نیتریت و نیترات در آب آشامیدنی و عوارض آنها
منابع نیترات در آبهای آشامیدنی :
نیتروژن بعنوان یک ماده مغذی ( کود) به مقدار زیاد در چمنزار وباغات و محصولات کشاورزی کاربرددارد علاوه بر کود، نیتروژن ،در خاک به فرم آلی از تجزیه گیاهان و حیوانات بوجود می آید . فرمهای مختلف نیتروژن درخاک توسط باکتریها به نیترات (یون NO3)تبدیل میشود. مطلوب این است که نیتروژن به فرم نیترات جذب گیاهان شود.به هر حال نیترات ، به راحتی با عبور آب از لایه های خاک به زمين نفوذ پیدا کرده و در اثر بارش ياآبیاری های شدید ، به ریشه گیاهان و نهایتاً به آبهای زیر زمینی می رسد. نیترات در آبهای زیر زمینی يا از منابع نقطه ای مانند دفع فاضلاب ، دامداریها و یا منابع غیر نقطه ای مانند مصرف کود کشاورزی در پارک ها ، زمین های گلف ،چمن زارها و باغات نشا ت ميگيردو یا طبیعی اتفاق ميافتد. حفر چاه آب در محل مناسب و بهسازی آن میتواند در کاهش بار آلودگی به نیترات مؤثر باشد.
نشانه های نیترات :
نیترات بدون رنگ ،بدون بو و بدون طعم بوده و در آبهای آشامیدنی بدون آزمایش قابل تشخیص نميباشد لذاپیشنهاد می گردد، آب مصرفی گروه سنی کودکان ، زنان باردار،مادران شیرده و سالمندان آزمايش ونيترات آن محاسبه گردد.گروه ها ي مذكور جز ء گروه هاي در معرض خطرآلودگی آب به نیترات و نیتریت هستند.نیترات بطور طبیعی در حدغلظت کمتر از حد مجاز ، در آبهای آشامیدنی و آبهای زیرزمینی وجود دارد . آزمایش اولیه ، برای تعیین میزان نیترات منابع آب ضروری است ، بنا براین اگر تا کنون نیترات منابع آبی آزمايش نگردیده ، لازم است آزمایش اوليه انجام گیرد . هر نوع فعالیتی در نزدیک چاه هاي آب میتواند سبب آلودگي شود.در صورت وجود منابع نقطه ای آلوده کننده مانند محل زندگی دام ها، محل دفع فاضلاب درمجاورت چاه هاي خانگی ، لازم است حداقل سالی یک بار آزمایش نیترات انجام و با پایش کیفی آن تغییرات غلظت نیترات بررسی گرددودر صورتیکه چاه درمعرض منابع غیر نقطه ای مانند کاربرد کودهای کشاورزی قرار گرفته باشد ، پایش کیفی برای بررسی تغییرات غلظت نیترات کمتر مورد نیاز میباشد ، حداقل هر دو یا سه سال يكبار،بمنظور بررسی ضریب افزایش غلظت نیترات باید آزمایش شوند ( نیتریت،نیترات،آمونیاک،TKN) و اگر کودیا فضولات حیوانی در اطراف منابع آب پراکنده شده باشد باید هر چه سریعتر نسبت به جمع آوری و دفع آن اقـدام و آب چاه ( منبع آب) آزمایش گردد. متاسفانه ، نیترات ناشی از پراکندگی کود یا فضولات حیوانی دراطراف منابع آب ،ممکن است نتواند به سرعت در لایه های خاک حرکت و به آب نفوذ پیدا کند ، بنا بر این بمنظور بررسی اثرات آلوده کننده ها ، آزمایش سالیانه نیترات جهت پایش کیفی آن توصيه ميگردد.
اثرات زیان بار بر سلامتی :
خطر اولیه نيترات در آبهای آشامیدنی زمانی اتفاق میافتد که در دستگاه گوارش فرم نیترات به نیتریت تبدیل شود .نیتریت باعث اكسيد شدن آهن موجود در هموگلوبين گلبولهاي قرمز شده ونهايتا نمي تواند اكسيژن را با خود حمل كند،به اين حالت متهموگلوبینميا گویند (بعضی آن را بعنوان سندرم کودکان آبی شناخته اند) در صورت عدم حضور اكسيژن ، سلولهای بدن ممکن است بميرند ويا پوست کبود شود. در افراد بالای یکسال ،توانایی سریع تبدیل متهموگلوبین به هموگلوبین وجود دارد و علی رغم سطح بالای نیترات و نیتریت ، مقدار متهموگلوبین در سلولهای قرمز خون کمتر باقی می ماند، به هر حال در کودکان زیر شش ماه ، سیستم آنزیمی آنها به دلیل عدم تكامل ، توانایی کاهش متهموگلوبین به هموگلوبین را ندارند و متهموگلوبینميا اتفاق میافتد. همچنین در افراد سالمند که به دلایلی سیستم آنزیمی آنها صدمه دیده ممکن است ، همين اتفاق بیافتد.درسال 1962 ، انجمن بهداشت عمومی امریکا: حد مجاز نیترات درآب آشامیدنی را بر حسب نيتروژن 10 ميلي گرم در ليتر( بر حسب نيترات 50 ميلي گرم در ليتر)توصیه نمود .این استاندارد بمنظور حفظ سلامت کودکان، براساس دانسته هاي قابل دسترس تعيین شد ، عامل بالقوه خطرناک دیگر برای سایر افراد بستگی به واکنش های فردی و دریافت نیتریت و نیترات از همه منابع دارد. در طی دوره سال های 1992-1970 ایالات متحده ، دربررسي زمین شناسی ، میزان نیتروژن – نیترات 9% از چاههای خصوصی را بیشتر از حد مجاز 10 ميلي گرم درليتر بر حسب نيتروژن اعلام نمود. از آن زمان به بعد سازمان حفاظت محیط زیست (EPA) حداکثر سطح مجاز نیترات در آب آشامیدنی را بر حسب نيتروژن نيترات 10 ميليگرم درليتر( برحسب يون نيترات 50 ميلي گرم درليتر)و سطح مجاز نيتروژن- نیتریت 1 ميلي گرم درليتر( بر حسب يون نيتريت 3 ميلي گرم در ليتر) پذیرفت .در بررسي های بعدی برای تغییر استانداردها ، دلایلی برای تغییر آن وجود نداشت ، به هر حال تعیین سطح دقیق غلظت نیتروژن در آب برای اعلام سالم یا ناسالم بودن آن مشکل است. مسئله اي كه باید مورد توجه قرار گیرداين است كه نیتروژن ممکن است از غذا و یا سایر منابع دیگر نيز دریافت گردد .علي رغم اينكه حداکثر سطح مجاز ( MCL)) نیتروژن _ نیترات در آب آشامیدنی 10 ميليگرم درليتر( برحسب نيترات 50 ميلي گرم درليتر)تعیین شده ، موارد ی از تماس كودكان با آبهاي آشاميدني بالاتر از حد مجاز وجود داشته كه متهموگلوبینميا در بين آنان مشاهده نشده است .راهنمای قطعی برای اینکه در يك محدوده خاص متهموگلوبینما رخ دهد ،تعیین نشده است. بنا بر این بهتر است در صورتیکه نیترات آب بیشتر از حدمجاز باشد ، برای تهیه غذا و شیر کودکان از سایر منابع آبی دیگر استفاده نمود، همچنین ، گزارشاتي مبنی بر نقص هایي در هنگام زایمان به دلیل مصرف آب آشاميدني آلوده به نيترات وجود دارد .بنابر این توصیه میگردد ، مادران باردار از آب آشامیدنی که نیترات آن بالاتر از حد مجاز است مصرف ننمایند. همچنین توصیه میگردد مادران شیر ده نیز به دلیل انتقال نیترات از راه شیر به بچه ، از آبهای دارای نیترات بالاتر از حد مجاز مصرف ننمایند.در افراد بزرگسال که در معرض محدوده بالاتر از میزان تعیین شده ،قرار گرفته اند اثرات سوء بر سلامت آنان کمتر مشاهده شده است و بدون اینکه اثرات سمی داشته باشند میتوانند آبهای آشامیدنی با غلظت بالاتر رامصرف نمایند .اما چون ممکن است درمدت زمان طولانی مصرف آبهای دارای نیترات بالا ، اثرات مزمن بر جای بگذارد ،توصیه می شود که کمتر مصرف شود .اگر به استناد نتایج آزمایشات ، سطح نیترات آب بالاتر از حدمجاز اعلام شدو فقط بزرگسالان يا بچه های بزرگتراز آن آب مصرف می کنند لازم است با پزشک محل مشورت وتوصیه های درمانی را مد نظر قرارداد.خطر بروز سرطان درآبها و یا غذاهایی که نیترات ونیتریت داشته اند ،گزارش شده است ،احتمالاً نیترات در بدن با آمین ها یا آمیدها واکنش نشان داده ونیتروز آمین تشکیل می شود که عامل شناخته شده سرطان میباشد.
تصفيه خانه آب مراغه
تصفيه خانه مراغه جهت تامين بخش مهمي از آب شرب شهر مراغه طراحي و راه اندازي شده است. اين تصفيه خانه در شمال شهر مراغه و در ارتفاع 1520 متري از سطح دريا و جنوب سد علويان واقع شده است.
18-1- ظرفيت و محدوده کاري
احداث تصفيه خانه مراغه در سال 1374 توسط شرکت شيمبار و با مشاوره شرکت مهاب قدس آغاز و بعد ازگذشت حدود 3 سال در سال 1376 به بهره برداري رسيد. ظرفيت اسمي طراحي اين تصفيه خانه 86/0 متر مکعب بر ثانيه است که حداکثر از 6/0 متر مکعب بر ثانيه آن به صورت عملياتي بهره برداري مي شود. آب خام ورودي اين تصفيه خانه از مخزن سد علويان تامين و توسط خط لوله فولادي به طول 1100 متر به صورت ثقلي به تصفيه خانه منتقل مي شود. آب صاف تصفيه خانه نيز توسط خط لوله از نوع آزبست به طول 1000 متر به صورت ثقلي به مخزن آب صاف ولي عصر در جنوب تصفيه خانه منتقل و از آن جا به شبکه آب رساني انتقال مي يابد.
18-2- وضعيت مالکيت تصفيه خانه
مساحت کل اراضي اين تصفيه خانه معادل 60000 متر مربع مي باشد. با توجه به سند ملکي موجود مالکيت زمين تصفيه خانه در اختيار سازمان آب منطقه اي استان آذربايجان شرقي و کاربري زمين جهت احداث تاسيسات آبي است. نحوه دسترسي به تصفيه خانه از طريق جاده علويان در شمال شهر مراغه بوده که تصفيه خانه در کيلومتر 5/3 اين جاده واقع شده است.
18-3- مشخصات فني تصفيه خانه
به طور کلي ابنيه،تأسيسات و تجهيزات ايجاد شده در اين تصفيه خانه را مي توان به شرح ذيل طبقه بندي نمود.
18-3-1- حوضچه اختلاط سريع
پس از تزريق مواد شيميايي مورد استفاده در فرآيند تصفيه، آب وارد يک حوضچه اختلاط سريع مي شودکه داراي يک همزن 22 کيلوواتي براي اختلاط يکنواخت و سريع مواد شيميايي تزريق شده در آب مي باشد.
18-3-2- حوضچه هاي زلال ساز
آب پس از خروج از حوضچه اختلاط سريع توسط حوضچه تقسيم بين حوضچه هاي زلال ساز که از نوع کلاريفاير (کلاريفلاکيوليتور) مي باشند، تقسيم مي شود. اين تصفيه خانه داراي دو حوضچه زلال ساز بوده که هر کدام از آن ها داراي قطر 33 متر و عمق 5 متر مي باشند. همچنين هر يک از کلاريفايرها داراي يک نيم پل متحرک دوار است که بر روي آن پارو هايي به منظور جمع آوري و هدايت لجن ته نشين شده به سمت خروجي لجن نصب شده است.
18-3-3- صافي هاي شني
فرآيند فيلتراسيون آب در اين تصفيه خانه توسط هشت صافي شني تند ثقلي با مساحت 56 متر مربع صورت مي پذيرد. دانه بندي ماسه هاي مورد استفاده در اين صافي ها بين 8/0 و 2/1 ميلي متر و ضخامت كل لايه هاي ماسه حدود 100 سانتي متر مي باشد. کنترل سرعت آب صافي از نوع شير اتوماتيک مي باشد. پنج پمپ آب بکواش 22 کيلوواتي و چهار دمنده هواي 37 کيلوواتي نيز جهت شستشوي صافي ها در نظر گرفته شده است.
تصفيه خانه آب شماره 2 کرج (رجائي شهر)
(رجائي شهر)
تصفيه خانه شماره 2 کرج (رجائي شهر) يکي از جديدترين تصفيه خانه هاي آب کشور به شمار مي رود که در رجائي شهر کرج و در ارتفاع 1360 متري از سطح دريا واقع شده است.
17-1- ظرفيت و محدوده کاري
تصفيه خانه شماره 2 کرج داراي دو فاز به شرح مشخصات ذيل مي باشد:
احداث فاز 1 تصفيه خانه شماره 2 کرج در سال 1383 توسط شرکتهاي سابير و عمراب و با مشاوره شرکت ري آب آغاز و بعد ازگذشت حدود 4 سال در سال 1387 به بهره برداري رسيد. ظرفيت اسمي اين تصفيه خانه 5/0 متر مکعب بر ثانيه است که در شرايطي تا 6/0 متر مکعب بر ثانيه نيز قابل افزايش مي باشد. احداث فاز دوم تصفيه خانه نيز توسط شرکت آب گستر شرق از سال 1387 آغاز شده است. آب خام ورودي اين تصفيه خانه از سد طالقان تأمين مي شود و پس از حذف مواد معلق دانه درشت از قبيل شن، ماسه، شاخ و برگ هاي بزرگ و انجام کلرزني مقدماتي در محل بلوار موذن توسط 1 خط لوله فولادي به طول 42 کيلومتر و قطر 700 ميلي متر با روش ثقلي وارد تصفيه خانه مي شود.
17-2- وضعيت مالکيت تصفيه خانه
مساحت کل اراضي اين تصفيه خانه حدود 28 هکتار مي باشد که در بلوار انژي اتمي منطقه رجائي شهر واقع شده است. مالکيت زمين تصفيه خانه در اختيار " آبفا غرب استان تهران " مي باشد.
در شکل 1 شماتيک کلي قرارگيري ابنيه و تاسيسات اين تصفيه خانه نشان داده شده است.
شکل 1- شماتيک کلی قرار گيری ابنيه و تاسيسات تصفيه خانه سنندج
17-3- مشخصات فني تصفيه خانه
به طور کلي ابنيه، تاسيساتتأسيسات و تجهيزات ايجاد شده در فاز اول اين تصفيه خانه را مي توان به شرح ذيل طبقه بندي نمود.
17-3-1- کانال آب خام و آشغالگير
آب خام تصفيه خانه شماره 2 کرج از طريق يک کانال به طول 2 کيلومتر وارد تصقيه خانه شده و اندازه گيري دبي آب ورودي نيز در اين کانال انجام مي گيرد. همچنين به دليل جلوگيري از ورود آشغال به تأسيسات تصفيه آب يک عدد توري آشغال گير به ابعاد 1*1 متر در مسير ورودي آب قرار داده شده است. اين آشغال گير از تسمه هاي گالوانيزه کشويي ساخته شده و اندازه چشمه هاي آنها 300*30 ميلي متر مي باشد.
17-3-2- حوضچه اختلاط سريع
فاز اول اين تصفيه خانه داراي 2 عدد حوضچه اختلاط سريع به حجم 13 متر مکعب مي باشند. در هر يک از حوضچه ها 1 عدد همزن ملخي معمولي 3 کيلوواتي اختلاط سريع مواد شيميايي را انجام مي دهد.
17-3-3- استخر ته نشيني اوليه
فاز اول اين تصفيه خانه داراي 2 استخر ته نشيني اوليه به ابعاد 27*12*4 متر مي باشد که براي جمع آوري و تخليه لجن ته نشين شده يک جاروي مکانيکي در کف استخر وجود دارد که مي تواند با دو سرعت کند و تند کف استخر را پاک سازي و لجن را تخليه نمايد. در اين خصوص 8 قيف لجن در هر استخر براي تخليه لجن در نظر گرفته شده است.
تصفيه خانه آب ايلام
تصفيه خانه آب ايلام كه يکي از جديدترين تصفيه خانه هاي آب ايران به شمار مي رود در ارتفاع 1540 متري از سطح دريا در كنار گذر شرقي شهر ايلام واقع شده است.
16-1- ظرفيت و محدوده کاري
احداث تصفيه خانه ايلام در سال 1380 توسط دو شرکت سيويل دز و شيمبار به عنوان پيمانکار هاي ساختماني و تأسيساتي و با مشاوره شركت مهاب قدس آغاز و بعد ازگذشت حدود 4 سال در سال 1384 به بهره برداري رسيده است. ظرفيت اسمي اين تصفيه خانه 55/0 متر مکعب بر ثانيه است که حداکثر 5/0 متر مکعب بر ثانيه از آن عملياتي مي شود. آب خام ورودي اين تصفيه خانه از منبع سد ايلام تأمين مي شود که بعد از طي مسافتي به طول تقريبي 22 کيلومتر توسط خط لوله فولادي به تصفيه خانه انتقال مي يابد. انتقال آب خام به تصفيه خانه با روش پمپاژ انجام مي شود. همچنين آب صاف خروجي تصفيه خانه پس از طي مراحل تصفيه در مخازن آب صاف تصفيه خانه ذخيره و توسط خط لوله فولادي به شبکه آبرساني انتقال مي يابد.
16-2- وضعيت مالکيت تصفيه خانه
مساحت کل اراضي اين تصفيه خانه معادل 29،808 متر مربع بوده و نحوه دسترسي به تصفيه خانه از طريق گذر شرقي شهر ايلام در انتهاي خيابان ربابه کمالي مي باشد. مالکيت زمين تصفيه خانه در اختيار "شرکت آب و فاضلاب استان ايلام" مي باشد
16-3- مشخصات فني تصفيه خانه
به طور کلي ابنيه، تأسيسات و تجهيزات ايجاد شده در اين تصفيه خانه را مي توان به شرح ذيل طبقه بندي نمود.
16-3-1- کانال آب خام
آب خام تصفيه خانه ايلام به کانال آب خام تصفيه خانه تزريق مي شود. اندازه گيري دبي آب ورودي نيز در اين کانال انجام مي شود.
16-3-2- حوضچه اختلاط سريع
اين تصفيه خانه داراي دو عدد حوضچه اختلاط سريع به حجم 10 متر مکعب با دو همزن 5/7 کيلوواتي مي باشد.
16-3-3- حوضچه هاي زلال ساز
آب پس از خروج از حوضچه اختلاط سريع وارد حوضچه هاي زلال ساز مي شود. اين تصفيه خانه داراي سه حوضچه زلال ساز از نوع کلريفلاکيوليتور مي باشد. هر يک از حوضچه ها داراي يک پل متحرک دوار است که بر روي آن پاروهايي به منظور جمع آوري و هدايت لجن ته نشين شده به سمت خروجي لجن نصب شده است. همچنين دو همزن 5/7 کيلوواتي به منظور اختلاط آرام آب در مرکز زلال سازها و کمک به لخته سازي بر روي پل متحرک هر زلال ساز نصب شده است.
تصفيه خانه آب سنندج
تصفيه خانه سنندج يکي از قديمي ترين تصفيه خانه هاي آب ايران به شمار مي رود که ،در شمال شرقي شهر سنندج و در ارتفاع 1510 متري از سطح دريا در جاده روستاي ننله واقع شده است.
15-1- ظرفيت و محدوده کاري
احداث تصفيه خانه سنندج در سال 1359 توسط شرکت سابير و زنو به عنوان پيمانکار هاي ساختماني و تأسيساتي و با مشاوره شرکت طالقاني دفتري (مهاب قدس) آغاز و بعد ازگذشت حدود سه سال در سال 1362 به بهره برداري رسيد. ظرفيت اسمي طراحي اين تصفيه خانه 7/0 متر مکعب بر ثانيه است بوده که در شرايطي تا 5/1 متر مکعب بر ثانيه قابل افزايش مي باشد.آب خام ورودي اين تصفيه خانه از منبع سد قشلاق تأمين مي شود. آب خام ورودي توسط خط انتقال بتني و فولادي به طول 8 کيلومتر به تصفيه خانه با روش ثقلي انتقال مي يابد. آب صاف در مخازن داخل تصفيه خانه ذخيره و از آن جا توسط ايستگاه پمپاژ تصفيه خانه و خط انتقال فولادي به طول 2/2 کيلومتر به منابع آب فيض آباد و شبکه آبرساني انتقال مي يابد.
15-2- وضعيت مالکيت تصفيه خانه
تصفيه خانه سنندج در ارتفاع 1510 متري از سطح دريا و در شمال شرقي شهر سنندج در نزديکي روستاي ننله واقع شده است. راه دسترسي اصلي اين تصفيه خانه از طريق جاده روستاي ننله مي باشد که تصفيه خانه روبروي پادگان آموزشي حضرت رسول (ص) واقع شده است. مساحت کل اراضي اين تصفيه خانه 51370 متر مربع بوده و مالکيت زمين تصفيه خانه در اختيار "سازمان اوقاف و امور خيريه" مي باشد که امکان فروش زمين آن وجود ندارد.
15-3- مشخصات فنی تصفيه خانه
به طور کلي ابنيه،تأسيسات و تجهيزات ايجاد شده در اين تصفيه خانه را مي توان به شرح ذيل طبقه بندي نمود.
15-3-1- کانال آب خام و آشغالگير
آب خام تصفيه خانه سنندج به کانال آب خام تصفيه خانه وارد مي شود که در آن اندازه گيري دبي آب ورودي توسط دبي سنج اآلتراسونيک انجام مي شود. همچنين توري آشغالگير به منظور جلوگيري از ورود اجسام درشت معلق در آب در نظر گرفته شده است.
15-3-2- منبع آب خام
منبع آب خام اين تصفيه خانه در ضلع غربي تصفيه خانه واقع شده است و 4500 متر مکعب ظرفيت دارد.
15-3-3- حوضچه اختلاط سريع
اين تصفيه خانه داراي هشت هشت عدد حوضچه اختلاط سريع به حجم 100 متر مکعب بوده که در هر کدام يک همزن 1/1 کيلوواتي براي اختلاط مواد شيميايي تزريقي در آب در نظر گرفته شده است.
15-3-4- حوضچه انعقاد
اين تصفيه خانه داراي شانزده شانزده حوضچه انعقاد 150 متر مکعبي است که در آنها تعدادي همزن با دور آرام جهت عمل انعقاد لخته هاي ايجاد شده در مرحله اختلاط سريع و ايجاد لخته هاي بزرگ تر در نظر گرفته شده است.
تصفيه خانه آب شماره 1 اروميه
تصفيه خانه شماره 1 اروميه از قديمي ترين تصفيه خانه هاي موجود در کشور به شمار مي رود که جهت تأمين بخشي از آب شرب شهر اروميه طراحي و راه اندازي شده است. اين تصفيه خانه در جنوب غربي شهر اروميه و در ارتفاع 1380 متري از سطح دريا واقع شده است.
13-1- ظرفيت و محدوده کاري
احداث تصفيه خانه شماره 1 اروميه در سال 1342 توسط شرکت آلماني هانس ريزرت و شرکت ارديبهشت آغاز و در سال 1344 به بهره برداري رسيد. ظرفيت اسمي اين تصفيه خانه 45/0 متر مکعب بر ثانيه بوده که در شرايطي تا 5/0 متر مکعب بر ثانيه قابل افزايش است. آب خام ورودي اين تصفيه خانه از رودخانه شهر چاي تأمين مي شود که در محل تأسيسات آبگير روستاي بند به تصفيه خانه تحويل و توسط خط انتقال بتني و تونل سرپوشيده به طول 5600 متر به صورت ثقلي به تصفيه خانه انتقال مي يابد. آب صاف تصفيه خانه نيز در چهار مخزن 10 هزار متر مکعبي تصفيه خانه ذخيره و از آنجا به مخازن سطح شهر انتقال مي يابد.
13-2- وضعيت مالکيت تصفيه خانه
تصفيه خانه شماره 1 اروميه در جنوب غربي شهر اروميه و در خيابان شهيد باهنر واقع شده است. مساحت کل اراضي اين تصفيه خانه معادل 61481 متر مربع مي باشد. مالکيت زمين تصفيه خانه در اختيار "شرکت آب و فاضلاب شهري استان آذربايجان غربي" مي باشد.
13-3- مشخصات فني تصفيه خانه
به طور کلي ابنيه، تأسيسات و تجهيزات ايجاد شده در اين تصفيه خانه را مي توان به شرح ذيل طبقه بندي نمود.
13-3-1- کانال آب خام و آشغالگير
آب خام تصفيه خانه شماره 1 اروميه از طريق کانالي به طول 140 متر، به عرض 3 متر و به عمق 3 متر به تصفيه خانه تزريق شده و اندازه گيری دبی آب ورودی نيز در اين کانال انجام مي شود. به دليل جلوگيري از ورود آشغال به تأسيسات تصفيه آب دو واحد توري آشغال گير به ابعاد 7/1*5/1 و 7/1*7/0 متر در مسير ورودي قرار داده شده است. اين آشغالگيرها از تسمه هاي فولادي مشبک ساخته شده و اندازه چشمه هاي آنها 20*20 ميلي متر مي باشد.
تصفيه خانه آب گرمي استان اردبيل
تصفيه خانه گرمي جهت تأمين آب شرب شهر گرمي و تعدادي از روستاهاي اطراف آن طراحي و راه اندازي شده است. اين تصفيه خانه در 10 کيلومتري شمال غربي شهر گرمي در روستاي گيلارلو و پشت سد گيلارلو و در ارتفاع 700 متري از سطح دريا واقع شده است.
12-1- ظرفيت و محدوده کاري
احداث تصفيه خانه گرمي در سال 1367 توسط شرکت هاي ژالکه، پشتاب، توان آزمايان و جهاد نصر به عنوان پيمانکارهاي ساختماني و شرکت هاي عمراب و توان آزمايان به عنوان پيمانکار تأسيساتي و با مشاوره شرکت هاي عمراب، ري آب و فراز آب آغاز و بعد ازگذشت حدود 7 سال در سال 1374 به بهره برداري رسيد. همچنين عمليات بازسازي اين تصفيه خانه نيز در سال 1386 انجام گرفته است. ظرفيت اسمي اين تصفيه خانه 30/0 متر مکعب بر ثانيه (300 ليتر در ثانيه) است که در حال حاضر در حدود 16/0 متر مکعب بر ثانيه (160 ليتر در ثانيه) بهره برداري مي شود.
آب خام ورودي اين تصفيه خانه قبل از بازسازي از سد گيلارلو تأمين مي شد اما از سال 1386 و بعد از عمليات بازسازي از کانال جعفرآباد مغان تأمين مي شود که توسط خط لوله فولادي به طول 50 کيلومتر و چهار مرحله پمپاژ و يک مرحله ثقلي به مخزن آب خام 5000 متر مکعبي منتقل و از آنجا وارد تصفيه خانه مي شود. محل تحويل آب خام ايستگاه پمپاژ شماره يک جعفرآباد مي باشد. آب صاف تصفيه خانه نيز در مخازن 11 هزار متر مکعبي تصفيه خانه ذخيره و بعد از افزايش فشار در ايستگاه پمپاژ شماره 1 به شبکه آب رساني شهر گرمي و روستاهاي تحت پوشش انتقال مي يابد. خط انتقال آب صاف به طول 12 کيلومتر و از نوع آزبست-فولادي مي باشد.
12-2- وضعيت مالکيت تصفيه خانه
مساحت کل اراضي اين تصفيه خانه معادل 5/4 هکتار با ابعاد 300*150 متر بوده که مالکيت زمين تصفيه خانه در اختيار "شرکت آب منطقه اي استان اردبيل" مي باشد.
12-3- مشخصات فنی تصفيه خانه
به طور کلي ابنيه، تأسيسات و تجهيزات ايجاد شده در اين تصفيه خانه را مي توان به شرح ذيل طبقه بندي نمود.
12-3-1- مخزن آب خام
مخزن آب خام تصفيه خانه به ظرفيت 5000 متر مکعب مي باشد.
تصفيه خانه آب اهر
تصفيه خانه آب اهر
تصفيه خانه اهر جهت تأمين بخش اعظمی از آب شرب شهر اهر طراحي و راه اندازي
شده است. اين تصفيه خانه در شمال غربي شهر اهر و در ارتفاع 1370 متري از
سطح دريا در مسير جاده کليبر و در پشت نيروگاه برق شهر واقع شده است.
11-1- ظرفيت و محدوده کاري
احداث تصفيه خانه اهر در سال 1376 توسط شرکت های ارکان سازه و تهران ميرآب
به عنوان پيمانکارهاي ساختماني و تأسيساتي و با مشاوره شرکت آشناب آغاز و
بعد ازگذشت حدود 5 سال در سال 1381 به بهره برداري رسيد. ظرفيت اسمي اين
تصفيه خانه 445/0 متر مکعب بر ثانيه است که در حال حاضر در حدود 17/0 متر
مکعب بر ثانيه بهره برداري مي شود. آب خام ورودي اين تصفيه خانه از سد
ستارخان در 15 کيلومتري غرب شهر اهر که بر روي رودخانه اهر احداث شده
تأمين و توسط خط انتقال فولادي به طول 22 کيلومتر به صورت ثقلي به تصفيه
خانه منتقل مي شود. آب صاف تصفيه خانه نيز در مخزن آب صاف تصفيه خانه
ذخيره و سپس توسط ايستگاه پمپاژ داخل تصفيه خانه و دو خط انتقال 700 و
1700 متري به مخازن مناطق 2 و 3 انتقال مي يابد. همچنين يک خط انتقال ديگر
آب را به صورت ثقلي مستقيماً وارد شبکه مي کند. جنس خطوط انتقال آب تصفيه
شده از نوع آزبست سيماني مي باشد. محدوده کاري تصفيه خانه شامل خود تصفيه
خانه و خطوط انتقال آب صاف به مخازن مناطق 2 و 3 مي باشد.
11-2- وضعيت مالکيت تصفيه خانه
مالکيت زمين تصفيه خانه به مساحت 53400 متر مربع در اختيار "شرکت آب منطقه
اي استان آذربايجان شرقي" است. نحوه دسترسي به تصفيه خانه از طريق جاده
کليبر در شمال شرقي شهر اهر و پشت نيروگاه برق مي باشد
11-3- مشخصات فني تصفيه خانه
به طور کلي ابنيه، تأسيسات و تجهيزات ايجاد شده در اين تصفيه خانه را مي توان به شرح ذيل طبقه بندي نمود.
11-3-1- شيرخانه ورودي
اين شيرخانه جهت نصب شيرهاي کنترل آب ورودي و باي پس تصفيه خانه و همچنين
براي نصب تجهيزات اندازه گيري مانند pH متر، کدورت سنج و دبي سنج در
ابتداي مسير ورودی آب خام به تصفيه خانه در نظر گرفته شده و مساحت آن
65/34 متر مربع به ابعاد 7/7*5/4 متر مي باشد