مرجع تخصصی آب و فاضلاب

روابط اصلی

دو رابطه اساسی که در محاسبه افت فشار نقش مهمی دارند عبارتند از:

رابطه دارسی ويسباخ

که در آن l طول لوله, d قطر لوله, v سرعت متوسط سيال, λ ضريب افت و h مقدار افت فشار ميباشد. بسياری از روشهای محاسبه افت فشار در واقع روشهايی هستند برای بدست آوردن مقدار λ که با قرار دادن آن در رابطه دارسی مي‌توان افت فشار را محاسبه کرد.

عدد رينولدز

که در آن V سرعت متوسط سيال, d قطر لوله, ν گرانروی سيال ميباشد. عدد رينولدز در واقع شاخصی است برای تعيين ميزان مغشوش بودن جريان که در بسياری از روشها به عنوان پارامتر ورودی مورد استفاده قرار ميگيرد.

مشروح روشها

پس از بررسی و مقايسه روشهای ارائه شده در منابع ليستی از تمامی روشهای موجود به شرح زير حاصل شد.

رابطه برای جريان آرام

اين فرمول فقط برای جريان آرام کاربرد دارد (Re<2300).

رابطه کوناکف Konakov

فقط برای لوله‌های صاف و تنها وقتی که عدد رينولدز بين 2300 و 10⁶ باشد کاربرد دارد.

رابطه بلازيوس Blasius

فقط برای لوله‌های صاف و تنها وقتی که عدد رينولدز بين 2300 و 10⁵ باشد کاربرد دارد.

رابطه هرمان Hermann

فقط برای لوله‌های صاف و تنها وقتی که عدد رينولدز بين 2x10⁴ و 2x10⁶ باشد کاربرد دارد.

رابطه پراندتل Prandtle

فقط برای لوله‌های صاف و تنها وقتی که عدد رينولدز بين 2300 و 4x10⁶ باشد کاربرد دارد.

رابطه نيکورادزه Nikoradze

فقط برای لوله‌های صاف و تنها وقتی که عدد رينولدز بين 10⁴ و 10⁸ باشد کاربرد دارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

جذب سطحی

در عملیات جذب سطحی انتقال یک جز از فاز گاز یا مایع به سطح جامد صورت می گیرد از کاربردهای این فرایند می توان به رنگبری شربت قند و تصفیه روغنهای صنعتی یا خوراکی و حذف مواد آلاینده از هوا یا مخلوط گازهای دیگر اشاره کرد.
واژه جذب سطحی برای تشریح این حقیقت به کار می رود که غلظت مولکولهای جذب شده در سطح تماس جامد بیشتر از فاز گاز یا محلول است. جذب روی یک سطح جامد به علت نیروی جاذبه اتم ها یا مولکولها در سطح آن جامد است در عمل جذب سطحی نیروهای مختلفی اعم از فیزیکی و شیمیایی موثرند و مقدار آن بستگی به طبیعت ماده جذب شده وجسم جاذب دارد.
در حالت جداسازی های گازی از فرآیند جذب ، در رطوبت زدائی ها هوای خشک و دیگر گازها ، بوزدائی و جداسازی ناخالیصی ها از گازهای صنعتی مثل دی اکسید کربن ، بازیابی حلالهای پرارزش از مخلوط رقیق آنها با هوا یا گازهای دیگر، و جداسازی مخلوطی از هیدروکربن های گازی مانند مخلوطی از متان ، اتیلن ، اتان ، پروپیلن و پروپان استفاده می شود. از فرآیندهای جداسازی مایع می توان رطوبت زدائی بنزین، رنگ زدائی محصولات نفتی و محلولهای آبکی قندی، بوزدائی و طعم زدائی آب، و جداسازی هیدروکربن های آروماتیکی و پارافینی ، را نام برد که هرکدام از این موارد در صنعت کاربرد وسیعی داشته و بنا به مورد و شرایط محدوده کاری از آن استفاده می شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تانکرهای آب‌رسانی جهت انتقال آب شرب به مناطقی که دسترسی به آب آشامیدنی وجود ندارد، استفاده می‌گردد. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی (WHO) و به منظور جلوگیری از شیوع بیماری‌ها و انتقال عوامل بیماری‌زا خصوصا در فصول گم سال که میزان مصرف آب افزایش می‌یابد، رعایت نکات بهداشتی در خصوص تانکرها و منبع آبی که جهت انتقال استفاده می‌شود، ضروری است. بنابراین تانکرهای آب‌رسانی قبل از استفاده باید تمیز و گندزدائی شوند و در حین این عمل نکات ایمنی و بهداشتی نیز رعایت گردد.
تانکرهای مورد استفاده جهت آب‌رسانی نباید به منظور حمل و انتقال سایر مواد غیر از آب شرب استفاده شوند و باید دارای ویژگی‌های خاصی باشند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به استاندارد بودن جنس تانکر، دارا بودن تجهیزات مورد نیاز، طراحی مناسب تانکرها جهت تمیز کردن و گندزدائی آنها و حفاظت در برابر آلودگی‌ها اشاره نمود.
نگهداری تانکرهای آب‌رسانی و تجهیزات آنها از نکات حائز اهمیت می‌باشد. انجام آزمایش آب تانکرها به‌طور منظم جهت کنترل کیفیت باکتریولوژیکی و هم‌چنین کنترل میزان کلر باقی‌مانده از مسائل بسیار مهم و قابل توجه می‌باشد.
در این مقاله روش استاندارد تمیز کردن و گندزدائی تانکرهای آب‌رسانی و هم‌چنین ویژگی‌های آنها با توجه به جدیدترین استانداردهای موجود ارائه شده است.
● مقدمه
تأمین سریع منبع آب کافی در مدت زمان کوتاه در شرایط اضطراری، اغلب ضروری است. این موضوع ممکن است به این دلیل باشد که منبع تأمین آب صدمه دیده یا تخریب شده است و یا مردم در جائی تجمع یافته‌اند (مانند کمپ جدید مهاجران) که هیچ‌گونه منبع تأمین آبی وجود ندارد. اغلب سریع‌ترین روش تأمین آب حمل آن در تانکرها از یک منبع نزدیک و ذخیره آب در تانک‌ها و مخازن می‌باشد. بنابراین آب‌رسانی توسط تانکرها متداول‌ترین روش برای آب‌رسانی فوری بعد از وقوع حادثه و عدم دسترسی به منبع آب شرب می‌باشد. به هر حال ممکن است تانکرها و مخازن آب در چنین شرایطی در دسترس نباشد. متداول‌ترین راهکار به کار بردن وسایل نقلیه و تانکرهائی است که برای چنین مقاصدی در نظر گرفته شده‌اند، اما تانکرها قبل از این‌که بتوانند مورد استفاده قرار گیرند، باید تمیز و گندزدائی شوند. بنابراین بهره‌برداری از تانکرهای آب‌رسانی از اهمیت خاصی برخوردار است و به مدیریت خوب و نگهداری مناسب و مداوم نیاز دارد.
● مراحل آماده‌سازی تانک‌ها و تانکرهای آب‌رسانی
تمیز کردن و گندزدائی تانک‌ها و تانکرهای آب طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی (WHO) طی سه مرحله صورت می‌گیرد که در شکل ۱ نیز نشان داده شده است. این مراحل به منظور گندزدائی تانکرهای آلوده یا استفاده نشده ضروری می‌باشد، تا بتوانند آب را با کیفیت مطلوب ذخیره و حمل نمایند. بنابراین قبل از این‌که تانک‌های ذخیره آب و تانکرها بتوانند به منظور ذخیره آب استفاده شوند، مقادیر زیادی آب تمیز و پاک برای تمیز کردن و گندزدائی آنها مورد نیاز می‌باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

 كلرينه كردن آب مخازن:  ابتدا حجم مخزن را معين نموده، سپس به ازاي هر متر مكعب ( 1000ليتر ) آب از 3 تا 5 گرم پودرپركلرين استفاده مي شود. كلرينه كردن مخازن به روشهــاي دستي و مكانيكي انجام مي شود كه در روش دستي لازم است حتماً پس از اضافه كردن محلول كلر آب مخزن به هم زده شود. بعد از گذشت نيم ساعت در صورت مناسب بودن نتيجه كلرسنجي آب قابل مصرف است قابل ذكر است كه نتيجه كلرسنجي در كليه ساعات شبانه روز و در نقاط مختلف شبكه لوله كشي بايد در حد مطلوب باشد . حد مطلوب  آخرين شير مصرفي شبكه ./ 8  تا 1  PPM  (قسمت در ميليون )

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب اکسيژنه خالص H2O2 يک مايع ناروانی است که کمی آبي رنگ مي باشد و با زحمت زياد مي توان آنرا تهيه نمود. آب اکسيژنه ای که در داروخانه ها به اسم آب اکسيژنه رقيق فروخته می‌شود محلولی است از آب اكسيژنه در آب که در 100 قسمت آن سه قسمت آب اکسيژنه است و مانند آب بی‌رنگ و بی‌بوست و مزه تلخی دارد و کمی اسيدی است. آب اكسيژنه  درعمليات سفيدگري  بعنوان عامل اكسيدكننده كاربرد دارد

خصوصيات آب اکسيژنه

به مرور آب اکسيژنه تجزيه و تبديل به آب و اکسيژن می‌گردد. اين عمل تجزيه در محيط بازی سريعتر و در محيط اسيدی کندتر تا در محيط خنثی صورت می‌گيرد. ممکن است که اگر مدت مديدی آب اکسيژنه را انبار کنند، کاملاً تجزيه و تبديل به آب گردد. بر اثر گرد بعضی اجسام عمل تخريب آب اکسيژنه تسريع می‌گردد مانند گرد بی‌اکسيد منگنز و گرد فلزات  و …
اگر بر روی محلول آب قدری از اجسام پايدار کننده مانند اسيد فسفريک ، اوره ، اسد بنزوييک و نظير آنها بيافزايند، عمل تخريب بسيار کند می‌گردد. آب اکسيژنه اثر ميکروب کشی و بوبری دارد چنانکه اگر يک تکه کالباس قرمز را درون ظرف محتوی آب اکسيژنه قرار دهيم پس از چند روز محتويات ظرف کاملاً بی‌بو است و بوی گنديده نمی‌دهد. آب اکسيژنه رنگها را نيز تخريب می‌کند به همين دليل تکه کالباس درون ظرف بعد از مدتی بی‌رنگ می‌شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

وسائل آزمايشگاهی کوچک

برای برداشتن حجم مورد نظر خود توسط ميکروپيپت به نکات زير توجه فرماييد:
1- ميکروپيپت را به آرامی و با دقت برروی حجم مورد نظر تنظيم کنيد.
2- تيپ يکبار مصرف را به ميکروپيپت متصل نماييد بطوريکه از جايگيری درست و محکم آن مطمئن باشيد.
3- دکمة عملگر (Operating Botton) را تا اولين ايست (First stop) آن فشار دهيد.
4- نوک تيپ را درست زير سطح مايع (mm3-2( قرار دهيد و دکمة عملکرد را به آرامی و به طور يکنواخت آزاد کنيد. ميکروپيپت را در طی کشيدن مايع عمود نگه داريد. در مورد مايعاتی که ويسکوزيته و دانسيته آنها با آب متفاوت می باشدبهتر است که با پرو خالی کردن تيپ، درون آنرا با آن مايع مرطوب نماييد.
5- سرتيپ را به دقت از درون مايع بيرون آورد، به کنارة درون ظرف بکشيد تا مقادير اضافی به جدار بيرونی آن باقی نمانده باشد.
6- مايع کشيده شده با فشار آرام دکمة عملکرد تا اولين ايست خارج می شود. پس از توقف کوتاهی در اولين ايست دکمة عملکرد را تا دومين نقطة ايست فشار دهيد تا از تخليه کامل آن مطمئن شويد.
هرگز از ميکروپيپت در خارج از محدودة مشخص شده برای آن استفاده نکنيد.
پيشنهاد می شود که در هنگام عدم استفاده از ميکروپيپت، آنرا در وضعيت عمودی نگهداريد.
برای تميز کردن ميکروپيپت از آب يا اتانول 70% و يک پارچة نرم يا دستمال بدون پرز استفاده کنيد. پيشنهاد می شود که محل اتصال تيپ به ميکروپيپت به طور منظم تميز شود. هرگز برای پاک کردن سطوح خارجی ميکروپيپت از موادی نظير گزيلول يا ساير حلالهای مواد پلاستيکی استفاده نکنيد.
مراقب باشيد هنگام برداشتن مواد شيميايی تنها تيپ با آنها تماس يابد و خود ميکروپيپت آلوده نشود.
مايع نبايد وارد ميکروپيپت شود بنابراين هرگز هنگاميکه تيپ حاوی مايع می باشد. آنرا سروته يا به طور افقی نگه نداريد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بنابر مطالعات تاریخی هسته‌های اصلی شکل‌گیری نخستین تمدن‌های بشری در کنار منابع آبی بوده‌اند و از این دست تمدن‌ها کم نیستند و می‌توان به تمدن‌های بین‌النهرین و ماوراالنهر و تمدن‌های حاشیه‌ی رودخانه‌های نیل و سند و گنگ اشاره کرد.
در همین ابتدای بحث این نکته پرواضح است که آب و دست‌رسی به آن از جمله‌ی ابتدایی‌ترین نیاز‌های بشر برای ادامه‌ی حیات خویش است لذا ذهن خلاق بشر در طول تاریخ به شیوه‌های گوناگون به کشف راه‌حل‌های بدیع و خلاقانه‌ای برای رفع این نیاز دست یافته است. به هر کدام از این دست‌آوردها که بنگریم شاهد نبوغ، آگاهی، پشتکار، درایت و عشق به سرزمین هستیم. حفر کانال‌های عظیم، انتقال آب به وسیله‌ی جوی‌های درارتفاع در امپراطوری روم، آب‌رسانی توسط لوله‌های سفالین در دوره‌های پیش از تاریخ و هم‌چنین ابداع فن‌آوری قنات را می‌توان از نمونه‌های برجسته‌ی دست‌یابی به علوم مهندسی در دوران تاریخی ذکر کرد. بشر در آن زمان با احاطه و شناخت بر علوم هواشناسی و خاک‌شناسی، علم مسّاحی و نقشه‌برداری، علم نیارش سازه (استاتیک) و فن ساخت و ساز، موفق به به‌وجود آوردن دست‌آورد‌هایی شده که در حال حاضر نیز با وجود امکانات بسیار پیش‌رفته چندان سهل‌الوصول نمی‌باشند.
اجداد ما آب‌های شیرین دامنه‌ی كوهستان را با كمك فن قنات‌سازی كه روش ابداعی خودشان بوده به حاشیه‌ی كویرها برده‌اند تا شرایط سخت و نامناسب محیط زیست خویش را برای زندگی بهتر و مناسب برای کشاورزی که از اصلی‌ترین شیوه‌های زندگیشان بود تغییر دهند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب