مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مقایسه کارآیی روشهای صافیهای غشایی و تجزیه پذیری زیستی (ایزو 9888) در حذف مواد رنگزا از پساب صنایع نساجی
میترا غلامی - دانشگاه علوم پزشکی ایران- دانشکده بهداشت
سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)
دانشگاه علوم پزشکی ایران- دانشکده بهداشت
محمدرضا علیزاده فرد - دانشگاه علوم پزشکی ایران- دانشکده بهداشت
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
دانشگاه علوم پزشکی ایران- دانشکده بهداشت
چکیده مقاله:
در این پژوهش، چگونگی حذف مواد رنگزا در پساب احصل از فرآیندهای نساجی به دو روش صافیهای غشایی و تجزیه پذیری زیستی مورد آزمایش قرار گرفته است: ایت تحقیق در سه مرحله انجام شده است: 1- مطالعه انواع مختلف رنگهای مورد استفاده در صنایع نساجی برای تعیین انواع رنگهایی که مصرف بیشتری در این صنایع دارند. که چهار ماده رنگزای اسیدی، بازیک، راکتیو و دیسپرس انتخاب گردید. 2- تعیین قابلیت تجزیه پذیری رنگها به روش زاهن والینز (ایزو 9888) برای انجام آزمایش 4 راکتور که هر کدام حاوی نوعی از رنگها، مواد مغذی برای میکروب و میکروب تلقیحی بودند، ساخته شد. علاوه بر آن دو راکتور دیگر نیز طراحی گردید، راکتور اول یا راکتور شاهد (حاوی تنها مواد غذایی و میکروب) و راکتور رفرانس (حاوی اتیلن گلیکول، میکروب تلقیحی و مواد مغذی) هوادهی حدود 20 روز ادامه یافت و در طی آن میزان COD و درصد عبور نور در نمونه های برداشتی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که درصد حذف COD و مواد رنگزا برای رنگهای اسیدی، بازیک، راکتیو و دیسپرس بترتیب برابر بود با : (57%، 61%)، (76%، 73%)، (25%، 14%) و (32%، 8%)، همچنین مقدار واحد ADMI در ورودی و پساب فاضلاب بترتیب برای رنگهای اسیدی، بازیک، راکتیو و دیسپرس برابر بود با : (4063، 1763)، (271، 111)، (2359، 3211) و (207/5، 966). 3- در این مرحله سه نوع غشاء برای تعیین کارایی حذف رنگ از پساب صنایع نساجی به این ترتیب انتخاب گردید: غشاء نانوفیلتر (NF) با MWCO(2) 300 دالتون، از جنس پلی آمید (PPT) غشاء نانوفیلتر 600 دالتون از جنس استات سلولز بلند (PWB) و غشاء اسمز معکوس (RO)، 50 دالتون از جنس پلی امیید. شرایط عملیاتی عبارت بودند از : دمای 35-30 درجه سانتیگراد، فشار 4 بار برای نانوفیلترها و 7.5 بار برای RO، میزان جریان عبوری 10 لیتر در دقیقه و غلظت ماده رنگزای 0/01%. نتایج آزمایش نشان داد که درصد حذف COD و رنگ برای غشاء نانوفیلتر 300 دالتون و 4 نمونه رنگ اسیدی، بازیک، راکتیو و دیسپرس برابر بود با : (6%، 55%)، (44%، 70%)، (33%، 36%) و (71%، 97%)، به همین ترتیب نتایج بدست آمده برای نانوفیلتر 600 دالتون عبارت بودند از : (7%، 54%)، (64%، 76%)، 33%، 29%) و (59%، 98%) و برای RO (95%، 99%)، (96%، 98%)، (45%، 99/6%). رنگ دیسپرس بدلیل راندمان بالای حذف آن در NF، از RO عبور داده نشد. همچنین مقادیر ADMI برای ورودی و خروجی از NF 300 دالتون برابر بود با (2709، 2695)، (3217، 1275)، (1251، 1220) و (3651، 271) به ترتیب برای مواد رنگزای اسیدی، بازیک ، راکتیو و دیسپرس، و (4657، 1991)، (3217، 1258)، (1625، 502) و (3651، 152) برای نانو فیلتر 600 دالتون، و (2631، 79)، (1765، 68)، (1625، 103) برای اسمز معکوس.
کلیدواژه‌ها:
غشاهای صافسازی، مواد رنگزا، فاضلاب صنایع نساجی، روش ایزو 9888

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی وضعیت تثبیت لجن تصفیه خانه فاضلاب سرکان به روش هضم هوازی در واحد نمونه آزمایشگاهی
مهدی فرزادکیا - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت- گروه بهداشت محیط
نفیسه نوریه - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت- گروه بهداشت محیط
اکرم جمال - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت- گروه بهداشت محیط
چکیده مقاله:
لجن به دلیل تغلیظ آلاینده های شیمیایی و پاتوژنهای بیماریزا در شمار مواد زائد خطرناک طبقه بندی می شود. این امر لزوم تصفیه و بی خ طر سازی آن را قبل از دفع روشن می سازد. امروزه روش هضم هوازی لجن به دلیل سادگی در ساخت و بهره برداری مورد توجه متخصصین قرار گرفته است. هدف از این تحقیق ارزیابی کارایی هاضم هوازی در مقیاس آزمایشگاهی جهت تثبیت لجنهای دفعی از تصفیه خانه فاضلاب سرکان در استان همدان می باشد. این تحقیق به مدت 7 ماه از مرداد تا اسفند 1380 در چهار مرحله مجزا بر روی لجنهای دفعی و خام این تصفیه خانه انجام شد. در هر مرحله عملیات هضم هوازی در داخل بیوراکتور به حجم 30 لیتر در آزمایشگاه بهداشت محیط دانشکده بهداشت انجام گرفت، روند ت ثبیت لجن به وسیله آزمایشات و پایشهای لازم در هر دوره به مدت سه هفته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشات نشان داد که نسبت VS/TS حداکثر در روز پانزدهم به کمتر از 0/6 رسیده و مقدار SOUR نیز حداکثر بعد از گذشت 17 روز به کمتر از 2mgo(2)/gr.vs.h رسیده است. همچنین بعد از گذشت 11 روز مواد فرار 40 درصد کا هش یافته اند. در نهایت یافته های این تحقیق نشان داد که لجن تصفیه خانه مذکور به روش هضم هوازی به خوبی قابل تثبیت بوده و هاضم هوازی توانسته است بعد از گذشت 17 روز معیارهای تثبیت را فراهم نماید. نتایج حاصل از آزمایشات میکروبی و ا نگلی نشان داد که این هاضم توانسته است پس از 22 روز معیارهای کاهش پاتوژن را تا حد کلاس B برآورده کند. بر این اساس لجنهای حاصل از این هاضم پس از گذشت 22 روز در بهترین شرایط قابلیت استفاده در اراضی جنگلی را داشته اما به هیچوجه قابلیت استفاده در اراضی کشاورزی و سبزیکاری را ندارد.
کلیدواژه‌ها:
لجن فاضلاب- تثبیت لجن- هاظم هوازی لجن

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله ارزیابی کارآیی فرآیند لجن فعال دو مرحله ای (AB) در تصفیه فاضلاب کشتارگاه دام همدان
مهدی فرزادکیا - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت
آمنه شهیدی - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت
زهرا قانعی - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت
چکیده مقاله:
کشتارگاههای دام یکی از مراکز تولید فاضلاب با بار آلودگی بسیار زیاد می باشند که بایستی توجه خاص به تصفیه فاضلاب آنها قبل از دفع به محیط زیست معطوف گردد. یکی از روشهایی که جهت تصفیه این نوع فاضلاب ها در دنیا و در کشور ما مورد توجه قرار گرفته، فرآیند لجن فعال دو ملحه ای (AB) می باشد. هدف اصلی این تحقیق ارزیابی عملکرد این سیتسم در تصفیه فاضلاب کشتارگاه صنعتی دام همدان است. این تحقیق به مدت 11 ماه از اردیبهشت تا اسفند ماه 1380 بر روی فاضلاب خام ورودی به تصفیه خانه و پساب خروجی از آن انجام گرفت. در این طرح شاخص های کیفی تصفیه فاضلاب نظیر COD, VSS, TS, BOD5, VS. TS ، کل باکتری های کلیفرم و کلیفرم مدفوعی در فاضلاب ورودی و پساب خروجی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمایشات به عمل آمده بر روی نمونه های پساب خروجی این تصفیه خانه نشان داد که میانگین پارامترهای مورد سنجش به ترتیب COD=2674 mg/1, BOD5=831/55 mg/1, VSS=378 mg/1, TSS=486/6 mg/1, VS=758/2 mg/1, TS=1241/6 mg/1 بوده همچنین میانگین هندسی کل باکتریهای کلیفرم و کلیفرم مدفوعی به ترتیب برابر 6/26 log 10 و و 6log 10 می باشد. این مطالعه مشخص نمود که غلظت آلاینده ها در پساب خروجی بسیار بالاتر از حدود استاندارد محیط زیست کشور بوده لذا فاضلاب خروجی از این تصفیه خانه به هیچ وجه قابلیت استفاده در کشاورزی و یا تخلیه به آبهای زیر زمینی را ندارد. همچنین مقایسه مقادیر میانگین هندسی کلیفرمهای مدفوعی در پساب خروجی با استانداردهای میکروبی سازمان بهداشت جهانی نشان داد که این پساب قابلیت استفاده در آبیاری نامحدود را ندارد. جهت بهینه سازی عملکرد این سیستم راهکارهای اصلاحی پیشنهاد شده است که از مهمترین آنها می توان به راهبری اصولی و بهره گیری از تأسیسات جداسازی خون از فاضلاب اشاره نمود.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب کشتارگاه، لجن فعال دو مرحله ای (AB)، دفع و استفاده مجدد از پساب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی کارایی هاضم هوازی مزوفیلیک در حذف جامدات فرار و عوامل بیماریزا لجن فاضلاب تصفیه خانه اهواز در مقیاس پایلوت
صدیقه کابلی - دانشگاه علوم پزشکی اهواز- دانشکده بهداشت
اعظم احمدپور - دانشگاه علوم پزشکی اهواز- دانشکده بهداشت
افشین تکدستان - دانشگاه علوم پزشکی اهواز- دانشکده بهداشت
نعمت الله جعفرزاده - دانشگاه علوم پزشکی اهواز
چکیده مقاله:
اهداف تصفیه فاضلاب با تغلیظ ناخالصیها به فرم جامد و سپس جداکردن این جامدات از توده مایع می باشد. این جامدات غلیظ موسوم به لجن محتوای بسیاری از مواد نامطلوب از جمله انواع زیادی از میکروارگانیسمهای بیماریزا، مواد فسظاد پذیر و تخم انگلها بوده که رها کردن این ماده در محیط منجر به اشاعه بیماریهای عفونی و تخریب محیط زیست خواهد شد. تا جائیکه متخصصین محیط زیست لجنهای فاضلاب را در شمار مواد زائد خطرناک طبقه بندی نموده اند و تثبیت آنها را قبل از دفع مورد تأکید قرار داده اند. فرآیندهای تصفیه لجن از قبیل هضم هوازی می تواند مقدار زیادی از عوامل بیماریزای موجود در لجن را کاهش دهند هضم هوازی بیشتر جهت تثبیت لجن ثانویه و یا مخلوطی از لجن اولیه و ثانویه بکار می رود. در این تحقیق به منظور بررسی کارایی هاضم هوازی در حذف عوامل بیماریزا و جامدات فرار موجود در لجن و همچنین مقایسه آن با استانداردهای پیشنهادی EPA جهت استفاده مجدد در کشاورزی و دفع لجن پایلوتی از هاضم هوازی ناپیوسته در آزمایشگاه بهداشت محیط دانشکده بهداشت اهواز تهیه شد و در آن لجن ثانویه حاصل از تصفیه خانه چنیبه اهواز به مدت 33 روز هوادهی شد و بعد از گذشت زمان ماند، 1، 4، 8، 13، 26، 33 روز از لجن درون هاضم مستقیماً نمونه برداری شده و جامدات فرار، کلیفرم کل و کلیفرم مدفوعی آن اندازه گیری شد. میزان کاهش آن بعد از زمانهای ماند فوق به ترتیب به 58/72 ، 67/44 و 97/14 درصد رسید. در نتیجه لجن حاصل از هضم هوازی قادر به برآورد مقررات کاهش پاتوژن در کلاس A نمی باشد اما قدر است مقررات کاهش پاتوژن در کلاس B را برآورده کند. از طرفی در زمان ماند کمتر از 8 روز هوادهی مقررات کاهش جلب ناقل را که از طرف U.S.E.PA پیشنهاد شده است را نیز برآورده کرد. میزان شاخص حجمی (SVI) لجن بعد از پایان هوادهی به 184 گرم بر میلی لیتر رسید که قابلیت ته نشینی آن تقریباً مناسب است.
کلیدواژه‌ها:
لجن فاضلاب، هضم هوازی، جامدات فرار، کلیفرم کل، کلیفرم مدفوعی، ناقلین

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مدیریت لجن تصفیه خانه های فاضلاب شهری ایران در افق 1400
محمد مسافری - گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت و ا نستیتو تحقیقات بهداشتی، د
مصداقی نیا - گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت و ا نستیتو تحقیقات بهداشتی، د
ندافی - گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دا
چکیده مقاله:
لجن فاضلاب محصول جانبی فرآیندهای تصفیه فاضلاب شهری است که از نظر کیفی به دلیل دارا بودن عوامل بیولوژیکی بیماریزا و همچنین ترکیبات شیمیایی از جمله فلزات سنگین می تواند برای زندگی انسانها تهدید کننده باشد. از دیدگاه کمی اهمیت مدیریت لجن فاضلاب در کشور زمانی مشخص می شود که موضوعاتی مانند افزایش جمعیت، افزایش مصرف آب و تولید فاضلاب و افزایش مقدار فاضلاب جمع آوری و تصفیه شده در کنار هم در نظر گرفته شوند. حاصل ضرب این پارامترها افزایش کمیت لجن تولید شده خواهد بود. ا مروزه سیاست حاکم بر مدیریت لجن تصفیه خانه های بیولوژیکی فاضلاب مشتمل بر کاهش، واگردانی- استفاده مجدد، سوزاندن و دفع می باشد و در کوششی برای تصفیه و مدیریت آن برای مقاصد سودمند اصطلاح جامدات زیستی یا Biosolids بکار می رود. استعمال اصولی در زمین راهی مناسب برای واگردانی نوترینتهای مهم مانند ازت، فسفر و پتاسیم و بازگشت آنها به خاک بوده و بزرگترین مصرف سودمند لجن است. در این تحقیق وضعیت موجود در زمینه فاضلاب شهری مورد بررسی دقیق واقع شده تا اطلاعات لازم و کافی در خصوص کمیت لجن تصفیه خانه های فاضلاب شهری برای اتخاذ راهکارهای مدیریتی مناسب با تأکید بر ا ستفاده مجدد در کشاورزی در افق 1400 ارائه گردد. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق جمعیت شهری در سال 1400 نسبت به 1378، 1/93 برابر خواهد شد و به حدود 71 میلیون نفر خ واهد رسیدو حداقل و احداکثر فاضلاب شهری به ترتیب 4/78 و 6/46 میلیارد متر مکعب خواهد بود که نسبت به سال 1375 رشدی معادل 148% را نشان می دهد. جمعیت برخوردار از شبکه بر اساس رشد متوسط سالیانه برخورداری از شبکه فاضلاب به میزان 2/64%، به 72/7% افزایش یافته و فاضلاب تصفیه شده توسط سیستمهای لجن فعال، لاگون هوادهی و صافی چکنده حداقل 2/26 و حداکثر 3/05 میلیارد متر مکعب خواهد بود. مقدار لجن اولیه مرطوب تازه از نظر وزنی و حجمی به ترتیب 1/02 میلیون تن و 27/2 میلیون متر مکعب و مقدار لجن مازاد (ثانویه) از نظر وزنی و حجمی به ترتیب 0/584 میلیون تن و 58/4 میلیون متر مکعب پیش بینی می شود. در پایان بر اساس اطلاعات حاصله پیشنهاداتی در جهت مدیریت بهینه جامدات زیستی ارائه شده است.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب شهری، لجن، استعمال در زمین، افق 1400

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مقایسه راندمان حذف کروم نیکل و کارمیوم از فاضلاب های صنعتی توسط کنترل کننده های PH
محمدرضا مسعودی نژاد - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی- دانشکده بهداشت
احمدرضا یزدان بخش (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۴۰۵۸)
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی- دانشکده بهداشت
چکیده مقاله:
با توجه به رشد روز افزون جمعیت شهرها، همچنین افزایش سالیانه مصرف سرانه آب در این جوامع مخصوصاً در کشورهائی که در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار دارند کاربرد فاضلابهای صنعتی- بهداشتی در کشاورزی و آبیاری در حال افزایش قابل ملاحظه ای می باشد. سرعت و میزان جذب فلزات سنگین توسط خاک می تواند عامل مهمی در آلودگی خاکهای کشاورزی که از پسابهای صنعتی برای آبیاری استفاده می کنند محسوب گردد. با توجه به قدرت انتشار این ترکیبات در منابع آبهای زیرزمینی و خاصیت تجمع پذیری این ترکیبات در بافتهای مختلف بدن و خواص سرطانزائی آنها که در تحقیقات مختلف به اثبات رسیده است لزوم کنترل دقیق این منابع، احساس می گردد. در ا ین مطالعه با استفاده از دو ماده هیدروکسید کلسیم و هیدروکسید سدیم به منظور کنترل pH محیط و تشکیل هیدروکسیدهای فلزی در 60 نمونه، حاوی 50 میلی گرم بر لیتر کروم (6+)، کروم (3+)، نیکل و کادمیوم بصورت جداگانه در 4 گروه با 5 غلظت و شرایط محیطی مختلف، مورد آزمایش قرار گرفت. با توجه به غلظتهای اولیه معلوم مقدار غلظت باقیمانده از طریق دستگاه جذب اتمی بوسیله شعله تعیین مقدار گردید. از بین نمونه های اندازه گیری شده غلظت 50 میلی گرم بر لیتر هیدروکسید کلسیم و 50 میلی گرم بر لیتر هیدروکسید سدیم با راندمان 80 تا 100 درصد بهترین شرایط در حذف کروم (6+)، کروم (3+)، نیکل و کادمیوم از محیط واکنش را داشته است.
کلیدواژه‌ها:
تصفیه فاضلاب صنعتی- فلزات سنگین- کروم- نیکل- کارمیوم

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله رنگ زدایی فاضلاب صنایع چرمسازی با استفاده از قارچ Aspergillus niger به منظور حذف بیولوژیکی کروم
محمد نوری سپهر - دانشگاه علوم پزشکی سمنان- دانشکده پزشکی- بخش پزشکی اجتماعی
سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)
دانشگاه علوم پزشکی سمنان- دانشکده پزشکی- بخش پزشکی اجتماعی
چکیده مقاله:
رنگ یکی از آلاینده های منابع اب و محیط زیست است. در صنایع چرمسازی استفاده از نمک های کروم سه ظرفیتی باعث ایجاد پساب آبی رنگی می گردد که پس از دفع به محیط و تبدیل آن به کروم شش ظرفیتی، از نظر بهداشتی مخاطرات فراوانی برای انسان و محیط زیست ایجاد می نماید. تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر نشان داده اند که قارچ ها در شرایط مناسب رنگ فاضلاب ها را حذف نمایند. ابتدا کیفیت شیمیایی پساب واحد دباغی ورد بررسی قرار گرفت. پس از تنظیم نسبت کربن به ازت در پساب، از محیط پیش کشت قارچ آسپرژیلوس نیجر در مقادیر مختلف به نمونه هایی از پساب در رقتهای مختلف، تلقیح شد. نمونه ها به مدت 24 ساعت در گرمخانه شیکر دار قرار داده شدند. سپس میزان جذب رنگ در طول موج 565 نانومتر و رشد توده سلولی تعیین گردید. در این مطالعه قارچ A.niger به منظور جداسازی رنگ از پساب واحد دباغی استفاده شد. یافته ها نشان داد که قارچ A.niger توانایی رشد در پساب واحد دباغی، با زقت 10 تا 20 درصد (میزان کروم 122/5 و 245 میلی گرم در لیتر)، C/N معادل 10 و pH=3/5-4 را دارد و رنگ پساب را به ترتیب تا حد 94/5% و 93/4% کاهش می دهد. بهترین میزان تلقیح قارچ 10 میلی لیتر تعیین شد. با افزایش نسبت وزن توده قارچ به غلظت کروم (1/7 تا 23/7 میلی گرم توده وزن خشک قارچ به میلی گرم کروم) درصد رنگبری افزایش یافت. بالاترین درصد حذف رنگ 94/5% و در نسبت 23/7mg/mg به دست آمد. این نتیجه با انجام آزمون همبستگی کاملاً معنی دار (R(2)=0.8836) بوده است.
کلیدواژه‌ها:
رنگ زدایی، فاضلاب چرمسازی، قارچ آسپرژیلوس نایجر، کروم، حذف بیولوژیکی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب