مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تاریخچه زهکشی
زهکشی کشاورزی،‌ بنا به عقیده سازمان خواربار و کشاورزی جهانی، نه هزار سال پیش در بین‌النهرین آغاز شد. در آن هنگام لوله به کار برده نمی‌شده بلکه به احتمال زیاد از سنگ و سنگ‌ریزه و شاخ و برگ گیاهان بهره‌گیری می‌شد. اولین لوله‌های زهکشی حدود چهار هزار سال قدمت دارند. در اروپا، اولین زهکشی زیرزمینی حدود دو هزار سال پیش نصب شده‌است.
در کتابی که در حدود سه هزار سال پیش در چین نگاشته شده، نقشه‌هایی از سیستم زهکشی مشاهده می‌شود. هرودت،‌ در حدود ۲۴۰۰ سال قبل،‌اشاره‌هایی به کاربرد زهکشی در درّه نیل دارد.
اولین مدارک ثبت شده زهکشی بوسیله شخصی به نام کاتو در دو سال ق . م .ثبت شده است .
یک سال ق. م . شخصی به نام پلینگ، سیستم زهکشی خندقی را پیشنهاد کرد که از ریگ و شاخ و برگ پر شده بود و به عنوان یک زهکش زیرزمینی عمل میکرد.البته قنات که ابداع آن در حدود سه هزار سال قبل توسط ایرانیان صورت گرفته است یکی از قدیمیترین سیتمهای زهکشی محسوب میشود و در اینجا بد نیست اشاره ای نیز به سیستم زهکشی تخت جمشید کرد که این سیستم در نوع خود در جهان از نظر تاریخی بی نظیر است .
زهکشی مدتی در جهان به فراموشی سپرده شد تا اینکه در ۱۵۴۴ میلادی در انگلستان دوباره زندگی جدیدی یافت. اولین تنبوشه ساز سفالی در ۱۸۴۰ در انگلستان به کار گرفته شد. در امریکا زهکشی لوله‌ای در دو سدة پیش آغاز شد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدار اکسیژن محلول در آب، اثر عمیق بر روی گیاهان و جانوران ساکن در آن دارد پس فاضلاب هایی که بصورت مستقیم یا غیر مستقیم بر غلظت اکسیژن تأثیر می گذارد. اهمیت زیادی دارد. از دیرباز، بیشترین حجم مواد زائد تخلیه شده به منابع ابی، مصب ها و دریا، فاضلاب های شهری با ماهیت آلی تحت تأثیر تخریب باکتریایی بوده اند نتایج حاصل از تجزیه باکتریایی اکسیداسیون مولکولهای آلی و تبدیل به ترکیبات معدنی پایدار است.
باکتری های هوازی از اکسیژن محلول در آب برای دست یابی به فرمول زیر استفاده می کنند:
(کربن دی اکسیدکربن) (آب) (اکسیژن) (گلوکز)
در نتیجه فعالیت این باکتری ها، غلظت اکسیژن آب کاهش می یابد، اما این حالت با جذب اکسیژن اتمسفری جبران می گردد. اگر غلظت اکسیژن به پایین تر از ۱/۵ mgilit برسد، نرخ اکسیداسیون هوازی کاهش می یابد. باکتری های بی هوازی قادرند بدون اکسیژن، ملکولهای آلی را اکسید کنند. اما محصولات نهایی این واکنش شامل ترکیباتی مانند H۲S (سولفید هیدروژن) NH۳ (آمونیاک) و CH۴ (متان) که برای بسیاری از موجودات زنده سمی هشتند، می باشند. برخی از زائدات غیرآلی در آب بدون دخالت باکتریها اکسیده شده و در نتیجه اکسیژن آب را مصرف می کنند.
● سنجش نیاز به اکسیژن
به هنگام برنامه ریزی برای تخلیه هر نوع فاضلاب به داخل اب، اطلاع از مقدار اکسیژن مورد نیاز برای تجزیه آن به منظور اجتناب از پیامدهای زیست محیطی ناخواسته مهم است. تقریباً ترکیب شیمیایی تمام فاضلاب های آلی پیچیده بوده و اجزای مختلف به مقادیر متفاوتی از اکسیژن به منظور دست یابی به اکسیداسیون کامل نیاز دارند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

در این مقاله تاثیرپذیری مولكول‌هاي آب نسبت به مفاهيم متافیزیکی بررسی شده است . دکتر ایموتو طی تحقیقات روی نمونه های منابع گوناگون آب شکل کریستال جامد آب را در شرایط مختلف بررسی کرده و به نتایج جالبی دست یافته . در اینجا عکسهایی از جهت گیری مولکولهای آب در شرایط مختلف نشان داده شده .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بررسي روش­هاي مختلف تصفيه فاضلاب

روش­هاي كه مي‌تواند جهت تصفيه فاضلاب مد نظر قرار گيرد شامل موارد ذيل مي‌باشد:

 

الف – بركه­هاي تثبيت (WSP)

ب- لجن فعال هوادهي گسترده همراه با رشد چسبيده بصورت نرخ بالا(Highrate : Extended Aeration)

ج- راكتورهاي تخليه تناوبي (Intermittent Cycle Extended Aeration)

د – سيستم لجن فعال همراه با رشد چسبيده (IFAS)

و- لاگون‌هاي هوادهي (Arated Lagoon )

هـ- سيستم لجن فعال متعاقب فيلتر چکنده (Trickliy filter- Actived Sludge )

  استخرهاي تثبيت فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

استفاده بهتر از آب در آفريقاي جنوبي

شهردار دوربان در آفریقای جنوبی تصميم اخير خود را در خصوص نحوه آبرساني به ٦٠ مدرسه با مشكل کم آبي مواجه هستند، بيان کرد. با نصب و احداث مخازن و آب انبار و ذخيره آب باران در اين مخازن در « ملاباما » طبق اظهار ميتوان بخشي از آب مصرفي مورد نياز را تامين کرد. « ايناندا » و « منتوزوما » مناطق وي افزود : شيوه هاي جايگزين و جديد در ذخيره آب مي تواند در امور باغداري و آشاورزي بسيار مفيد باشد . در هندوستان در هر استان، در هر ٥ کيلومتر يك مخزن نصب شده است که آب خالص باران را ذخيره مي کند و در کشاورزي مورد استفاده قرار ميگيرد. وي افزود: اگر چه شهرداري در توليد و احداث تجهيزات و نيز مخازن آب نقش عمده را دارد، با اين حال نبايد نقش مردم را ناديده گرفت تا بتوان هر چه بهتر بر اين مشكلات فايق آمد. افزود:آمار نشانگر آن است که تعداد کمك هاي مالي و غيرمالي دولت در چند « ملاباما » سال اخير زياد بوده و در سال ١٩٩٤ ، دو ميليون نفر براي باغداري و کشاورزي در مزارع و زمينها از دولت کمك مالي دريافت نمودندکه اين رقم امروزه به ١٠ ميليون نفر رسيده است. ٦ ميليون نفر از سازمان امور محيط زيست و سازمان بودجه برای ايجاد / تاکنون حدود ٢ محيط سبز و سال م ، تغذيه بهتر و همچنين اجراي برنامه هاي آبرساني به کار گرفته شده اند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

 به گونه‌اي كه در روزهاي اخير يكي از اعضاي كميسيون بهداشت و درمان از راه ‌يافتن فاضلاب به آب‌هاي زيرزميني خبر داده و نگراني‌هاي موجود را عميق‌تر ساخت.

هرچند اين موضوع بارها و بارها از ابعاد شهري و سلامت، مورد توجه قرار گرفته، اما اميرهوشنگ محمدعلي‌ زاده، فوق تخصص گوارش و كبد كه مقاله‌هايي نيز در اين ارتباط دارد به عوارضي اشاره مي‌كند كه كمتر به آن پرداخته شده است. آنچه در زير مي‌آيد گفت‌وگوي همشهري با اين متخصص گوارش و كبد است.

چه عوارض و بيماري‌هايي از آب‌هاي آلوده نشأت مي‌گيرد و اين فرايند به چه صورت اتفاق مي‌افتد؟

بيشترين بيماري‌هايي كه در اثر آلودگي آب‌ها به وجود مي‌آيد بيماري‌هاي گوارشي است و آب آلوده موجب ايجاد عفونت باكتريال در دستگاه گوارشي مي‌شود، به گونه‌اي كه و با يكي از اين بيماري‌هايي است كه بر اثر مصرف آب آلوده بروز مي‌كند و اپيدمي‌هايي كه در مورد وبا به وجود آمده اغلب از اين راه بوده و علاوه بر آن يكي از راه‌هاي ابتلا به هپاتيت A و E نيز همين مسئله است و آب آلوده مي‌تواند در ابتلا به اين بيماري‌ها تاثير سوئي داشته باشد و در مجموع بايد گفت كه آب آلوده يك منشأ مهم براي انتقال ويروس‌ها و باكتري‌ها به دستگاه گوارش محسوب مي‌شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مدتهاي مديدي است كه در عمليات تصفيه آب از روش كلرزني با هدف ضدعفوني كردن آب استفاده مي‌شود. تحقيقات ساليان اخير نشان داده است كه استفاده از كلر باعث ايجاد تركيبات تري هالومتان (THM) خواهد شد كه سرطان‌زا تشخيص داده شده‌اند.
كشورهاي اروپايي جهت حل اين مشكل ساليان درازي است كه از سيستم توليد و تزريق ازن براي اين هدف استفاده مي‌كنند. در آمريكا نيز در پي تصويب قوانين جديد در مورد ميزان قابل قبول تركيب (THM) در آب آشاميدني ، تصفيه‌خانه‌ها مجبور به بكارگيري سيستمهاي جديدتر و بويژه سيستم توليد و تزريق ازن شده‌اند به نحوي كه طي دهه 1990 تعداد تصفيه‌خانه‌هاي آب كه از سيستم ازن استفاده مي‌كرده‌اند، از 40 واحد به حدود 260 واحد بالغ شد.
در كشور ما نيز تلاشهايي جهت استفاده از ازن در تصفيه‌خانه‌هاي آب صورت پذيرفته است كه در اين بين مي‌توان به تصفيه‌خانه‌هاي آب شهرهاي همدان، اهواز و اصفهان اشاره كرد. البته سيستم ازن داراي كاربرد وسيعي در تصفيه آبهاي بطري است چون باعث افزايش اعتماد به اين گونه آبها خواهد شد. در ايران نيز براي اينگونه آبها از دستگاه ازن استفاده مي‌شود.
قابل ذكر است كه در سطح جامعه مواردي وجود دارند كه نياز به بازنگري به روشهاي متداول تصفيه را پررنگ‌تر مي‌كند:
- نياز به بهبود استانداردهاي آب با افزايش رفاه عمومي
- خطرناك بودن سيستمهاي تزريق كلر موجود و احتمال انفجار كپسول‌هاي كلر
- انتشار بيماري‌هاي مختلف به دليل آلودگي آبهاي استخر، سونا، جكوزي و ديگر مراكز عمومي و تفريحي
- آلوده شدن منابع آب به انواع آلاينده‌هاي شيميايي جديد كه به نوعي تا مدتي نيز امكان تشخيص آنها وجود ندارد و عموماً داراي اثرات خطرناك در درازمدت هستند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب