای کیفیت آب توصیه می‌شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

روش‌های سنتی و نوین حذف کدورت در تصفیه آب و فاضلاب:

۱. کدورت و اهمیت حذف آن

کدورت ناشی از ذرات معلق مانند رس، سیلت، مواد آلی و میکروارگانیسم‌هاست که بر کیفیت آب و کارایی فرآیندهای تصفیه (مانند گندزدایی) تأثیر منفی می‌گذارد.

• استانداردهای مجاز: کدورت آب شرب معمولاً باید ≤ ۱ NTU باشد.

۲. روش‌های سنتی حذف کدورت

الف. انعقاد و لخته‌سازی (Coagulation/Flocculation)

• مواد منعقدکننده:

  • آلوم (سولفات آلومینیوم): رایج، دوز ۱۰–۱۰۰ mg/L.

  • کلرید فریک: مناسب برای آب‌های سرد، دوز ۵–۵۰ mg/L.

• مکانیسم: خنثی‌سازی بار سطحی ذرات و تشکیل لخته‌های سنگین.

• طراحی:

  • مخزن اختلاط سریع: زمان ماند ۳۰–۶۰ ثانیه، گرادیان سرعت (G) ≈ ۳۰۰–۱۰۰۰ ثانیه⁻¹.

  • مخزن لخته‌سازی: زمان ماند ۲۰–۴۰ دقیقه، G ≈ ۲۰–۸۰ ثانیه⁻¹.

ب. تهنشینی (Sedimentation)

• انواع:

  • تهنشینی ساده (مخازن مستطیلی یا دایره‌ای).

  • تهنشینی با لوله‌های شیبدار (Tube Settlers).

• پارامترهای طراحی:

  • سرعت سرریز (Overflow Rate): ۰.۵–۳ m³/m²/h (بسته به ذرات).

  • زمان ماند: ۲–۴ ساعت.

ج. فیلتراسیون (Filtration)

• انواع فیلترها:

  • شن سریع: سرعت ۵–۱۵ m/h، ضخامت لایه ۰.۶–۱ m.

  • شن کند: سرعت ۰.۱–۰.۴ m/h.

• مواد فیلتر: شن، آنتراسیت، کربن فعال.

۳. روش‌های نوین حذف کدورت

الف. فیلتراسیون غشایی (Membrane Filtration)

• انواع:

  • میکروفیلتراسیون (MF): حذف ذرات > ۰.۱ μm.

  • اولترافیلتراسیون (UF): حذف ذرات > ۰.۰۱ μm.

• مزایا: راندمان بالا (> ۹۹٪)، نیاز به فضای کمتر.

• چالش‌ها: گرفتگی غشا (Fouling)، هزینه بالای تعمیرات.

ب. شناورسازی با هوای محلول (DAF)

• مکانیسم: تزریق حباب‌های ریز هوا برای شناورسازی ذرات.

• کاربرد: آب‌های با کدورت بسیار بالا یا جلبک‌ها.

• پارامترهای طراحی:

  • فشار تزریق هوا: ۴–۶ bar.

  • زمان تماس: ۱۰–۳۰ دقیقه.

ج. الکتروکوآگولاسیون (Electrocoagulation)

• مکانیسم: استفاده از جریان الکتریکی برای تولید یون‌های فلزی (آلومینیوم/آهن) و تشکیل لخته.

• مزایا: کاهش مصرف مواد شیمیایی، حذف همزمان فلزات سنگین.

۴. محاسبات کلیدی

الف. محاسبه دوز منعقدکننده

• آزمون جارتست (Jar Test):

  • انتخاب دوز بهینه بر اساس کدورت باقیمانده.

• فرمول:

  دوز (kg/day) = (دوز بهینه (mg/L) × دبی (m³/day)) / ۱۰۰۰  

  • مثال: دبی ۱۰۰۰ m³/day و دوز آلوم ۳۰ mg/L → ۳۰ kg/day.

ب. طراحی مخزن ته نشینی

• مساحت سطحی:

  A (m²) = دبی (m³/h) / سرعت سرریز (m/h)  

  • مثال: دبی ۵۰ m³/h و سرعت سرریز ۱ m/h → A = ۵۰ m².

ج. شار غشایی در فیلتراسیون

• فرمول:

  شار (LMH) = دبی (L/h) / سطح غشا (m²)  

  • محدوده معمول: ۵۰–۱۵۰ LMH برای UF.

۵. طراحی سیستم‌ها

الف. سیستم انعقاد-ته نشینی

• اجزا:

  • مخزن اختلاط سریع با میکسر مکانیکی.

  • مخزن ته نشینی با شیب ۱–۲٪ برای جمع‌آوری لجن.

• مصالح: بتن با پوشش اپوکسی یا فایبرگلاس.

ب. سیستم DAF

• تجهیزات:

  • تانک فشار برای اشباع هوا.

  • مخزن شناورسازی با اسکیمر برای جمع‌آوری لجن.

ج. سیستم الکتروکوآگولاسیون

• اجزا:

  • سلول الکترولیتی با الکترودهای آلومینیوم/آهن.

  • منبع تغذیه DC (ولتاژ ۱۰–۵۰ ولت).

۶. مقایسه روش‌های سنتی و نوین

روش مزایا معایب هزینه

انعقاد-ته نشینی هزینه پایین، سادگی اجرا نیاز به فضای زیاد کم

فیلتراسیون غشایی راندمان بالا، فضای کم هزینه بالای نگهداری بالا

DAF مناسب برای کدورت بالا مصرف انرژی بالا متوسط

الکتروکوآگولاسیون کاهش مواد شیمیایی نیاز به برق پیوسته متوسط-بالا

۷. اجرا و چالش‌ها

• روش‌های سنتی:

  • چالش: مدیریت لجن و تغییرات کیفیت آب خام.

  • اجرا: نیاز به پایش مداوم pH و دوز منعقدکننده.

• روش‌های نوین:

  • چالش: هزینه اولیه بالا و نیاز به نیروی متخصص.

  • اجرا: یکپارچه‌سازی با سیستم‌های هوشمند کنترل.

۸. مثال طراحی

شرایط:

• دبی: ۵۰۰ m³/day

• کدورت ورودی: ۵۰ NTU → هدف: ≤ ۱ NTU

• روش انتخابی: انعقاد با آلوم + فیلتر شن سریع.

محاسبات:

• دوز آلوم: ۳۰ mg/L (بر اساس جارتست) → مصرف روزانه: ۱۵ kg/day.

• مخزن ته نشینی:

  • سرعت سرریز: ۱ m/h → سطح مقطع: ۵۰۰/۲۴ ≈ ۲۰.۸ m².

• فیلتر شن:

  • تعداد فیلترها: ۲ واحد با قطر ۳ متر (مساحت هر فیلتر: ۷ m²).

  • سرعت فیلتراسیون: ۵ m/h.

تجهیزات:

• مخزن ۱۰۰۰ لیتری آلوم با پمپ دوزینگ.

• فیلترهای شن با لایه‌های شن و ذغال آنتراسیت.

۹. نتیجه‌گیری

انتخاب روش حذف کدورت به عواملی مانند هزینه، راندمان، و ویژگی‌های آب خام بستگی دارد. روش‌های سنتی مانند انعقاد-تهنشینی برای سیستم‌های بزرگ مقرون‌به‌صرفه هستند، در حالی که فناوری‌های نوین مانند فیلتراسیون غشایی برای آب‌های با کدورت پایین و نیاز به کیفیت بالا مناسب‌اند. ترکیب روش‌ها (مثل DAF + فیلتراسیون) می‌تواند بازدهی را افزایش دهد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

شناسایی فلزات سمی در آب با استفاده از حسگر‌ها (Sensors) یکی از روش‌های پیشرفته و ضروری برای پایش کیفیت آب و حفظ سلامت عمومی است. فلزات سنگین مانند سرب، آرسنیک، جیوه، کادمیوم و کروم حتی در غلظت‌های بسیار کم نیز خطرناک هستند و می‌توانند باعث مسمومیت، آسیب به سیستم عصبی و بیماری‌های مزمن شوند. در زیر به معرفی انواع حسگر‌های رایج، اصول کارکرد، مزایا و معایب آن‌ها پرداخته شده است:

انواع حسگر‌های شناسایی فلزات سمی در آب
۱. حسگر‌های الکتروشیمیایی (Electrochemical Sensors)
اصل کار: اندازهگیری تغییرات جریان، پتانسیل یا امپدانس الکتریکی ناشی از واکنش فلزات با الکترود‌ها.

زیرمجموعه‌ها:

ولتامتری (Voltammetry): شناسایی فلزات بر اساس کاهش یا اکسیداسیون آن‌ها (مانند DPV یا SWV).

پتانسیومتری (Potentiometry): استفاده از الکترود‌های یون-انتخابی (ISE) برای تشخیص یون‌های خاص (مثلاً Pb²⁺ یا Cd²⁺).

مزایا:

حساسیت بالا (تا سطح ppb).

قابلیت تشخیص همزمان چند فلز.

قابل حمل و کمهزینه.

معایب: نیاز به کالیبراسیون دقیق و امکان تداخل با یون‌های دیگر.

۲. حسگر‌های نوری (Optical Sensors)
اصل کار: استفاده از تغییرات طیفی (رنگ، فلورسانس یا جذب نور) هنگام برهمکنش فلز با مواد شناساگر.

انواع:

رنگسنجی (Colorimetry): تغییر رنگ ماده شناساگر (مثلاً نانوذرات طلا برای شناسایی جیوه).

فلورسانس (Fluorescence): خاموش یا روشنشدن فلورسانس در حضور فلز (مانند استفاده از کوانتوم داتها).

مزایا:

پاسخ سریع و ساده.

عدم نیاز به تجهیزات پیچیده.

معایب: محدودیت در تشخیص همزمان چند فلز.

۳. حسگر‌های زیستی (Biosensors)
اصل کار: استفاده از آنزیم‌ها، DNA، باکتری‌ها یا آنتیبادی‌های اصلاحشده برای شناسایی فلزات.

مثال‌ها:

آنزیم‌های مهارشده: فعالیت آنزیمی (مانند اورهآز) در حضور فلزات سنگین کاهش می‌یابد.

بیوسنسور‌های مبتنی بر DNA: اتصال فلزات به DNA و تغییر سیگنال الکتریکی یا نوری.

مزایا:

انتخابگری بالا.

سازگاری با محیطزیست.

معایب: پایداری کم در شرایط سخت (دما، pH).

۴. حسگر‌های مبتنی بر نانومواد (Nanomaterial-Based Sensors)
اصل کار: استفاده از نانوساختار‌ها (نانولوله‌های کربنی، گرافن، نانوذرات فلزی) برای افزایش سطح فعال و حساسیت.

مثال‌ها:

نانوذرات طلا برای تشخیص آرسنیک (As³⁺) با تغییر رنگ.

گرافن اکسید اصلاحشده برای جذب انتخابی سرب (Pb²⁺).

مزایا:

حساسیت فوقالعاده (تا سطح ppt).

امکان طراحی حسگر‌های پوشیدنی یا قابل حمل.

معایب: هزینه بالای تولید برخی نانومواد.

۵. سیستم‌های طیفسنجی (Spectroscopy-Based Systems)
اصل کار: تجزیه و تحلیل عنصری با دستگاه‌های آزمایشگاهی مانند:

طیفسنجی جذب اتمی (AAS).

پلاسمای جفتشده القایی-طیفسنج جرمی (ICP-MS).

طیفسنجی فلورسانس اشعه ایکس (XRF).

مزایا: دقت بسیار بالا و امکان شناسایی چندعنصری.

معایب: تجهیزات گرانقیمت، نیاز به اپراتور متخصص و غیرقابل حمل بودن.

مهمترین فاکتور‌ها در انتخاب حسگر
۱. حساسیت (Detection Limit): توانایی تشخیص غلظت‌های بسیار کم (ppb یا ppt).
۲. انتخابگری (Selectivity): تشخیص هدف بدون تداخل با سایر یون‌ها.
۳. سرعت پاسخ: زمان لازم برای دریافت نتیجه.
۴. هزینه: قیمت دستگاه و هزینه‌های نگهداری.
۵. پورتابل بودن: قابلیت استفاده در محیط‌های می‌دانی (مانند رودخانه‌ها یا چاهها).
۶. پایداری: مقاومت در برابر دما، pH و شرایط شیمیایی آب.

کاربرد‌های حسگر‌ها
پایش کیفیت آب آشامیدنی.

نظارت بر پساب‌های صنعتی (معادن، صنایع الکترونیک، آبکاری).

ارزیابی آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی.

تحقیقات محیطزیستی و اپیدمیولوژیک.

چالش‌های رایج
تداخل شیمیایی با سایر عناصر موجود در آب.

نیاز به آمادهسازی نمونه (فیلتراسیون، تغلیظ).

محدودیت در تشخیص همزمان چند فلز.

کاهش دقت در آب‌های با شوری یا کدورت بالا.

حسگر‌های نوظهور و فناوری‌های آینده
حسگر‌های کاغذی (Paper-Based Sensors): ارزان، یکبارمصرف و مناسب مناطق محروم.

حسگر‌های هوشمند متصل به IoT: انتقال داده‌های بلادرنگ به پلتفرم‌های ابری.

حسگر‌های زیستی مصنوعی (SynBio Sensors): استفاده از مدار‌های ژنتیکی طراحی شده برای تشخیص فلزات.

جمعبندی
انتخاب حسگر مناسب به نیاز‌های کاربردی (می‌دانی vs. آزمایشگاهی)، نوع فلز هدف و بودجه بستگی دارد. برای مثال:

در محیط‌های صنعتی، حسگر‌های الکتروشیمیایی یا طیفسنجی پرتابل XRF گزینه‌های مناسبی هستند.

برای پایش می‌دانی در مناطق دورأفتاده، حسگر‌های کاغذی یا نانوموادی پیشنهاد می‌شوند.

در آزمایشگاه‌های پیشرفته، ICP-MS یا AAS استاندارد طلایی محسوب می‌شوند.

با پیشرفت فناوری نانو و زیستحسگر‌ها، انتظار می‌رود حسگر‌های ارزانتر، سریعتر و دقیقتری در آینده توسعه یابند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

وسایل نمونه‌برداری آب (Water Sampling Equipment) بسته به هدف نمونه‌برداری، نوع منبع آب (رودخانه، دریا، چاه، فاضلاب، و غیره)، و پارامترهای مورد آزمایش (شیمیایی، میکروبی، فیزیکی، یا بیولوژیکی) متفاوت هستند. در زیر برخی از رایجترین ابزارها و تجهیزات نمونه‌برداری آب معرفی میشوند:

۱. تجهیزات عمومی نمونه‌برداری

• بطری نمونه‌برداری (Sample Bottles):

  • جنس شیشه یا پلاستیک (بسته به نوع آزمایش؛ مثلاً برای ترکیبات آلی از شیشه استفاده میشود).

  • حجمهای متفاوت (معمولاً ۵۰۰ میلی‌لیتر تا ۱ لیتر).

  • ممکن است حاوی مواد نگهدارنده شیمیایی (مانند اسید سولفوریک برای نیترات) باشند.

• سامانه نمونه‌بردار خودکار (Automatic Sampler):

  • برای نمونه‌برداری خودکار در بازه‌های زمانی مشخص (مثلاً هر ۱ ساعت).

  • مناسب برای نظارت بر تغییرات کیفی آب در طول زمان.

۲. تجهیزات نمونه‌برداری از عمق مشخص

• بطری نیسکین (Niskin Bottle):

  • برای نمونه‌برداری از آب دریا یا آبهای عمیق.

  • با استفاده از کابل به عمق مورد نظر فرستاده شده و با ارسال سیگنال بسته میشود.

• نمونه‌بردار کمرر (Kemmerer Sampler):

  • یک لوله فلزی با مکانیسم باز و بسته شدن برای جمع‌آوری آب از عمق خاص.

  • معمولاً در آبهای شیرین یا کم‌عمق استفاده میشود.

• سطل نمونه‌برداری (Bucket Sampler):

  • برای جمع‌آوری نمونه از سطح آب (مانند رودخانه یا دریاچه).

• دیپر (Dipper):

  • یک ابزار ساده برای نمونه‌برداری از آبهای کم‌عمق یا سطحی.

۳. تجهیزات نگهداری و انتقال نمونه

• کیف خنک‌کننده (Cooler):

  • برای نگهداری نمونه در دمای پایین (معمولاً ۴°C) با استفاده از یخ خشک یا کیسه یخ.

• فیلتراسیون (Filtration Kits):

  • شامل سرنگ‌های فیلتردار، فیلترهای غشایی (۰.۴۵ میکرون)، و پمپ خلأ برای جداسازی ذرات از آب.

• محفظه‌های استریل (Sterile Containers):

  • برای نمونه‌برداری میکروبیولوژیکی (مانند باکتری E. coli).

۴. تجهیزات اندازه‌گیری پارامترهای فیزیکی و شیمیایی

• پروب چندپارامتری (Multiparameter Probe):

  • اندازه‌گیری همزمان pH، هدایت الکتریکی (EC)، اکسیژن محلول (DO)، دما، و شوری.

• دیسک سکی (Secchi Disk):

  • برای سنجش شفافیت آب (توربیدیتی) در آبهای سطحی.

• توربیدیمتر (Turbidimeter):

  • دستگاه اندازه‌گیری دقیق کدورت آب.

۵. تجهیزات تخصصی

• پمپ پریستالتیک (Peristaltic Pump):

  • برای نمونه‌برداری از آبهای زیرزمینی یا چاهها با کنترل دبی جریان.

• بیلر (Bailer):

  • یک لوله پلاستیکی یا فلزی برای نمونه‌برداری از چاههای کم‌عمق.

• نمونه‌بردار رسوب (Sediment Sampler):

  • مانند گراب پونار (Ponar Grab) برای جمع‌آوری رسوبات از بستر آب.

• شیر نمونه‌برداری (Sampling Tap):

  • نصب شده روی لوله‌ها برای نمونه‌برداری از جریان آب شهری یا صنعتی.

۶. لوازم جانبی

• دستکش و عینک ایمنی: برای محافظت در برابر مواد شیمیایی یا آلودگی.

• برچسب و فرم ثبت اطلاعات: ثبت زمان، مکان، عمق، و شرایط نمونه‌برداری.

• ترازو و ظروف وزن‌کشی: برای نمونه‌برداری دقیق.

نکات مهم در نمونه‌برداری آب:

• پاکسازی تجهیزات: جلوگیری از آلودگی متقاطع با شستشوی صحیح.

• استانداردها: رعایت روش‌های استاندارد (مانند EPA یا ISO).

• زنجیره سرد (Cold Chain): انتقال سریع نمونه به آزمایشگاه برای جلوگیری از تغییرات شیمیایی/میکروبی.

اگر هدف خاصی از نمونه‌برداری دارید (مانند آزمایش فلزات سنگین، آلاینده‌های آلی، یا میکروپلاستیک‌ها)، تجهیزات ممکن است تخصصی‌تر شوند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی آلودگی میکروبی آب شرب شهر در استان کرمان در سال 78
علی سهرابی - کارشناس ارشد بهداشت محیط-عضو هیات علمی دانشکده بهداشت زاهدان
زینب سلیمانی - دانشجوی کارشناسی بهداشت محیط
چکیده مقاله:
امروزه آب در زندگی بشر از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است با رشد روز افزون جمعیت و پیشرفت بشر در زمینه های کشاورزی، صنعت، مصارف تفریحی و غیره استفاده از آب هم گسترش یافته است.بررسی های میکروبی آب شهر رابر به منظور پی بردن به وجود یا عدم وجود میکروارگانیزمها میباشد در سیستم آب رسانی شهر را بر طراحی صحیح جهت تامین آب سالم صورت نگرفته است. آب شهر از منابع آلوده ای که بدون انجام هیچگونه عملیات تصفیه به سیستم توزیع پمپاژ میشود تامین میگردد(آلودگی میکروبی آب میتواند بعلت دفع فاضلابهای زراعی به منابع آبی باشد به منظور تعیین آلودگی میکروبی آب شهر رابر به میکروارگانیزمها یکسری آزمایشات میکروبی آب توسط مرکز بهداشت شهرستان بافت بر روی نمونه های آب لوله کشی در سال 78 انجام شده که بعد از بررسی هشت مورد از نمونه گیری ها در مقایسه با استاندارد WHO آلودگی داشته و نامطلوب اعلام شده است با توجه به این نتایج نیاز به تصفیه و تامین آب از طریق سیستم آبرسانی صحیح ضروری میباشد.
کلیدواژه‌ها:
آزمایشهای آب و فاضلاب، آب، آب آشامیدنی، میکروبیولوژیکی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اندازه گیری فسفات به روش کلرید استانوز

مواد لازم و روش ساخت مواد و معرفها :

۱.معرف مولیبدات آمونیوم : مقدار ۲۵ میلی گرم مولیبدات آمونیوم۶MO7O24.4H2O(NH4) را در ۱۷۵ میلی لیتر آب مقطر حل می کنیم و سپس با احتیاط ۲۸۰ میلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ به ۴۰۰ میلی لیتر آب مقطر اضافه کنید . پس از سرد شدن محلول مولیبداتی را که قبلا ساختید اضافه کنید و به حجم یک لیتر برسانید .

۲. معرف کلرید استانوز: مقدار۵/۲ گرم کلرید استانوزFresh SnCl2.2H2O

را در۱۰۰ میلی لیتر گلیسرین حل می کنیم و ظرفش را در بشری حاوی آب گرم گذاشته و روی هیتر می گذاریم و با استفاده از یک میله ی شیشه ای محلول را هم می زنیم که این عمل سبب می گردد حل شدن سریع تر شود.

۳.معرف فنل فتالئین

۴. محلول اسید سولفوریک : ۳۰۰ میلی لیتر اسید سولفوریک را به آرامی به ۶۰۰ میلی لیتر آب مقطر اضافه کنید . صبر کرده تا سرد شود و سپس ۴ میلی لیتر اسید نیتریک به آن اضافه کرده و به حجم یک لیتر برسانید .

تصفیه ی اولیه نمونه :

به ۱۰۰ سی سی نمونه که عاری از رنگ و کدورت است و بیشتر از ۲۰۰ میکر گرم p ندارد ۰۵/۰ سی سی(یک قطره ) معرف فنل فتالئین اضافه کنید. اگر نمونه صورتی شد از اسید قوی برای از بین بردن رنگ آن استفاده کنید. اگر بیش از ۵ قطره برای از بین بردن رنگ صورتی استفاده شد نمونه را رقیق کنید.

روش کار:

۱. ۱۰۰ سی سی نمونه برداشته و ۴ سی سی مولیبدات آمونیوم به آن اضافه می کنیم.

۲. محلول بالا را بر روی هیتر گذاشته و در داخل آن مگنت انداخته و سپس به محلول ۵/۰ سی سی ( ۱۰ قطره ) کلرید استانوز اضافه می کنیم.

۳. بین ۱۰ تا ۱۲ دقیقه صبر کرده و در این بازه ی زمانی در طول موج ۶۹۰ نانومتر خوانده شود.

۴. برای ساختن شاهد ۱۰۰ سی سی نمونه برداشته و همان کارهای بالا را برای آن انجام می دهیم.

نکته :

برای هر دو محلول هم شاهد وهم نمونه بایستی بین ۱۰ تا ۱۲ دقیقه وقت گذاشته شود و بعد با اسپکت خوانده شود.
صفحات جداگانه مرجع تخصصی آب و فاضلاب - سه شنبه هفدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
کشت باکتری در آزمایشات میکروبیولوژی آب و فاضلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مراحل آزمایشات آب از نظر میکروبی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آیین‌کار آزمون‌های باکتریولوژیکی آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
برآورد دبی فاضلاب روهای مدور با استفاده از مدل ترکیبی سرریز – دریچه - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
باکتریها و میکروارگانیسم های موجود در آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بهینه سازی فعالیت میکروارگانیسم ها در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب های نفتی پالایشگاه تهران - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
ارائه روش مناسب تصفیه فاضلاب نساجی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی کارایی برکه های تثبیت در تصفیه فاضلاب کشتارگاه شهر کرمانشاه - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی تصفیه فاضلاب صنایع شوینده به کمک فرایند انعقاد در مقیاس آزمایشگاهی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
فهرست خدمات مطالعات طرحهای استفاده از فاضلابهای تصفیه شده شهری و روستایی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آشنایی با برخی معرفهای آزمایشگاهی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
شرح وسایل آزمایشگاه - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
اصطلاحات و تعاریف در آزمایشگاه میکروبیولوژی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مقایسه تصفیه ثالثیه با استفاده از نانو فیلتراسیون و اسمز معکوس برای استفاده مجدد آب در صنایع نساجی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
طرز تهیه محلولهای آزمایشهای شیمیایی آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی اثر فرآیند الکتروشیمیایی در حذف فسفر از پساب تصفیه شده خروجی از سیستم لجن فعال - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
اندازه گیری کلر - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
شبکه های جمع آوری فاضلاب تحت مکش - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
دانلود پروژه طرح توزیع و انتقال آب شهرک شهید بهشتی شیراز - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه فاضلاب کارخانجات نساجی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مقایسه و انتخاب بهینه سیستمهای جمع آوری فاضلاب در اجتماعات کوچک - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
فرهنگ لغات و اصطلاحات فاضلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
اجرا سقف مخازن هاضم لجن (Digester Tanks) - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه خانه شهرستان بابل - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
خوردگی در لوله ها و تاسیسات آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
فرایند انعقاد و لخته سازی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
حذف بیولوژیکی نیتروژن - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
واحداندازه گیری جریان Folw Measurement - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه بیولوژیکی به روش لاگونهای هوادهی Aerated Lagoons - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی روشهای جمع آوری فاضلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
استخر های تثبیت فاصلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
BOD و آزمایش BOD - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
توضیح و نکات پارامتر های آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
دانلود پروژه آب و فاضلاب ، طراحی کانال انتقال آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آموزش کاربردی نرم افزار Sewer Cad - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آموزش watercad - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مقاله پیرامون بتن ناتراوا - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
دانلود فایل متره و برآورد انتقال آب روستایی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
محاسبه عمق نرمال در کانالهای ذوزنقه ای و مستطیلی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
برترین سایت های مدیریت پروژه و مدیریت ساخت سال 95 - پنجشنبه بیست و ششم اسفند ۱۳۹۵
کنفرانس های مدیریت ساخت و پروژه - شنبه چهاردهم اسفند ۱۳۹۵
مکانیزم آلوده شدن آبهای زیرزمینی - جمعه ششم اسفند ۱۳۹۵
اصطلاحات آب و فاضلاب و محیط زیست - جمعه ششم اسفند ۱۳۹۵
دانشگاه های دارای رشته آب و فاضلاب - سه شنبه بیست و ششم مرداد

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آزمایش شمارش باکتری های آب

هدف:
شمارش تعداد کل میکروب های موجود در آب نمونه

مقدمه:
دلایل انجام این آزمایش :
۱-مقادیر زیاد باکتری حتی در صورت غیر بیماریزا بودن نشان دهنده مقادیر قابل ملاحضه ای مواد آلی قابل تجزیه است که با رشد در دیواره لوله های انتقال آب منجر به کاهش توانایی انتقال آنها می شوند قطعاتی از آنها نیز ممکن است وارد آب لوله کشی مصرف کننده شوند
۲-در مواردی که از آب آشامیدنی برای فرآیندهای صنعتی استفاده می شود به عنوان مثال در صنایع غذایی تعداد کم باکتری بویژه غیر بیماریزا مطلوب می باشد.
۳-چنانچه این آزمایش به طور روتین از لحاظ بهداشتی صورت گیرد.ژ معیار معتبری برای ارزیابی فرآیند تصفیه و سیستم انتقال می باشد. چنانچه فرآیند تصفیه بدرستی انجام نشود منجر به ورود باکتری های بیماریزای خاک به آب می شود که با تست های معمول روتین بتنهایی قابل تشخیص نیست
دانلود

صفحات جداگانه مرجع تخصصی آب و فاضلاب - سه شنبه هفدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
کشت باکتری در آزمایشات میکروبیولوژی آب و فاضلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مراحل آزمایشات آب از نظر میکروبی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آیین‌کار آزمون‌های باکتریولوژیکی آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
برآورد دبی فاضلاب روهای مدور با استفاده از مدل ترکیبی سرریز – دریچه - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
باکتریها و میکروارگانیسم های موجود در آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بهینه سازی فعالیت میکروارگانیسم ها در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب های نفتی پالایشگاه تهران - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
ارائه روش مناسب تصفیه فاضلاب نساجی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی کارایی برکه های تثبیت در تصفیه فاضلاب کشتارگاه شهر کرمانشاه - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی تصفیه فاضلاب صنایع شوینده به کمک فرایند انعقاد در مقیاس آزمایشگاهی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
فهرست خدمات مطالعات طرحهای استفاده از فاضلابهای تصفیه شده شهری و روستایی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آشنایی با برخی معرفهای آزمایشگاهی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
شرح وسایل آزمایشگاه - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
اصطلاحات و تعاریف در آزمایشگاه میکروبیولوژی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مقایسه تصفیه ثالثیه با استفاده از نانو فیلتراسیون و اسمز معکوس برای استفاده مجدد آب در صنایع نساجی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
طرز تهیه محلولهای آزمایشهای شیمیایی آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی اثر فرآیند الکتروشیمیایی در حذف فسفر از پساب تصفیه شده خروجی از سیستم لجن فعال - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
اندازه گیری کلر - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
شبکه های جمع آوری فاضلاب تحت مکش - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
دانلود پروژه طرح توزیع و انتقال آب شهرک شهید بهشتی شیراز - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه فاضلاب کارخانجات نساجی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مقایسه و انتخاب بهینه سیستمهای جمع آوری فاضلاب در اجتماعات کوچک - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
فرهنگ لغات و اصطلاحات فاضلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
اجرا سقف مخازن هاضم لجن (Digester Tanks) - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه خانه شهرستان بابل - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
خوردگی در لوله ها و تاسیسات آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
فرایند انعقاد و لخته سازی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
حذف بیولوژیکی نیتروژن - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
واحداندازه گیری جریان Folw Measurement - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه بیولوژیکی به روش لاگونهای هوادهی Aerated Lagoons - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی روشهای جمع آوری فاضلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
استخر های تثبیت فاصلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
BOD و آزمایش BOD - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
توضیح و نکات پارامتر های آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
دانلود پروژه آب و فاضلاب ، طراحی کانال انتقال آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آموزش کاربردی نرم افزار Sewer Cad - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آموزش watercad - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مقاله پیرامون بتن ناتراوا - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
دانلود فایل متره و برآورد انتقال آب روستایی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
محاسبه عمق نرمال در کانالهای ذوزنقه ای و مستطیلی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
برترین سایت های مدیریت پروژه و مدیریت ساخت سال 95 - پنجشنبه بیست و ششم اسفند ۱۳۹۵
کنفرانس های مدیریت ساخت و پروژه - شنبه چهاردهم اسفند ۱۳۹۵
مکانیزم آلوده شدن آبهای زیرزمینی - جمعه ششم اسفند ۱۳۹۵
اصطلاحات آب و فاضلاب و محیط زیست - جمعه ششم اسفند ۱۳۹۵
دانشگاه های دارای رشته آب و فاضلاب - سه شنبه بیست و ششم مرداد

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مراحل آزمایشات آب از نظر میکروبی :
۱- مرحله احتمالی : در این مرحله از محیط کشت لاکتوز براث با دو رقت ضعیف و قوی استفاده میکنیم بدین ترتیب که سه لوله لاکتوز براث قوی و شش لوله لاکتوز براث ضعیف را به ترتیب در یک جا لوله قرار می دهیم . در سه لوله اول که لاکتوز براث قوی است به میزان ۱۰cc از نمونه آب را اضافه می کنیم ، در سه لوله دوم که لاکتوز براث ضعیف است به میزان ۱cc و در سه لوله سوم که آن هم لاکتوز براث ضعیف است به میزان ۰٫۱cc از نمونه آب را اضافه می کنیم . بعد از آن لوله ها را بهم زده در داخل انکوباتور ۳۵٫۵ – ۳۷ درجه به مدت ۲۴ -۴۸ ساعت قرار می دهیم در این مرحله احتمال وجود باکتری ها بررسی می شوند و با واحد MPN در هر ۱۰۰ میلی لیتر گزارش می شود .
۲-مرحله تاییدی : در این مرحله از محیط کشت برلیانت گرین و ECبراث استفاده می شود . بدین ترتیب که از نمونه های مثبت مرحله اول ( لوله های گاز دار ) به وسیله آنس یالوپ از محیط کشت لاکتوز براث به این دو محیط انتقال می دهیم . لوله برلیانت را در داخل انکو باتور و ECبراث را در داخل بنماری ۴۴٫۵ درجه قرار می دهیم . پس از ۲۴ ساعت نتایج را بررسی می کنیم . اگر هر دو لوله منفی بودند یعنی آب مشکلی نداشته و مرحله اول که مثبت شده بود
باکتری های دیگری غیر از کلی فرم بوده اند و آب قابل شرب است ولی اگر لوله برلیانت مثبت و لوله EC منفی باشد آب دارای کلی فرم بوده و میزان MPN گزارش می شود ولی از نظر کلی فرم مدفوعی ( اشرشیاکلی) منفی است و در صورتی که آب کلرینه شود قابل شرب خواهد بود . در صورتی که هر دو لوله برلیانت و EC هر دو مثبت باشد علاوه بر کلیفرم آب دارای E.coli نیز خواهد بود و آب غیر قابل شرب می شود .
نکته : برای بدست آوردن میزان MPN از جدول مربوط به تعیین میزان آن استفاده می کنند .
نکته : در مناطقی که برای گندزدایی آب از کلر استفاده می شود در این مورد برای نمونه برداری از شیشه های که معمولا حاوی تیوسولفات سدیم است استفاده می شود که برای خنثی سازی کلر آزاد باقیمانده استفاده می شود
صفحات جداگانه مرجع تخصصی آب و فاضلاب - سه شنبه هفدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
مطالب مرجع تخصصی آب و فاضلاب - یکشنبه پانزدهم اسفند ۱۳۹۵
آشنایی با برخی معرفهای آزمایشگاهی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
شرح وسایل آزمایشگاه - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
اصطلاحات و تعاریف در آزمایشگاه میکروبیولوژی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مقایسه تصفیه ثالثیه با استفاده از نانو فیلتراسیون و اسمز معکوس برای استفاده مجدد آب در صنایع نساجی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
طرز تهیه محلولهای آزمایشهای شیمیایی آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی اثر فرآیند الکتروشیمیایی در حذف فسفر از پساب تصفیه شده خروجی از سیستم لجن فعال - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
اندازه گیری کلر - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
شبکه های جمع آوری فاضلاب تحت مکش - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
دانلود پروژه طرح توزیع و انتقال آب شهرک شهید بهشتی شیراز - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه فاضلاب کارخانجات نساجی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مقایسه و انتخاب بهینه سیستمهای جمع آوری فاضلاب در اجتماعات کوچک - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
فرهنگ لغات و اصطلاحات فاضلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
اجرا سقف مخازن هاضم لجن (Digester Tanks) - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه خانه شهرستان بابل - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
خوردگی در لوله ها و تاسیسات آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
فرایند انعقاد و لخته سازی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
حذف بیولوژیکی نیتروژن - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
واحداندازه گیری جریان Folw Measurement - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
تصفیه بیولوژیکی به روش لاگونهای هوادهی Aerated Lagoons - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
بررسی روشهای جمع آوری فاضلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
استخر های تثبیت فاصلاب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
BOD و آزمایش BOD - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
توضیح و نکات پارامتر های آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
دانلود پروژه آب و فاضلاب ، طراحی کانال انتقال آب - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آموزش کاربردی نرم افزار Sewer Cad - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
آموزش watercad - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
مقاله پیرامون بتن ناتراوا - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
دانلود فایل متره و برآورد انتقال آب روستایی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
محاسبه عمق نرمال در کانالهای ذوزنقه ای و مستطیلی - جمعه بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۵
برترین سایت های مدیریت پروژه و مدیریت ساخت سال 95 - پنجشنبه بیست و ششم اسفند ۱۳۹۵
کنفرانس های مدیریت ساخت و پروژه - شنبه چهاردهم اسفند ۱۳۹۵
مکانیزم آلوده شدن آبهای زیرزمینی - جمعه ششم اسفند ۱۳۹۵
اصطلاحات آب و فاضلاب و محیط زیست - جمعه ششم اسفند ۱۳۹۵
دانشگاه های دارای رشته آب و فاضلاب - سه شنبه بیست و ششم مرداد ۱۳۹۵
کنفرانس های آب و فاضلاب - سه شنبه بیست و ششم مرداد ۱۳۹۵
ژورنال های تخصصی آب و فاضلاب - سه شنبه بیست و ششم مرداد ۱۳۹۵
عناوین پایان نامه های رشته آب و فاضلاب - سه شنبه بیست و ششم مرداد ۱۳۹۵
قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی - سه شنبه بیست و ششم مرداد ۱۳۹۵
کتاب های تخصصی مدل سازی اطلاعات ساختمان - یکشنبه بیست و چهارم مرداد ۱۳۹۵
Business Case - شنبه بیست و سوم مرداد ۱۳۹۵
آشنائي با سيستم مديريت امنيت اطلاعات (ISMS) - جمعه بیست و دوم مرداد ۱۳۹۵
مفاهیم پایه استانداردهای مدیریت - پنجشنبه بیست و یکم مرداد ۱۳۹۵
برگزاری تور آموزشی پرینس 2 Prince2 - سه شنبه نوزدهم مرداد ۱۳۹۵
سیستم مدیریت تغییر پروژه - یکشنبه هفدهم مرداد ۱۳۹۵
نقش منشور پروژه در کامیابی پروژه - شنبه شانزدهم مرداد

مرجع تخصصی آب و فاضلاب