مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آشنایی با واحدها و فرایندهای مختلف درتصفیه آب

فرآیند آشغالگیری:
در ابتدای مسیر کانال آب خام توری آشغالگیری وجود دارد. وظیفه این توری حذف مواد شناور معلق و درشت می باشد .
فرآیند پیش ته نشینی :
پیش ته نشینی با هدف کاهش کدورت اولیه و حذف مواد معلق درشت دانه قابل ته نشینی صورت می گیرد
فرآیند تهیه و تزریق مواد شیمیایی :
کلرورفریک به عنوان ماده منعقد کننده پس از آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب خام و زلال سازها( حسب مورد ) تزریق می گردد.آهک نیز جهت تنظیم pHو بهبود فرآیند انعقاد، به صورت شیرآهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد .
فرآیند اختلاط سریع :
در این واحد ،مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تصفیه ، در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن مکانیکی با آب مخلوط می شود .
فرآیند زلال سازی :
زلال سازهای تصفیه خانه ها از نوع پولساتورمی باشند (به استثناتصفیه خانه جلالیه که از نوع اکسیلاتور می باشد) در این استخرها عمل انعقاد ، لخته سازی و ته نشینی مواد صورت می گیرد .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

روش های کاهش تلفات آب در فرایند تصفیه

واحد های جمع آوری پساب شستشو

هدف : در فرایند های متعارف تصفیه خانه آب ، اغلب 2 تا 3 درصد از آب تصفیه شده را برای شست و شوی فیلتر در نظر میگیرند. قبل از سال 1965 مرسوم بود که این آب را منبع آب و یا منبع های دیگر آبی برگشت می دادند. اما ، بعد از قانون  500- 92 و قانون اصلاحیه  کنترل آلودگی آب در سال  1972 ، این کار نیز ممنوع اعلام شد. در نتیجه هم پساب شستشوی فیلتر و هم لجن خروجی زلال سازی در دسته فاضلاب های صنعتی قرار گرفتند  و برای دفع آنها  تصفیه خانه ها باید  قوانین را رعایت  می کردند. این قوانین توسط سیستم های حذف تخلیه آلوده کننده ها (NPDES  ) منتشر شده بود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مدیریت پسماند ها

پسماند های تصفیه آب موادی هستند که در فرایند های مختلف تصفیه حذف شده و دارای مقادیر زیادی آب هستند . این پسماند ها مواد مولد کدورت  و رنگ ، جامدات آلی و غیر آلی  ، جلبک ها ، باکتری ها ، ویروس ها  و مواد شیمیایی رسوب کرده را شامل میشوند. این مواد محصولات جانبی انعقاد شیمیایی ، رسوب آهن و منگنز ، شستشوی صافی ها ، سختی گیری ، احیای رزین ها و ریز پالاینده ها ست . مایع حاصل ممکن است دارای 3 تا 10 در صدحجمی آب باشد. بسته به نوع فرایند و کیفیت آب خام ، غلظت جامدات موجود در پسماند ها بین 1/0 تا 4 درصد متغیر است . این پسماند ها نباید به داخل نهر ها ، رودخانه ها یا دریاچه هایی که از آنها منشا گرفته اند ، تخلیه شوند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

كاربرد نانوفـيلتراسيون در تصفيه آب
آب از ضروري ترين عناصر حيات بر روي كره زمين است و يك سرمايه ملي محسوب مي شود. تا بيست سال گذشته، انرژي مهمترين سرمايه ملي كشورها بود اما در آينده نزديك آب به جاي نفت در رديف نخستين سرمايه ملي كشورها قرار خواهد گرفت. به گفته كارشناسان، براي انرژي غيرنفتي جايگزين هايي البته نه چندان ارزان تر اما قابل دسترس وجود خواهد داشت، در حالي كه براي آب، اين مايه حياتي جايگزيني وجود ندارد و به همين دليل تاكيد فراواني بر صرفه جويي و استفاده بهينه از منابع آن صورت مي گيرد. از سويي، توانايي بازيافت آب و امكان دسترسي به منابع مناسب تر براي مصارف گوناگون از ضروريات مهم است.
در فناوري نوين نانو با بكارگيري روشهاي متنوعي مي توان آب را از پسابهاي آلوده براي مصارف كشاورزي، صنعتي و حتي خانگي بازيافت كرد. همچنين استفاده از فناوري نانو در راستاي كاهش اثرات سوء زيست محيطي بعنوان يكي از راهكارهاي مديريتي مطرح است و نانو تكنولوژي به عنوان جبران كننده زيانهاي زيست محيطي ناشي از ضايعات صنعتي شناخته مي شود.
در كارگاه علمي - تخصصي مشترك ايران و آلمان، با موضوع » فناوري نوين در تصفيه آب و پساب«، به غير از كاربرد ازن در ضدعفوني كردن آب كه در شماره هاي پيشين ماهنامه مورد اشاره قرار گرفت، يكي ديگر از مسائل مطرح شده توسط متخصصان آب و فاضلاب اهميت كاربرد نانو تكنولوژي در تصفيه آب و پساب، خصوصاً استفاده از فرآيندهاي غشايي از قبيل اسمز معكوس، ميكروفـيلتراسيون، اولترا فـيلتراسيون و نانو فـيلتراسيون بود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

DO یا اکسیژن محلول : اندازه گیری اکسیژن محلول در فاضلاب ها اهمیت زیادی دارد زیرا تجزيه بیولوژیکی مواد آلی نیاز به اکسیژن محلول در آب (DO  ) دارد .
این آزمایش یک سنجش مهم تعیین کننده در بررسی آلودگی آب ها و کنترل فرایند تصفیه آب و فاضلاب می باشد میزان اکسیژن محلول در آب و فاضلاب بستگی به فعالیت های شیمیایی و بیوشیمیایی و فیزیکی آب دارد . اندازه گیری آن در آزمایشگاه به این منظور است که از میزان DO در حوضچه هوادهی در حدی که توسط طراحان اندازه گیری و تنظیم شده بیشتر یا کمتر نباشد در صورتی که DO بیش از حد باشد دستگاه را برای مدتی خاموش می کنند ( حدود 1 یا 2 ساعت ) و اگر هوادهی دلیل کم شدن اکسیژن باشد هوادهی را به صورت شبانه روزی انجام می دهند .
لازم به یاد آوری است که تا به حال در این تصفیه خانه چنین مواردی بوجود نیامده است و تجزیه مواد آلی در محیط اسدی و در مجاورت یک ماده اکسید کننده قوی مصرف می شود .
TUR ( کدورت ) : کدورت آب به علت مواد معلق و کلوئیدی در آب می باشد . کدورت آب موجب پراکنده شدن و یا جذب نور تابیده به آن می شود .
PH : اندازه گیری PH در فرایند تصفيه بیولوژیکی بسیار حائز اهمیت است زیرا میکروارگانیسم ها در محدود ی 65 تا 8 بیشترین فعالیت را دارند و خارج از این محدوده فعالیتشان تضعیف یا متوقف می شود . روش های مختلفی برای اندازه گیری آن وجود دارد از جمله روش کلریمتریک و الکترومتریک مي باشد.
T ( دما ) : دمای فاضلاب نشان دهنده انرژی حرارتی است که در آن وجود دارد و دمای فاضلاب با دو مقیاس مختلف درجه سانتی گراد و درجه فارنهایت اندازه گیری می شود .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

کنترل خوردگی و رسوب در سیستمهای آبی

کنترل (مونیتورینگ) خوردگی جزء ضروری ترین بخش از برنامه های بهسازی آب می باشد. تعیین نمودن ماده بازدارنده مؤثر و بدست آوردن میزان مطلوب و بهینه ای از مواد شیمیایی با بیشترین راندمان در این روش مورد استفاده قرار می گیرد.

منظور از مونیتورینگ خوردگی، تعیین و پیش بینی نمودن وضعیت خوردگی سیستم می باشد. بطور اساسی در مونیتورینگ 2 هدف مدنظر می باشد: 1) بدست آوردن اطلاعاتی از وضعیت و چگونگی تجهیزات (از لحاظ خوردگی) 2) تشریح اطلاعات بدست آمده براساس متغیرهای موجود (از قبیل pH، دما، کیفیت آب، مواد شیمیایی و غیره ...) که نتایج زیر را دربر دارد:

1-افزایش طول عمر تجهیزات کارخانه.

2-اصلاح و بهبود کیفیت محصولات کارخانه.

3-کاهش تعمیرات غیر ضروری کارخانه (تعویض تجهیزات).

4-کاهش در هزینه های عملیاتی و اپراتوری.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نقش آب در گردش کارخانجات صنایع غذیی بسیار مهم و حیاتی است، به طوری که نبود و یا کمبود آب مناسب باعث اختلال در کار تولید و یا تولید محصولات نامرغوب و غیر بهداشتی میشود. غالبا آب در صنایع غذایی به صورت های مختلف مانند شستشوی مواد خام، شستشوی وسایل و تجهیرات، انتقال حرارت، ایجاد بخار برای مصارف پخت و اتوکلاو کردن و غیره مورد استفاده قرار میگیرد. به علاوه ، آب یکی از اجزای تشکیل دهنده مواد خوراکی و آشامیدنی است و در مجموع، پایش کیفی آب مورد استفاده در کارخانجات مواد غذایی به منظور اطمینان از مناسب و بهداشتی بودن آن ضروری است.
گرچه هدف اصلی این تحقیق بررسی کیفیت میکروبی آب مورد مصرفی کارخانه های تهیه کننده مواد غذایی در تهران بود، اما بعضی از پارامترهای شیمیایی - فیزیکی مانند سختی آب، PH، طعم و بو و نیز تعیین کلر باقیمانده به عنوان یک شاخص مهم به منظور گندزدایی موثر آب نیز بررسی شد.
برای انجام تحقیق، پنجاه کارخانه از مجموع بیش از ۷۰۰ کارخانه مواد غذیی تهران بر حسب وفور و عرضه مواد غذایی بطور تصادفی انتخاب گردید. اطلاعات کلی در رابطه با سیستم تامین آب مصرفی کارخانه مانند منبع یا منابع تامین آب، حجم آب مصرفی، مخزن و یا مخازن ذخیره، روش گند زدایی و ... در فرمی که برای این منظور تهیه شده بود، جمع آوری گردید . سپس برای تعیین کیفیت میکروبی و شیمیایی آب، در چندین نوبت از نقاط مختلف شبکه نمونه برداری و در زمان و شرایط مناسب به آزمایشگاه منتقل و آزمایش های مربوط بر روی نمونه ها انجام شد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه

بهداشت آب موضوعي بسيار مهم در بهداشت عمومي و مديريت سلامت مي‌باشد. قبل از پرداختن به راه كارهاي عملي استحصال، انتقال، بهسازي و توزيع آن لازم است اين عنصر حياتي موثر بر سلامت و مرتبط با توسعه پايدار، شناخته شود.

شناخت آب از نظر كيفيت و كميت و چگونگي حصول آن قدمي اساسي در جهت بهينه سازي مصرف آن مي‌باشد. اگر چه بيش از سه چهارم كره زمين را آب فرا گرفته است، سهم قليلي از آب‌هاي موجود، براي مصارف بهداشتي و كشاورزي، قابل استفاده است. زيرا حدود 3/97 درصد اقيانوس‌ها و 1/2 درصد يخ‌هاي قطبي و 6/0 درصد درياچه ها و رودخانه و آب‌هاي زيرزميني وجود دارد كه حدود 36/0 درصد كل منابع آب مي‌باشد. آب اقيانوس‌ها، درياها و اغلب درياچه ها و بسياري از منابع آب زيرزميني به علت شوري بيش از حد و داشتن املاح معدني براي مقاصد بهداشتي، كشاورزي و صنعتي، غيرقابل استفاده مي‌باشند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب