مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب که بر زمین می‌ریزد و در آن نفوذ می‌کند، از طرفی با تولید نیترات در فرایندهای زیست شناختی و از طرف دیگر بدلیل صاف شدت طبیعی در اثر دخالت پدیده‌های فیزیکی و مکانیکی در داخل زمین مورد تصفیه قرار می‌گیرد.
تولید نیترات
مواد آلی که بوسیله آب حمل می‌شوند، بتدریج که در زمین نفوذ می‌کنند، در اثر کاهش و اکسایش پی در پی متلاشی می‌شوند. مجموع پدیده‌هایی که طی آنها مواد آلی اولیه به نیترات‌های حل پذیر و مستقیما قابل جذب برای گیاه تبدیل می‌شوند، تولید نیترات است. نقش تفکیک مولکول آلبومینوئید مربوط به میکروب‌های هوازی و ناهوازی‌ ای است که در خاک ، زندگی و در اولین مرحله این مولکول را به سوی تبدیل به نمکهای آمونیاکی هدایت می‌کنند.

سپس تحت تاثیر باکتری‌های ویژه ، این نمکها ابتدا به نیتریت و بعد به نیترات تبدیل می‌شوند. بنابراین ، نیتروژن به شکل نیترات بوسیله گیاهان جذب می‌شود. گیاهان نیز مانند فرایند تولید نیترات به شرایطی مانند دما ، رطوبت و اکسایش نیاز دارند، اما حضور آهک نیز بسیار مهم است. به این دلیل است که توانایی تولید نیترات در سازنده‌های رخنه‌دار و سنگ آهک زیاد است، در حالی‌که در زمینهای سیلیسی و از لحاظ آهک ، فقیر این توانایی اندک است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اگرچه آب دو سوم سطح سیاره ما را پوشانده است ولی مقدار بسیار زیادی از این آب برای مصرف توسط انسان مناسب نمی باشد. مقدار آب قابل شرب موجود بر روی زمین به طور ناراحت کننده ای برای انسان ها ناکافی است، فقط سه درصد از کل آب موجود برای مصرف ما مناسب است. جدای از این، فقط یک درصد از این مقدار آب قابل مصرف در دسترس بشر بوده و دو درصد دیگر به شکل یخ های موجود در نقاط سرد زمین نهفته است.
جمع آوری آب باران، عدم استفاده از آب برای اهداف غیرضروری، استفاده از آب تصفیه نشده و یا آب تصفیه شده حاصل از فاضلاب برای آبیاری باغ ها و شست و شوی اتومبیل و کارهای مشابه اقداماتی هستند که در تمام دنیا توسط دولت ها به کار گرفته می شوند تا مردم را از نیاز به حفظ این منبع بسیالر با ارزش آگاه نمایند.
بیشتر آبی که برای نوشیدن در شهرها مصرف می شود، توسط لوله کشی آب از مخازن اصلی به محل های مصرف رسیده و در دسترس مصرف کننده قرار می گیرد. آب این مخازن اصلی توسط رودخانه تامین می شود و یا از دریاچه های بزرگی که با ذخیره کردن آب باران پر می شوند، حاصل می گردد. این آب روی بستری از ماسه حرکت داده می شود تا ذرات زاید و اضافی معلق در آن حذف شوند. سپس به آن کلر زده می شود تا موجودات ریزی که در آن وجود دارند و می توانند موجب بیماری هایی مانند یرقان، تیفویید، اسهال و غیره شوند، از بین بروند. این آب کلر زده در لوله کشی آب شهری وارد می شود.
باید بدانید که هیچ گونه اقدام و عملیاتی برای حذف مواد زاید حل شده در این آب انجام نمی شود؛ چنین فراینده هایی بسیار گران بوده و نمی توان آن ها را در قالب حجمی زیاد، به عنوان مثال در مورد منابع آب شهری، انجام داد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

قرار بود برای بازدید از یک واحد بازیافت آب از نیویورک به کالیفرنیا سفر کنم. قبل از مسافرت مطابق معمول کف آشپزخانه را دستمال کشیدم. سپس در حالی که سطل حاوی آب کثیف را درون کاسه توالت خالی کرده و به آب کف آلودی که از سیفون خارج می شد نگریستم، برای یک لحظه در ذهن خود به تاسیساتی فکر کردم که مسیر این آب کثیف را تشکیل داده و با گذشتن از لوله های طویل، این آب را به تصفیه خانه فاضلاب می رسانند تا در آنجا مواد جامد موجود در آن جدا شده و آب پس از ضدعفونی شدن وارد اقیانوس شود.

یک روز بعد زمانی که در شهر سانتاآنا در کالیفرنیا بودم، توجهم به توالت هتل جلب شد و در این لحظه بود که به یک چرخه کاملاً جدید آب فکر کردم. در این شهر آب پس از خروج از سیفون و شبکه فاضلاب وارد تصفیه خانه فاضلاب در ناحیه فانتین ولی می شود. سپس آب خروجی به جای اقیانوس وارد یک تصفیه خانه دارای سوپرفیلترهایی می شود که آب را از آب باران نیز تمیزتر می کنند. در ادامه آب خروجی از این واحد از طریق یک خط لوله 13مایلی به شمال این منطقه پمپاژ و وارد یک دریاچه مصنوعی می شود تا از این طریق به درون زمین نفوذ کند. در پایین دست این دریاچه نیز تصفیه خانه هایی قرار دارد که آب را از این آبخوان برداشت کرده و آب مورد نیاز 3/2 میلیون مشترک را تامین می کند که البته این آب قابل شرب نیز هست. اگر شما با این کار موافقید می توانید نام این عملیات را «استفاده مجدد غیرمستقیم برای شرب» بنامید. اگر با این نام درگیری ذهنی دارید، شاید بتوانید نام این عملیات را «از توالت به شیر آب» نامگذاری کنید!

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب
 

بکارگیری پرتو فرابنفش در فرایند پالایش آب و تصفیه فاضلاب روشی شناخته شده برای جایگزینی مواد شیمیایی گندزدا از قبیل کلر میباشد. پرتو فرابنفش عمل ضد عفونی  را به طور موثر و بدون تولید ترکیبات مشکل زای جانبی ناشی از گندزداهای شیمیایی از قبیل کلر انجام میدهد.

بکارگیری پرتو فرابنفش در فرایند پالایش آب و تصفیه فاضلاب روشی شناخته شده برای جایگزینی مواد شیمیایی گندزدا از قبیل کلر میباشد. پرتو فرابنفش عمل ضد عفونی  را به طور موثر و بدون تولید ترکیبات مشکل زای جانبی ناشی از گندزداهای شیمیایی از قبیل کلر انجام میدهد.

مناسب ترین زمان برای بازبینی استراتژی کلی فرایند گندزدایی در تصفیه خانه ها و شبکه توزیع آب شهری، زمان نوسازی تاسیسات موجود تصفیه آب آشامیدنی و یا در خلال طراحی تاسیسات جدید می باشد. گندزدایی مقدماتی و ثانویه شبکه توزیع آب‌‌،‌‌ هر دو بایستی در قالب یک استراتژی کلی گندزدایی گنجانده شوند. در این مقاله مقایسه ای بین گندزداهای شیمیایی وUV  به عمل آمده و تاثیرات انتخاب هر یک تشریح گردیده است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

-        فسفر آب از طریق رعد و برق تأمین می گردد.

-        در پساب ته نشینی ثانویه BOD  معلّق، تقریباً 3 برابر BOD محلول است.

-        در پساب ته نشینی اولیه BOD  محلول بیشتر از BOD معلّق است.

-        گستره مساحت سطح کربن فعال از 500 تا 1500 متر مربع در هر گرم گزارش شده است.

-        در تصفیه خانه های فاضلاب، اگر فاضلاب را قبل از ورود به حوض هوادهی ازن زنی نمائیم BOD بالا می رود ولی COD تغییر نمی کند.

-        بین کدورت و غلظت جامدات معلق در فاضلاب هیچ رابطه ای وجود ندارد امّا در پساب حوضجه های ته نشینی ثانویه در یک سیستم تصفیه بیولوژیکیبین کدورت و جامدات معلق رابطه زیر وجود دارد:

Suspended Solid (mg/lit)=(2.3-2.4)*Turbidity(NTU)

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

كيفيت باكتريولوژي آب آشاميدني را ميتوان از طريق نمونه هاي متوالي كه در طول مدت زمان معيني جمع آوري شده، ارزيابي نمود. خطر عمده اي كه همراه آب آشاميدني مي باشد، عبارتست از احتمال آلودگي آن بوسيله فاضلاب يا مدفوع انساني، اگر چنين آلودگي رخ داده باشد ممكن است آب باعث انتقال باكتري هاي بيماريزا روده اي گردد با آنكه روشهاي جديد باكتريولوژيك امكان تعيين باكتري هاي بيماري زا را در آب به وجود آورده، ولي جدا كردن آنها از نمونه هاي آب آشاميدني به صورت روزمره عملي نيست.

دلايل استفاده از كليفرم روده اي به عنوان شاخص معرف آلودگي آب به فاضلاب انساني عبارتند از:

تعداد (غلظت): تعداد بالاي اين باكتري هادر روده (روزانه هر نفر 100 تا 400 ميليارد كليفرم دفع مي كند)، به طوري كه حتي در اثر رقيق شدن هاي مكرر هم، مي توان اطمينان داشت كه اگر هر نوع باكتري در نمونه باشد، حتماً كليفرم روده اي هم وجود دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب شرب سالم

 فهرست                                                                           

1 )خلاصه

2 )مقدمه

3 )كيفيت آب شرب

                                        كيفيت فيزيكي وظاهر ي

                                       كيفيت شيميائي

                                       كيفيت باكتريولوژيك

4 )بيماريهاي قابل انتقال از طريق آب

                                                      كلرآ

                                                      تب تيفو ئيدوتب پاراتيفوئيد(حصبه وشبه حصبه )

                                                      ديسانتري ، اسهال و ناراحتيهاي معدي وروده اي

                                                       ژيارديازيس

                                                      آميبيازيس

                                                      گاستروآنتريت

                                                      كريپتوسپوريديوم

                                                      عفونتهاي ويروسي

5 )علل شيوع بيماريهاي مرتبط با آب

6 )روشهاي پيشگيري موثر از شيوع بيماريهاي مرتبط باآب

7)منابع آب و اولويت بندي آنها

8)روشهاي ضدعفوني آب شرب

                                                     كلرزني

                                                      استفاده از اشعه اولتراويوله

                                                      جوشاندن

                                                       يدزني

                                                        ازن زني

9)منا بع

 

 آب شرب سالم

 مقدمه:

 

آب جزئي از محيط زيست است كه كيفيت آن تحت تاثير سلامتي محيط زيست مي باشد واز طرفي ارتقاءبهداشت محيط هم رابطه مستقيم با كميت وكيفيت آب دارد.

يك منبع آب سالم بايد بتواند ،آب سالم وبه اندازه كافي براي جامعه مورد نظر تامين كندوبراي رسيدن به اين هدف بايد مرتب تحت نظارت وكنترل مسئولين بهداشت قرار داشته باشد تا بتوان با آگاهي از وجود هر گونه آلاينده هاي احتمالي در آب اقدامات كنترلي لازم را اعمال نمود.

تامين آب سالم ومديريت صحيصح امور فاضلاب نقش اصلي در كاهش موارد ابتلاءبه بسياري از بيماريهاي عفوني مرتبط با آب دارد ومجموعه اقدامات بهسازي محيطوآبرساني بهداشتي وسالم وكافي 100 -40 درصد از موارد ابتلاءبه بيماريهاي واگيردارمرتبط با آب مي كاهد.

يك آب به ظاهر سالم وزلال ممكن است محتوي انواع ميكروارگانيزمهاي زنده بيماريزا وآلوده باشد وبه همين دليل بايد قبل از مصرف آب جهت شرب از سالم بودن آن مطمئن شويم .

تامين آب سالم وكافي در مناطق جنگي و شرايط اظطراري نيز از اهميت خاصي برخوردار بوده ودر اين راستا انتخاب صحيح منابع آب وبرنامه ريزي لازم جهت حفاظت منبع آب وشبكه توزيع وهمچنين اعمال روشهاي تصفيه آب تا حد لازم وانجام ضدعفوني آب به عنوان فرايند لازم الاجراي تصفيه آب از جمله ضروريات براي پيشگيري موثر از انتقال بيماريهاي مرتبط با آب وفراهم كردن شرايط نابودي عوامل بيماريزاي احتمالي موجود در آب ميباشند ودر واقع تامين آب باكدورت كمتر از يك واحد نفلومتري (NTU)  وكلر باقي مانده آزاد حداقل 05 0

ميلي گرم در ليتر جهت مصارف شرب و بهداشتي در هر شرايطي عامل موثري در تامين سلامت پرسنل تحت امر مي باشد.

 

 

 

 

 

كيفيت آب :

در بررسي كيفيت آب ،كيفيت فيزيكي وظاهري ،كيفيت شيميائي وكيفيت باكتريولوژيك آب مد نظر مي باشد.

كيفيت فيزيكي وظاهري آب:

كيفيت فيزيكي آب مربوط به خصوصياتي از آب شامل رنگ ،كدورت ،طعم ،مزه ودرجه حرارت آب  ميشود كه باحواس بينائي ،چشائي ،لامسه وبويائي قابل تشخيص هستند. در هر شرايطي رقبت مصرف كننده براي مصرف آبي بااين خصوصيات ،به تناسب افزايش مقادير رنگ ،بو،كدورت ،طعم ومزه و....كاهش مي يابد،چون مصرف كننده با حواس خود براحتي آنها را تشخيص مي دهد.

كدورت آب شاخص خوبي دركمك به  بيان كيفيت آب مصرفي  است و ميزان  پيشرفت عمل تصفيه آب را نشان مي دهد وهر چه پائين تر باشدبهتر است .حتي كمتر از يك واحد نفلو متري ،واگر بتوانيم آبي با اين خصوصيات را براي جامعه مورد نظر فراهم كنيم كيفيت خوبي از آب را تامين كرده ايم.

آب شرب بايد بي بو، و مزه آن گوارا باشد.كه البته مزه آب بدليل وجود املاح مختلف كلريد ها،نمكهاي آهن والومينيوم ومنيزيم و...مي باشد.هدايت الكتريكي وPHآب نيز از جمله خصوصيات فيزيكوشيميائي آب هستندكه به  ترتيب  نشان دهنده كل جامدات محلول واسيديته آب مي باشند.

آب تصفيه شده ويا منبع آبي كه جهت مصرف آماده شده معمولا داراي آلاينده هاي فيزيكي نمي باشدولي ممكن است در طول مدتي كه آب فوق براي مصرف درمخازن  ذخيره ميگردد داراي آلودگيهاي فيزيكي بشود ،به اينصورت كه با باز بودن درب مخازن ذخيره آب وتابش نور خورشيد داخل مخزن وهمچنين ورود آلگها وجلبكهاوگياهان آبزي از محيط به داخل منبع ذخيره آب ،شرايط براي رشد وتكثير آلگها و...با انجام فتوسنتز مهيا مي شود وممكن است بعد از مدتي در جدار مخزن ذخيره آب لايه ائي از جلبكها وآلگهاي مختلف رشد نموده ومنشاءبو وطعم وحتي رنگ وكدورت در آب شوند.

با توجه به اينكه استفاده از اينگونه مخازن براي ذخيره آب در مناطق نظامي وجنگي وبويژه عملياتي در حد گسترده مي باشد بستن كا مل درب مخازن بسيار مفيد خواهد بود ،هم از ورود ذرات معلق هوا به داخل آب جلوگيري مي شود وهم از فراهم شدن شرايط رشد آلگها مما نعت مي شود در نتيجه كيفيت فيزيكي آب نيز حفظ شده است ومشكلات مربوط به شستشو وپاك كردن لجنهاي مخزن به كمك آب سالم وپاك وضدعفوني آن را هر چند مدت يكبار نداريم.

 كيفيت شيميائي :

كيفيت شيميائي آب مربوط به حضور يونهاي عامل سختي و بويژه مجموعه كاتيونهاوآنيونهاي قابل حل در آب وسموم وتركيبات آلي وعناصر سمي وكمياب مي شود.،كه براي هر كدام از آنها در آب شرب مقادير مشخص واستاندارد مطلوب و حداكثر مجاز تعيين شده است،يكي از مهمترين وفراوانترين آنها معمولا يونهاي عامل سختي آب است كه بدن انسان در برابر آنها حساسيت زيادي ندارد وآبهاي با سختي 350 ميلي گرم در ليتر را براحتي مصرف مي كند وبراي مدت كوتاه تا سختي 500 ميلي گرم در ليتر را هم مي تواند جهت شرب مصرف كند در حاليكه آبهاي خيلي سبك براي شرب خوشمزه وگوارا نيستند وتوصيه مي شود سختي آب براي مصارف شرب بالاي 50 ميلي گرم در ليتر باشد.از جمله كاتيونها وآنيونها ي مرتبط با سختي به ترتيب اهميت كاتيونهاي منيزيم ،كلسيم ،استرانسيم ،آهن ،الومينيوم ومنگنز ومس وآنيونهاي كربنات،بيكربنات ،كلرور،سولفات وسيليكات ونيترات است كه محلول در آب هستند.

از جمله تركيبات شيميائي كه وجود آنهادر آب سلامتي انسان را تهديد مي كند سموم وتركيبات آلي است كه ممكن است از طريق زه آبهاي زمينهاي سمپاشي شده ،ورود فاضلابهاي خانگي وصنعتي ويا طي يك عمليات خرابكاري به منابع آب وارد شوند. عناصر سمي وجزئي نيز از جمله تركيبات شيميائي موجود در آب هستند كه مقادير آنها در آب بسيار جزئي است ودر شرايطي كه مجبور به استفاده از ،بطريهاي آب آماده براي تامين آب شرب نيروهاي نظامي باشيم در اين شرايط كنترل تمام عناصر جزئي هم حائز اهميت وضروريست از جمله عناصري كه حضور آنها در اينگونه آبها بايد بررسي واندازه گيري شود،عبارتند از :

بريليوم ،كادميوم كروميوم ،مس ،آهن ،منگنز،منيزيم ،جيوه ،نيكل ،سلنيوم ،استرانسيوم ،واناديوم ،روي ،فلوئور،يدوبروم .

از جمله عناصر سمي كه احتمال حضور آنها در منابع آب بدليل تصفيه ناقص وياضعيف فاضلابهاي تخليه شده به آبهاي پذيرنده وجود دارد آرسنيك ،سيانور ،سرب،جيوه وكادميوم و...مي باشد.

نيروهاي نظامي بخصوص آنهائي كه در مناطق گرمسير مستقر هستند معمولا مصرف آب شرب بالائي دارند.حال اگر همين نيروها در منطقه گرمسير حين عمليات ويا فعاليتهاي آموزشي مقدار زيادي از اب بدن خود را از طريق عرق كردن ازدست بدهند مجبور هستند وضروري است مصرف آب شرب خود راتا حد زيادي اضافه نمايند تا با جايگزين كردن آب از دست رفته بدن ،از صدمات گرمائي پيشگيري نمايند.ولي  توجه به اين نكته هم لازم است كه مصرف بالاي اب شرب به تنهائي مي تواند منجر به مسموميت شديد ومرگ ناشي از كاهش سديم از دست رفته حين عرق كردن شود،چون آب مصرفي به تنهائي با توجه به كيفيت شيميائي آن قادر به تامين املاح از دست رفته نمي باشدوتا بحال چندين مورد مرگ  بدليل مسموميت شديد  ناشي از  مصرف زياد آب وكاهش سديم در خون ورزشكاران ونيروهاي نظامي  گزارش شده است .

عدم آگاهي وتفسير غلط علائم بيماري در شرايطي كه فرد با كاهش آب وصدمات گرمائي مواجه شده است مي تواند منجربه تامين وجايگزين كردن آب تا حد زياد ومصيبت بار بدون تامين نمك ويا سديم جايگزين  براي بيمار شده وسبب مرگ او گردد.در حاليكه با پيش بيني مصرف كافي قرصهاي نمك مي توان براحتي از اين مشكل پيشگيري كرد.

معمولا در بين منابع آبي كه براي تامين مصارف شرب وبهداشتي حتي در مراكز ومناطق نظامي انتخاب مي شود كمتر با مشكلاتي ناشي از كيفيت شيميائي آب مواجه مي شويم وغالبا املاح آب در حد قابل قبولي هستند ولي اعمال كنترلهاي لازم جهت اطمينان از سلامت كيفيت شيميائي آب هم در هر شرايطي ضرورت دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بهسازی چشمه هاي آب آشاميدني

Springs   sanitation

 

 

 

 

 حفاظت چشمه ها از آلودگي از اهميت بالائي برخوردار است و استفاده از اتاقكها براي اين منظور يكي از روشهاي مناسب مي باشد.

البته ساختن چنين سازه اي

استفاده از اتاقك در بهسازي چشمه ها زماني مفيد است كه :

1-  از آن به عنـوان يك حوض ته نشيني ساده براي جدا كردن ذرات شن استفاده شود. 

2- استفاده از آن به عنوان مخزن ذخيره براي چشمه هايي كه در آنها ماكزيمم مصرف و نياز جامعه بيشتر از جريان آب چشمه ها باشد .

3- روشي براي حفاظت آب چشمه ها از آلودگي باشد .

4- روشي براي جمع آوري آب چشمه از طريق يك مسير مناسب و آسان از لايه هاي آبهاي زيرزميني به داخل يك مسير انحرافي است .

 با توجه به مطالب فوق مجازيم اتاقك را حذف كنيم :

-      اگر بتوانيم آب را از يك چشمه بدون اتاق حفاظت و جمع آوري كنيم .

-      واگر ذخيره نمودن آب لازم نباشد چون جريان آب چشمه به اندازه كافي بود و يا ماكزيمم مصرف نياز آب اجتماع  را طبق مي نمايد .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب