مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تصفیه‌خانه‌های آب نقشی کلیدی در تامین آب بهداشتی قابل نوشیدن برای مردم بازی می‌کنند. در این تصفیه‌خانه‌ها فرایندهای شیمیایی و فیزیکی پیچیده‌ای بر روی آب خام انجام می‌گیرد تا قابل نوشیدن گردند. از این پس قصد داریم تا یک سلسله مطالبی در مورد نحوه‌ی عملکرد این سیستم‌ها ارایه کنیم. امیدوارم که مفید واقع گردند. قابل ذکر است که موارد ارایه شده از کتابچه‌ها، گزارش‌ها و همچنین بازدیدهایی است که انجام داده‌ام و یا مطالعه کرده‌ام. امیدوارم که مطالب برای دوستان عزیز مفید باشد و چنانچه نظرات شما در این موضوع ارایه گردد بسیار مورد توجه این‌جانب قرار خواهد گرفت.

قبل از طراحی تاسیسات آب‌گیری، انتقال و تصفیه‌ی آب برای آشامیدن و مصارف دیگر، باید از کیفیت و کمیت آب منبع تامین‌کننده در طول عمر مفید یک طرح مطمین بود و این بخش از مطالعات است که در برنامه‌های توسعه‌ی منابع آب در سطح کلان و منطقه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرد. بنابراین باید کیفیت آب مورد نیاز تمام مصارف را دانستو تغییرات احتمالی کیفیت آب‌های موجود را نیز پیش‌بینی نمود زیرا هر گام در راه توسعه‌، روی کمیت و کیفیت منابع آب موثر است که در واقع جنبه‌های منفی و یا تخریبی آن بیشتر است. مهم‌ترین هدف در تصفیه‌ی آب برای مصرف آشامیدنی، از بین بردن عوامل زنده‌ی بیماری‌زا در صورت وجود آن در آب خام است به‌طوری‌که مصرف آن برای انسان بی‌خطر گردد. به‌علاوه آب از نظر رنگ، بو و کدورت در حدی باشد که مورد قبول مصرف‌کننده قرارگیرد و در نهایت این‌که هزینه‌های انجام کار ئارای توجیه اقتصادی باشد و قیمت تمام شده‌ی آب از توجیه اقتصادی قوی برخوردار باشد. اغلب آب‌ها دارای ناخالصی‌هایی هستند و هدف از تصفیه‌ی آب، رساندن این ناخالصی‌ها به حد مجاز تعیین‌شده یعنی استانداردهای آب آشامیدنی است. معمولا" آب طبیعی هم برای مصارف آشامیدنی و بهداشتی و هم برای مصارف صنعتی، نیازمند تصفیه است. تصفیه‌ی آب برای مصارف آشامیدنی و بهداشتی، آسان‌تر و ارزان‌تر از تصفیه‌ی آب برای مصارف صنعتی است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

شـــير پروانـــه‎اي معمولا" در بالادســت محفظـه حلزونــــي (spiral case) قـــــرار دارد و بـــراي جـــداسازي تــــوربين از مسیر بالادســـت به‌کار می‌رود. در ضمن به منظـــور قطــــع جريــــان آب در مواقع اضطــراري نیز از شیرپروانه‌ای استفاده می‌شود.

 شير پروانه‎اي شامل قسمتهای زیر می‌باشد :

 

-بدنه شير (Valve Body)

-مكانيزم هيدروليكي (Hydraulic operating mechanism)

-آب‌‎بند(Water sealing)

-سيستم كنترل

-مجموعه بای‌پس  (By pass valves)

-اتصال پائين‎دست (Downstream transition)

 

شـــير پروانــــه‌اي معمولا" توســــط وزنــه بسته می‌شود ولی با عملکرد دو ســــرووموتور هيدروليكي باز مـي‎شود. يك سيســـتم هيدروليكي كه شـــامل مخزن تخليـه روغـن(sump)، دو دستــگاه پمـــــپ روغــــن و مخـزن هــوا –روغــــن است براي شيرپروانه‌ای در نظــرگرفته می‌شود تا روغــــن با فشار مورد نياز (مثلا"  فشار bar 40) را براي سروومـــــوتورها فراهم كند. شير‌پروانه‎اي توسط يك قطعه واسطه (expansion joint) به محفظــــه حلزونـــي (Spiral-case) متصل شده و توسط نگهدارنــــده‎هايي كه در مــواقع بسته شدن به آن اجــــازه جابجــــايي طولي مي‎دهنـــد مهـــار شده است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب سخـت آبـی اسـت کـه حـاوی گـچ، آهـک و دیــگر املاح محلول می بـاشـد. در آب سـخـت سـطـــح برخی از املاح مـعـدنی مـحـلـول در آب بیـشـــتر است. این املاح معدنی عمدتا شامل کربنات کلسیم و کربنات منیزیم می باشند.
اما املاحی مانند بی کربناتها، سولفاتها و سیلیکات ها و هــمچنین آهن و منگنز را نیز در برمیگیرد. با آنکه نوشیدن آب سـخـت مشـکل خـاصـی بـرای سـلامـتـی شـما ایجاد نمی کنـد (جـز آنـکه میتواند تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهـد) چــه بسا ممکن است در برخی موارد مزیتهایی نیز داشـتــه باشد (مثلا شکستگی استخوانها سریعتر جوش می خـورند و یا خوردگی را در لوله ها به حداقل میرساند)
امــا مصرف آب سخت مضرات بسیاری نیز دارا میباشد که به قرار زیر میباشد:

1- موجب رسوب مواد آهکی بروی جداره داخلی کتریها، قوریها، لوله های آب گرم، لباس شوییها، ظرف شوییها، کولرها، شوفاژها و دیگهای بخار میگردد.

2- کیفیت طعم و مزه چای و قهوه را کاهش میدهد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

انتخاب روش اتصال ، بستگی به کاربرد خط لوله ، نیازمندیها و امکانات موجود دارد . از اتصال الکتروفیوژن معمولاً در شبکه های توزیع گاز و از اتصالات جوش لب به لب و اتصالات پیچی و جوشی پلی اتیلنی ، در خطوط آب و فاضلاب و شبکه توزیع آنها استفاده می شود . اتصالات پیچی به راحتی و سریعاً باز و بسته شده و هیچگونه آسیبی به لوله وارد نمی کنند و از این ویژگی برخوردارند که در برابر مواد شیمیائی کاملاً مقاوم می باشند . در اتصالات جوشی ، کیفیت جوشی و بازده آن بستگی به مهارت و توانائی جوشکار ، تناسب و کارایی مناسب دستگاه جوش و تجهیزات مربوطه و میزان رعایت اصول و قوانین جوشکاری دارد . با توجه به دامنه وسیع کاربرد اتصال جوش لب به لب در لوله های پلی اتیلن تک جداره و استحکام و قابلیت های بسیار ممتاز این نوع اتصال ، در ذیل به شرح مختصری از آن می پردازیم . * جوشکاری به روش لب به لب با صفحه داغ ( butt fusion ) این نوع جوشکاری ، طی مراحل زیر انجام می شود : - ابتدا لوله در دو فک دستگاه جوش (ثابت و متحرک) گذاشته می شود و پس از تنظیمات لازم ، قالب ها بسته می شوند . - صفحه قیچی مابین دو لوله قرار می گیرد و لبه لوله ها را کاملاً صاف و تمیز می نماید و پس از آن برداشته می شود . - صفحه داغ را که دمای ان به حد مجاز رسیده است (210-220 درجه سانتیگراد) مابین لوله قرارداده و دو سر لوله ها به آن چسبانده می شوند و فشار طبق دستور عمل های دستگاه جوش ، بالا برده می شود تا در محل تماس لوله ها با صفحه داغ ؛ برآمدگی مدور و یکنواختی با اندازه معین ایجاد گردد . - در ادامه مرحه فوق ، از میزان فشار کاسته می شود و لایه های داخلی در محل اتصال کاملاً ذوب می گردند . - قسمت متحرک دستگاه جوش ، به عقب رانده شده و صفحه داغ بصورتی جدا می شود که هیچ آسیبی به سطوح ذوب شده وارد نیاید . - دو سر لوله ، به سرعت به همدیگر چسبانده شده و فشار بتدریج ، افزایش یافته و تا خنک شدن محل جوش ، ثابت نگاه داشته می شود . - مدت زمان خنک شدن در مرحله فوق ، بستگی به ضخامت لوله ها دارد . در طی این زمان ، محل اتصال نباید تحت تنش یا فشار غیر مجاز قرار بگیرد . - لبه جوش در محل اتصال باید بصورت یک برآمدگی دو تکه باشد . تشکیل این برآمدگی ، نشان دهنده آن است که جوشکاری بصورت یکنواخت انجام شده است .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

هر واحد نيروگاهي براي كنترل سرعت و قدرت توربين به يك دستگاه گاورنر (Governor) براي تنظيم جريان آب ورودي به توربين، مجهز مي‌گردد.

 

گاورنرها به 3 دسته تقسيم مي‌شوند:

     -گاورنر مكانيكي

     -گاورنر الكترومكانيكي

     -گاورنر الكترونيكي

در حال حاضر فقط از گاورنر الكترونيكي در نيروگاههاي جديد استفاده مي‌شود و گاورنرهاي مكانيكي و الكترومكانيكي را فقط در نيروگاههاي قديمي مي‌توان پيدا كرد.

 

گاورنرهاي جديد داراي دو قسمت الكترونيكي و هيدروليكي مي‎باشند.

 

1- قسمت الكترونيكي گاورنر

يك كنترل‎كننده الكترونيكي حلقه بسته (close loop) ، مجهز به PLC ، به‌صورت كاملا” دوتايي (Full redundant)، كنترل سيستم را بر عهده مي‌گيرد.

سيگنال‎هاي ورودي اين كنترل‎كننده معمولا" عبارتند از:

-سيگنال آنالوگ سرعت توربين، از خروجي سنسورهاي سرعت توربين (mA20-4)

-سيگنال آنالوگ نشان‎دهنده موقعيت ويكت گيت‌هاي توربين(mA20-4)

-سيگنال آنالوگ نشان‎دهنده توان خروجي ژنراتور (mA20-4)

بر اســــاس سيگنـــــال‎هاي ورودي فــوق و پــردازش آن‌ها در كنتـرل‌كننده PLC، سيگنال خروجــي گـــاورنر الكتـــرونيكي (mA20-4) به شـــير راهنمـــا(Pilot valve)  اعمـــال شـــده و با عمــلكرد اين شيـر، فشـــار و دبــي لازم روغـــن براي حركــــت سـرووموتور و دريچه‎هـــاي هـــادي توربيـــن(wicket gates) از طريـق شيـــر كنتـــرل اصـــلي(main valve) گاورنر فراهم مي‎گردد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

انواع همولیزدر محیط کشت:

آلفا همولیز:این نوع همولیز در صورتی که یک هاله تاریک متمایل به سبز در زیر کلونی در آگار مشاهده شود وجود دارد.بعضی مواقع این نوع به علت تغییر رنگ در کلونی به عنوان همو لیز سبز نیز شناخته می شود. معانی مشابه ای که برای این نوع بکار می رود شامل همولیز ناقص وهمولیز جزئی می باشد. عامل اصلی ایجاد همو لیز آلفا تولید پراکسیداز در محیط توسط باکتری است.

بتا همولیز: این نوع از همولیز توسط لیز کامل گلبولهای قرمز در محیط کشت مشاهده می شود،اطراف و کنار کلونی ها به صورت شفاف و رنگ پریده دیده می شود.استرپتوکوک پایوژنز یا استرپتوکوک های گروهA بتا همولیتیک ، بتا هولیز را از خود نشان می دهند.تست های همولیتیک همچنین برای افتراق استرپتوکوک اورئوس که بتا همولیتیک هستند از گونه های استرپتوکوک اپیدرمیدیس غیر همولیتیک بکار می روند.بتا همولیز در بعضی موارد به عنوان همو لیز کامل نیز شناخته می شود. بتا هولیز توسط تولید همولیزین در محیط ایجاد می شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

ترکیبات اورگانوفسفره (Organophosphorus) (Organo Phosphate)

منشا اصلی این سموم اسید فسفریک است. عناصر تشکیل دهنده حشره‌کش‌های این دسته، عبارت هستند از: کربن، ئیدروژن، اکسیژن و فسفر. برخی از آنها، نیز دارای عناصری دیگر، مانند کلر، برم و گوگرد هستند.در سموم فسفره Z می تواند اکسیژن یا گوگرد باشد ، اگر گوگرد باشد، ترکیب حاصل تیوآت یا تیونات نام می گیرد و اگر گوگرد به جای یکی از اکسیژن های متصل به هیدروژن قرار بگیرد، ترکیب حاصل رل تیولات می گویند. چنانچه به جای گوگرد در تیولات، نیتروژن قرار گیرد ، ترکیب آمیدات خواهد بود. X گجروه ترک کننده است که می تواند هالوژن، سیانید، تیوسیانات و یا ... باشد. R1 و R2 گروههای الکیل (R-) و یا الکوکسی (-O-R) می باشد.

 اگر استخلاف های R1 و R2 ، هر دو از یک ماهیت یعنی هر دو دهنده الکترون و یا هر دو کشنده الکترون باشند. در این صورت ترکیب یک حشره کش است، ولی اگر از نظر دهندگی و کشندگی الکترون، از دو ماهیت متفاوت باشند، در این صورت ترکیب یک گاز جنگی است. گروههای الکیل دهنده الکترون و گروههای الکوکسی کشنده الکترون هستند. بنابراین با یک نگاه ساده به فرمول ساختمانی ارگانوفسفره ها می توان کاربرد آنرا تشخیص داد.

نخستین بار، آلمانی‌ها در جنگ جهانی دوم، از ترکیبات آلی فسفره، به عنوان گاز جنگی استفاده گردند. این گازها به نام گازهای عصبی شناخته شده هستند.

مهمترین و معمول ترین راه تماس صنعتی با سم‌های آلی فسفره، آلودگی‌ها و تماس‌های اتفاقی پوست است. و بیشتر ترکیباتی که در این دسته جا می‌گیرند، به سرعت و به آسانی از راه پوست جذب می‌شوند. دومین راه تماس عمده، از راه استنشاق است. سم‌های آلی فسفره، به طور کلی، دارای فشار بخار پایین هستند و در برخی گونه‌های آنها مانند پاراتیون که در کشاورزی استفاده می‌شود، مسمومیت‌هایی تا حد مرگ در اثر تماس‌های شدید کوتاه مدت مشاهده شده است. تماس از راه دستگاه گوارش، نمی‌تواند در بهداشت حرفه‌ای مطرح شود، اما گاهی ممکن است ماده سمی به علت رعایت نکردن اصول بهداشتی، به هنگام سم پاشی یا تولید خورده شود و از این راه مسمومیت ایجاد کند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب